Σπάσαμε την αναβλητικότητα μόλις κλείσανε τα σχολεία, και αποφασίσαμε να φύγουμε κι εμείς και να πάμε να δούμε τι παίζει.
Μια φήμη είχε διαδοθεί σε όλη την Ευρώπη: στη Λισαβόνα, στη Λισαβόνα για να στηρίξουμε την Επανάσταση! Έκαναν επίσης μια επιτυχημένη ταινία για εκείνη την περίοδο, The Revolution on TwoHorses, Στην επανάσταση επάνω στα δύο άλογα, Allarivoluzionesulladuecavalli. Εμείς αντίθετα, πήγαμε με τη Mini Minor που δανειστήκαμε από τον αδερφό του Alessio, αφού μαζέψαμε χρήματα από όλους τους φίλους όπου συνέβαλε ο Brio με κάποιους μπάφους, οι γιαγιάδες και οι μαμάδες με σαλάμια και μπουκάλια κρασί.
Στον αυτοκινητόδρομο οδηγούσε σαν τρελός ο Αλί, που είχε ένα μήνα το δίπλωμα οδήγησης. Ο Alì επιτάχυνε προσπερνώντας δεκάδες φορτηγά στους ισπανικούς δρόμους και εν τω μεταξύ μας φώναζε ότι δεν θα παντρευτεί ποτέ, σε περίπτωση που τον ρίξουν κάτω με ριπές αυτομάτου.
Μαζί μου έβγαζε σπίθες, επειδή γελούσα με αυτές τις μπαρούφες. Εξάλλου το Mini είχε το ελάττωμα ότι δεν εκκινούσε όταν ήταν κρύο, οπότε κάθε φορά που σταματούσαμε για περισσότερο από μία ώρα έπρεπε να σπρώχνουμε σαν να ήταν ένα bob και μετά να πηδάμε μέσα του εν κινήσει.
Δεν υπήρχαν πάντα καταβάσεις για να μας βοηθήσουν, εξ ου και οι συζητήσεις για το ποιος έπρεπε να σπρώξει, που εκφυλίστηκαν μια βροχερή αυγή στα ισπανικά σύνορα με κραυγές και σπρωξίματα, τόσο πολύ που η Guardia Civil σχεδόν δεν μας άφηνε να περάσουμε, αφού μας έβρισε και φτύνοντας μας έχοντας συνειδητοποιήσει ότι σίγουρα δεν ήμασταν τουρίστες.
Συνεχίζει ο Stefano Erasmo Pacini: Μέναμε σε ένα παλιό εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο με ξύλινα πατώματα που κατέλαβαν οι ιταλοί της Lotta Continua, στην Ruado Prior στη Λισαβόνα. Πάνω από την πόρτα, ένα μεγάλο κόκκινο σπρέι είχε σημαδέψει τη λέξη «AARPI», που σήμαινε την Ένωση Επαναστατικής Φιλίας Πορτογαλίας-Ιταλίας. Από τα παράθυρα διακρίναμε τον Τάγο και τη μισή πόλη.
Κοιμόμασταν σε ράντζα που ήταν πορτογάλων στρατιωτών στις αποικίες στην Αφρική, τα είχαν φέρει οι επαναστάτες στρατιώτες από έναν κοντινό στρατώνα, μακρυμάλληδες στρατιώτες που συμμετείχαν με στολή και οπλισμένοι στις αριστερές πορείες που διέσχιζαν την πόλη κάθε μέρα. ζούσαμε ένα όνειρο. Γυρνούσαμε δεξιά κι αριστερά με γερμανούς δημοσιογράφους στο κέντρο της Λισαβόνας ή στις κατεχόμενες φάρμες του Alentejo, έβγαζα φωτογραφίες κρατώντας την ανάσα μου, χαμογελώντας, φανταζόμενος το αποτέλεσμα.
Επειδή αυτό που ανέπνεε κανείς ήταν η Ελευθερία, η ανατροπή της δικτατορίας είχε απελευθερώσει έναν απέραντο ενθουσιασμό. Το απίστευτο φως της πόλης στον Τάγο με είχε μαγέψει: παλιά τραμ, κτίρια καλυμμένα με αζουλέζου, υπαίθριες αγορές όπου μπορούσες να βρεις τα πάντα, από παπούτσια μέχρι χόρτο από την Αγκόλα, από τσιγγάνους που έπαιζαν λυπημένα νανουρίσματα μέχρι γιγάντιους μαύρους που ήθελαν απλώς να σου μιλήσουν, περίεργοι να καταλάβουν από πού ερχόσουν και τι συνέβαινε στη χώρα σου.
Φοιτητές του πανεπιστημίου κολλούσαν γιγαντιαίες αφίσες και πανό μαοϊκού τύπου, ξυπόλητα παιδιά σαν τους ναπολιτάνους αχινούς κυνηγούσαν ο ένας τον άλλον πίσω από μια μπάλα φτιαγμένη με κουρέλια, ένας ατημέλητος αλλά αξιοπρεπής γέρος με ρωτούσε αν ήθελα να αγοράσω ένα αναρχικό μηνιαίο που λέγονταν «Σκατά» με το ‘α’ «κυκλωμένο. Στο εθνικό ραδιόφωνο που καταλαμβανόταν από μια ομάδα δημοσιογράφων, αφήσαμε κάποιους δίσκους ως δώρο. ένα πρωί, ανοίγοντας το ράδιο, ενθουσιαστήκαμε καταλαβαίνοντας: «δίσκος, δώρο ιταλών συντρόφων, Area – διεθνές λαϊκό γκρουπ». Αμέσως μετά ακούσαμε την πρόδηλη φωνή του Δημήτριου Στράτου-DemetrioStratos:
La mia rabbia legge sopra i quotidiani.
Legge nella storia tutto il mio dolore
canta la mia gente che non vuol morire.
Ο θυμός μου διαβάζεται πάνω από τις εφημερίδες.
Διαβάζει όλο τον πόνο μου στην ιστορία
τραγουδάει ο λαός μου που δεν θέλει να πεθάνει
Συνοδεύαμε συχνά τον ανταποκριτή της εφημερίδας μας, έναν τύπο που μας φαινόταν γέρος, έστω κι αν στην πραγματικότητα πρέπει να ήταν τριάντα χρονών, που υπαγόρευε το άρθρο στη Ρώμη αργά το βράδυ αφού είχε τη γραμμή ανοικτή στο τηλεφωνικό κτίριο. Ποτέ δεν κατάλαβε τίποτα ούτως ή άλλως, ούτε στην Πορτογαλία, ούτε χρόνια αργότερα στο Ιράν την εποχή της επανάστασης κατά του Σάχη, αλλά ανακυκλώθηκε αμέσως ως απατηλά αξιοσέβαστος αρθρογράφος στην τηλεόραση του Cavaliere.
Συχνά άφηνα στη RuaDoPrior τον Mau και τον Alì να χασομερούν και τριγυρνούσα με την Yashica για να φωτογραφίσω την πόλη, χαρούμενος που έβρισκα παντού ομάδες ανθρώπων που συζητούσαν ζωηρά, διάβαζαν εφημερίδες, ακολουθούσαν αυτοσχέδιες διαδηλώσεις, έβαζαν πάγκους όπου πουλούσαν τα πάντα, σε ένα συνεχές παζάρι. Ο Manuel ήταν ένα έξυπνο αγόρι, ένα κλεφτρόνι από το Rossio που μπορούσε να πουλήσει οτιδήποτε ή να το βρει μέσα σε λίγες ώρες.
Ψηλός αδύνατος, στο χρώμα της ελιάς, του οποίου η κινητικότητα των μαύρων ματιών έρχονταν σε αντίθεση με το φλέγμα των κινήσεών του. Προσπάθησε πεισματικά να μου πουλήσει ένα κιλό εξαιρετικό χόρτο από την Αγκόλα για τριάντα χιλιάδες λιρέτες, λες και δεν έπρεπε να περάσω τα ισπανικά και γαλλικά σύνορα κατά την επιστροφή μου στο σπίτι. Μου μιλούσε για τα παιδικά του χρόνια στην Αγκόλα, οι γονείς του ήταν φτωχοί πορτογάλοι έποικοι, έφυγαν με μπαλωμένα ρούχα και επέστρεψαν μετά τις 25 απριλίου πιο φτωχοί από πριν. Του έλειπε η ανάσα της Αφρικής, μου μιλούσε γι’ αυτήν κάθε φορά που έμενα εκεί για να τον θαυμάζω να εργάζεται και να διακινεί: «Μπορείς να νιώσεις την απέραντη ανάσα της Αφρικής, καταλαβαίνεις; Δεν σε αφήνει ποτέ, είναι ζεστή, βαριά, μπαίνει μέσα σου, είσαι εσύ αυτή η ανάσα κάποια στιγμή.
Η νύχτα είναι απλώς μια πιο σκοτεινή και ζεστή ανάσα, σε τυλίγει περνώντας την κουνουπιέρα, το εκτυφλωτικό φως της ημέρας δεν μπορεί να τη διαλύσει. Είναι μια ανάσα ολόκληρης της ηπείρου, το καταλαβαίνεις κάποια στιγμή, δεν είναι μόνο η Αγκόλα, είναι όλη η Αφρική που αναπνέει πάνω σου, στο πρόσωπό σου, μέσα σου. Λατρεύω αυτή την πόλη, αλλά από την Αφρική δεν θεραπεύεσαι πια, παρά την κούραση, τις ασθένειες, έχοντας δραπετεύσει χωρίς ούτε μια δεκάρα. Δεν θα επιστρέψω ποτέ εκεί, αλλά ποτέ δεν θα θεραπευτώ από αυτήν, το νιώθω.”
Σκεφτόμουν ότι ήταν δυνατό να εξαχθεί το πορτογαλικό μοντέλο παντού, αλλά ένα βράδυ ήρθαν τρομερά νέα: στην Ισπανία ο δικτάτορας Φράνκο, απορρίπτοντας τα αιτήματα για χάρη από όλο τον κόσμο, εκτέλεσε πέντε βάσκους και καταλανούς αντιφασίστες. Μια πορεία χιλιάδων ανθρώπων κινήθηκε προς την ισπανική πρεσβεία, αρκετά χιλιόμετρα μακριά. ενωθήκαμε βιαστικά.
Μπήκαμε μέσα στο προξενείο στην πορεία, μετά στην εταιρεία Iberia, σπάζοντας τα πάντα με ρόπαλα, λοστούς και γυμνά χέρια, κανείς δεν μας σταμάτησε, πολλοί μας χειροκροτούσαν καθώς φωνάζαμε τα ονόματα των εκτελεσμένων, η αστυνομία παρακολουθούσε, δεν ήθελε προβλήματα. Φτάνοντας στην πρεσβεία, ένα απέραντο κτήριο, βρήκαμε ένα διώροφο λεωφορείο που είχε αρπάξει μια ομάδα από κλεφτρόνια του Rossio, μεταξύ των οποίων ο Manuel: ενώ διαλύαμε τα πάντα, αυτοί «έσωζαν» ασημικά, πίνακες, ντουλάπια, ακόμη και αυτοκίνητα. η παράλληλη αγορά τους έζησε εκεί για εβδομάδες. Μετά από λίγες ώρες, έφτασαν φορτηγά φορτωμένα με αλεξιπτωτιστές και άρχισαν να ρίχνουν ριπές αυτομάτων στον αέρα για να μας διαλύσουν. Επέστρεψα στη RuaDoPrior, σέρνοντας μαζί μου μια πλακέτα της πρεσβείας που είχα ξεκολλήσει από την πόρτα ως τρόπαιο. Στο δρόμο με αγκάλιαζαν, περνώντας με για ισπανό.
Γύρισα διαφορετικός. Ήταν δυνατό να αλλάξουμε τα πράγματα και στην Ευρώπη, να σαρώσουμε τα παλιά καθεστώτα, να αρχίσουμε να ασκούμε την επανάσταση. Η δικτατορία των συνταγματαρχών στην Ελλάδα έπεφτε, αφού οι φοιτητές είχαν αμφισβητήσει τα τανκς, το φρανκιστικό καθεστώς στην Ισπανία κατέρρεε μετά το θάνατο του στρατηγού, του γέρου δήμιου του εμφυλίου.
Οι πρώην πορτογαλικές αποικίες στην Αφρική έγιναν ανεξάρτητες, οι Βιετκόνγκ μπήκαν στη Σαϊγκόν ενώ οι αμερικανοί τρέπονταν σε φυγή. Γράφαμε την ιστορία, φαινομενικά αμετάβλητα πεπρωμένα άλλαζαν, η αδρεναλίνη μας, η ίδια η δύναμη της νιότης μας μας έκαναν να νιώθουμε ασταμάτητοι. Το κίνημα των στρατιωτών, αυτό των ανέργων, μεγάλωνε και στην Ιταλία, μια αυτόνομη συλλογικότητα λαθρεμπόρων γεννιόταν στη Νάπολη.
Το χριστιανοδημοκρατικό καθεστώς συντρίβονταν στο δημοψήφισμα για το διαζύγιο, ακόμη και οι γονείς μου άρχισαν να ψηφίζουν για το κομμουνιστικό Κόμμα. Ο Basaglia μπόρεσε στην αρχή να αφαιρέσει τις μπάρες και μετά να κλείσει τα παλιά άσυλα lager. Επιπλέον, εκείνα τα χρόνια το Φεστιβάλ του Σαν Ρέμο ουσιαστικά εξαφανίστηκε. Από την άλλη, στη συναυλία του FrankZappa στη Ρώμη, βρέθηκαν όλα τα φρικιά της Ιταλίας.
Ο Μαρτσέλο έδινε ένα φυλλάδιο από τον Εναλλακτικό Τύπο με τις λέξεις «μπορείς να ακούσεις τη μουσική, δεν πληρώνεις το εισιτήριο!» Μια μικρή ομάδα κατάφερε να σκαρφαλώσει πάνω από τις πύλες του αθλητικού κέντρου κυνηγημένη από την αστυνομία. Μέσα, το πλήθος άνοιξε για να τους καλωσορίσει, κλείνοντας αμέσως μετά για να μην περάσουν οι μπάτσοι. καλύτερα από τη σκηνή της Ερυθράς Θάλασσας στην ταινία του Mωυσή, και ο Zappa επιτίθονταν με μια συντριπτική εκδοχή του HotRats. Κάποιος είπε ότι η γενιά μας πήρε αυτό που ήταν στην πραγματικότητα ένα ηλιοβασίλεμα για μια ανατολή. Ακόμα κι αν ήταν έτσι; Είχε όμορφα χρώματα..
Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος carmilla online
