Απόλυτη ταύτιση απόψεων διαπιστώνεται μεταξύ των τοπικών αρχών, των φορέων και των κάτοικων της Καβάλας σχετικά με τον τρόπο που επηρεάζει η δραστηριότητα εξόρυξης υδρογονανθράκων (πετρελαίου και φυσικού αερίου) τη ζωή στην πόλη, στο νησί της Θάσου, αλλά και την τουριστική ανάπτυξη. Ομόφωνα ισχυρίζονται, ότι, η άντληση πετρελαίου, που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’80, σήμανε την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής τους, ενώ δεν δείχνουν να κατανοούν τις όσες ανησυχίες διατυπώνονται, σχετικά με τις έρευνες στη Δυτική Ελλάδα!
Για αυτούς, το πετρέλαιο στον Πρίνο είναι χρυσός και μεταφράζεται σε εκατοντάδες θέσεις εργασίας υψηλά αμειβόμενες, σε ασφάλεια, αλλά και στην παράλληλη οικονομική στήριξη της τοπικής αγοράς, αφού η εταιρεία προμηθεύεται τα απαραίτητα για την λειτουργία της από την Καβάλα.
Στόχος της δημοσιογραφικής αποστολής της εφημερίδας μας, ήταν να διερευνηθούν οι επιπτώσεις που μπορεί να υπάρξουν σε μία τοπική κοινωνία από την δραστηριότητα εξόρυξης υδρογονανθράκων, λίγες εβδομάδες μετά την προκήρυξη δύο διεθνών διαγωνισμών για την παραχώρηση του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στο Ιόνιο και την Κρήτη, στην οποία προχώρησε το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος, μετά την υιοθέτηση από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ) της σχετικής εισήγησης του αρμόδιου υπουργού, Γιώργου Σταθάκη.
Οι νέες προκηρύξεις συνιστούν απόρροια των αιτήσεων που υπέβαλαν η κοινοπραξία Total – ExxonMobil – ΕΛΠΕ, για τις θαλάσσιες περιοχές νοτιοδυτικά και δυτικά της Κρήτης και η Energean Oil & Gas, για τη θαλάσσια περιοχή στη δυτική Ελλάδα (Ιόνιο). Οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις έχουν ήδη δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Ενώ, σύμφωνα με την ΕΔΕΥ, εντός των επόμενων δύο ετών πρόκειται να ξεκινήσουν νέες γεωτρήσεις, σε περιοχές που έχουν ήδη παραχωρηθεί για εκμετάλλευση, στον Πατραϊκό*** (ΕΛΠΕ), το Κατάκολο (Energean Oil & Gas) το Βόρειο Ιόνιο (ΕΛΠΕ, Total, Edison) και τον Κυπαρισσιακό Κόλπο (ΕΛΠΕ). Το 2018 αναμένεται να μπουν τα πρώτα γεωτρύπανα στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ζακύνθου και Κεφαλονιάς, ανοιχτά της Κυλλήνης προς τα νησιά του Ιονίου, προκειμένου να αρχίσουν οι εργασίες αναζήτησης υδρογονανθράκων.
Από την πλευρά του ο Γενικός Διευθυντής Έρευνας και Παραγωγής των ΕΛΠΕ, Γιάννης Γρηγορίου, κατά την επίσκεψή του στο νησί μας, τον περασμένο Απρίλη, είχε τονίσει ότι αν υπάρξει κοίτασμα στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ζακύνθου και Κεφαλονιάς, αυτό θα απέχει αρκετά από τις ακτές του νησιού (τουλάχιστον 40 – 50 χλμ), ενώ πρόσθεσε ότι δεν θα τοποθετηθεί πλατφόρμα, αντιθέτως θα χρησιμοποιηθούν πλωτά μέσα.
Το εργοστάσιο «ΣΙΓΜΑ», όπου γίνεται η επεξεργασία του πετρελαίου και του φυσικού αερίου
Υδρογονάνθρακες σε Ιόνιο και Δυτική Ελλάδα…
Υπενθυμίζουμε ότι το Περιφερειακό Συμβούλιο Ιονίων Νήσων γνωμοδότησε αρνητικά επί της ΣΜΠΕ «Έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο Ιόνιο Πέλαγος» για πέντε λόγους που κρίθηκαν ως σοβαρές ελλείψεις της μελέτης και σχετίζονταν με:
α) την ύπαρξη ολοκληρωμένων σχεδίων για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των ατυχημάτων και των συνεπειών τους, στο περιβάλλον και στην οικονομία,
β) την σεισμικότητα,
γ) την ενσωμάτωση των διατάξεων Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την «ασφάλεια των υπεράκτιων εργασιών πετρελαίου και φυσικού αερίου»,
δ) τα αντισταθμιστικά οφέλη της αυτοδιοίκησης και
ε) την ύπαρξη και λειτουργία Δημόσιου Φορέα ο οποίος να αναλάβει την ευθύνη για τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και το έλεγχο εφαρμογής μιας εθνικής πολιτικής επ’ ωφελεία των πολιτών.
Ωστόσο, λίγες μέρες αργότερα, στις 22/05/2017, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας γνωμοδοτεί θετικά επί της ίδιας ΣΜΠΕ, με τον Περιφερειάρχη Απόστολο Κατσιφάρα να επισημαίνει: «προχωράμε με περιβαλλοντική ευαισθησία, κοινωνική ευθύνη, πρόγραμμα, σωστά βήματα και βούληση», προσθέτοντας, «Ολόκληρη η χώρα και η Περιφέρειά μας είναι αντιμέτωπη με μεγάλες προκλήσεις και ήρθε πλέον η ώρα να περάσουμε σε άλλο επίπεδο παραγωγής έργου – και αποτελεί το σημείο κλειδί για την αυτοτέλεια και την εθνική υπερηφάνεια. Ο τομέας της ενέργειας με τους υδρογονάνθρακες, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και το φυσικό αέριο, μπορεί να επιφέρει θετικές αλλαγές για τη Δυτική Ελλάδα».
Την ίδια ώρα το μοναδικό έως τώρα κοίτασμα στη Δυτική Ελλάδα σε ανάπτυξη είναι αυτό του Κατακόλου.
Επόμενο βήμα είναι η εκπόνηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων – η οποία θα είναι έτοιμη σε 15 μήνες περίπου – και η σχετική διαβούλευση με την τοπική κοινωνία.
Το επιτυχημένο παράδειγμα του Πρίνου
Μετά από αυτές τις εξελίξεις, αλλά κυρίως μετά τις αντιρρήσεις, τις ενστάσεις και τους φόβους που διατυπώθηκαν από τις τοπικές αρχές, ορισμένους επιστήμονες και τους κατοίκους του Ιονίου, της Δυτικής Ελλάδας και της Πελοποννήσου, η αποστολή μας, είχε έναν και μοναδικό στόχο:
Να διαπιστώσουμε πως, αυτή η οικονομική δραστηριότητα, η εξόρυξη υδρογονανθράκων, έχει επηρεάσει την τοπική κοινωνία, την τοπική οικονομία, το περιβάλλον και πιο συγκεκριμένα, αν έχει επηρεαστεί κατά οποιονδήποτε τρόπο η τουριστική ανάπτυξη του τόπου.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το 70% του ΑΕΠ της, προέρχεται από τον τουρισμό, ενώ η εξόρυξη γίνεται σε θαλάσσιο οικόπεδο το οποίο βρίσκεται περίπου 8 χιλιόμετρα δυτικά της ακτής του Πρίνου στη Θάσο και 18 χιλιόμετρα νότια της πόλης της Καβάλας. Το κοίτασμα του Πρίνου καλύπτει μία έκταση τεσσάρων τετραγωνικών χιλιομέτρων περίπου. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι επισκέπτες και ντόπιοι έχουν οπτική επαφή με τις εξέδρες στον κόλπο της Καβάλας. Κάτι αντίστοιχο πρόκειται να συμβεί ανοιχτά βορειοανατολικά της Ζακύνθου και Νοτιοανατολικά της Κεφαλονιάς, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Προς το παρόν όμως, ο Πρίνος είναι η μοναδική περιοχή στην Ελλάδα που παράγεται πετρέλαιο, μέσω της «ΚΑΒΑΛΑ OIL Α.Ε.», θυγατρική της «Energean Oil & Gas» που είναι επίσης η μοναδική εταιρία εξόρυξης υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, δηλαδή η μόνη εταιρία που παράγει σήμερα πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Με θετικό πρόσημο ολοκληρώνεται η τουριστική σεζόν
Και η φετινή τουριστική χρονιά ολοκληρώνεται θετικά για την Καβάλα, όπου σημειώνεται μία αύξηση στις διανυκτερεύσεις κατά 10% σε σύγκριση με πέρυσι. Και στα τέλη του Σεπτέμβρη η πόλη σφύζει από ζωή, αφού δύσκολα βρίσκει κανείς τραπέζι σε κάποιο από τα παραλιακά καταστήματα σίτισης και ψυχαγωγίας.
Για τις αρχές και τους φορείς του τουρισμού, οι απόψεις των οποίων ταυτίζονται απόλυτα, σχετικά με την παράλληλη ανάπτυξη της βαριάς βιομηχανίας παραγωγής και εξόρυξης υδρογονανθράκων με την τουριστική βιομηχανία, ιδιαίτερη σημασία έχει η τήρηση των αυστηρών μέτρων προστασίας και ασφάλειας που λαμβάνει η εταιρεία που δραστηριοποιείται στην περιοχή, αφού δεν έχει υπάρξει η παραμικρή όχληση στο περιβάλλον για πολλές δεκαετίες.
Η Καβάλα και η Θάσος είναι περήφανες για τις 16 «Γαλάζιες Σημαίες» που κυματίζουν στις παραλίες τους, παρά το γεγονός ότι λίγα ναυτικά μιλιά μακριά βρίσκονται οι επιβλητικές εξέδρες της εξόρυξης.
Σύμφωνα με τον κ. Δημήτρη Γόντικα, Αντιπρόεδρο και Διευθύνων Σύμβουλο της «Kavala Oil», η δραστηριότητα στον Πρίνο αποτελεί παράδειγμα – σημείο αναφοράς και για άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπως το Μαυροβούνιο και η Κροατία, οι οποίες ενδιαφέρονται να προωθήσουν τις έρευνες υδρογονανθράκων σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες και τουριστικές περιοχές, όπως η Αδριατική.
Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι στην Καβάλα λειτουργεί η τρίτη μεγαλύτερη ιχθυόσκαλα της χώρας, αμέσως μετά το Κερατσίνι στον Πειραιά και την Μηχανιώνα στη Θεσσαλονίκη και από την ανεπηρέαστη δραστηριότητα των αλιέων αποδεικνύεται ότι το περιβάλλον, αλλά και η θαλάσσια ζωή δεν έχει επηρεαστεί αρνητικά από την εξόρυξη.
Βραβευμένες ακτές με «Γαλάζια Σημαία» και φόντο τις εξέδρες στον κόλπο της Καβάλας
Στήριξη της τοπικής οικονομίας και θέσεις εργασίας
Όλοι οι εκπρόσωποι των τοπικών αρχών και φορέων – όπως αποδεικνύεται και παρακάτω στις δηλώσεις τους – όταν ρωτήθηκαν σχετικά με το πώς έχει επηρεάσει αυτή η οικονομική δραστηριότητα την πόλη, ως πρώτο θετικό επιχείρημα προέβαλλαν τις εκατοντάδες θέσεις εργασίας που καλύφθηκαν από τους ντόπιους.
Σήμερα στην Kavala Oil εργάζονται 400 κάτοικοι της περιοχής!!!
Το ανθρώπινο δυναμικό του ομίλου φθάνει, πλέον, στα 480 άτομα, ενώ στη διάρκεια της περιόδου 2008 – 2016, το ελληνικό Δημόσιο, επιχειρήσεις που εδρεύουν στην Ελλάδα και συνεργάζονται με την εταιρεία, καθώς και η τοπική κοινωνία της Καβάλας καρπώθηκαν περί τα 360 εκατομμύρια ευρώ (φόροι, ασφαλιστικές εισφορές, μισθοί, λογαριασμοί, προμηθευτές κλπ).
Δρακόντεια μέτρα ασφαλείας και προστασίας
Στις εξέδρες του Πρίνου υπάρχει μία ακόμα σημαντική ιδιαιτερότητα. Παράγεται πετρέλαιο από ένα κοίτασμα με μία από τις μεγαλύτερες περιεκτικότητες υδρόθειου παγκοσμίως (άνω του 50%).
Πρόκειται για ένα αέριο πολύ δηλητηριώδες, διαβρωτικό, εύφλεκτο και εκρηκτικό. Εξαιτίας αυτού, άλλωστε υπάρχουν οι χερσαίες εγκαταστάσεις της «Kavala Oil» στην Νέα Καρβάλη. Το εργοστάσιο «Σίγμα» βρίσκεται 14 χιλιόμετρα ανατολικά της πόλης της Καβάλας και 18 χιλιόμετρα βόρεια των εξέδρων του Πρίνου, δίπλα στην ακτή. Περιλαμβάνει εγκαταστάσεις για την τελική επεξεργασία του όξινου αργού πετρελαίου και του όξινου φυσικού αερίου από τις θαλάσσιες εγκαταστάσεις σε σταθεροποιημένο αργό πετρέλαιο, φυσικό αέριο, υγροποιημένο φυσικό αέριο και στοιχειακό θειάφι.
Προσεγγίζοντας τις εξέδρες στον κόλπο της Καβάλας, αυτό που ξεχωρίζει κανείς από μακριά είναι το μότο της εταιρείας, το οποίο αναγράφεται σε μία τεράστια πινακίδα «Safety First», δηλαδή πρωταρχικό ρόλο έχει η ασφάλεια.
Η υψηλή περιεκτικότητα του κοιτάσματος σε υδρόθειο, δεν προβληματίζει ωστόσο ούτε τις αρχές ούτε τους κατοίκους, αφού είναι ενήμεροι για την ύπαρξή του και για τα δρακόντεια μέτρα προστασίας που λαμβάνει το ντόπιο εργατικό δυναμικό και η διοίκηση της εταιρείας.
Με τον Αντιπρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο της «Kavala Oil», Δημήτρη Γόντικα, στο εμπορικό λιμάνι της Καβάλας
Το ατύχημα στον Σαρωνικό
Η δημοσιογραφική μας αποστολή στην Καβάλα συνέπεσε χρονικά με το ατύχημα στον Σαρωνικό που είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μία τεράστια πετρελαιοκηλίδα, που προκλήθηκε από τη βύθιση του δεξαμενόπλοιου «Αγία Ζώνη». Σχετικά με αυτό το περιστατικό, όταν ρωτήθηκαν οι αρχές και οι φορείς είπαν ότι κάτι τέτοιο – αλλά ούτε και σε μικρότερη έκταση – συνέβη ποτέ στον τόπο τους, ενώ όλοι κατέληξαν στο γεγονός ότι αυτό δεν συνδέεται με την εξόρυξη του πετρελαίου σε ένα θαλάσσιο ή χερσαίο οικόπεδο. Θα μπορούσε να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή και σε οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη, κατά τη μεταφορά των πετρελαιοειδών.
Τα σχέδια της εταιρείας για Κατάκολο και Δυτική Ελλάδα
Στο Κατάκολο, το κοίτασμα του οποίου είναι το επόμενο μεγάλο στοίχημα για την εν λόγω εταιρεία, η διαδικασία που θα ακολουθηθεί για την εξόρυξη θα διαφέρει αρκετά από αυτήν του Πρίνου. Υψηλόβαθμα στελέχη της «Energean Oil & Gas» δηλώνουν ότι χερσαίες εγκαταστάσεις σαν αυτές του εργοστασίου «Σίγμα» δεν θα δημιουργηθούν στο Κατάκολο, καθώς η περιεκτικότητα του κοιτάσματος της περιοχής σε υδρόθειο είναι της τάξης του 7% ως 11%. Ενώ η εκτίμηση της Energean, είναι ότι πρόκειται για κοίτασμα από το οποίο είναι δυνατό να παραχθούν περί τα 10 εκατ. βαρέλια συνολικά.
Δήμητρα Τσανάκα – Δήμαρχος Καβάλας
«Αυτή η μονάδα αντλήσεων πετρελαίου είναι εξαιρετικής σημασίας για την πόλη μας. Προσθέτει θέσεις εργασίας και μάλιστα, είναι περιζήτητες. Δεν έχει γίνει ποτέ δυστύχημα ή κάποιο ατύχημα, ενώ ποτέ δεν έχει υπάρξει διαρροή πετρελαίου στη θάλασσα. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για εμάς, διότι τόσο η Καβάλα όσο και η Θάσος βασίζεται οικονομικά στον τουρισμό. Φέτος το νησί επισκέφθηκαν πάνω από 1.000.000 και την Καβάλα πάνω από 300.000 τουρίστες, οπότε η προστασία του περιβάλλοντος και καθαρότητα των ακτών και της θάλασσας είναι μέγιστα ζητήματα για μας».
Θεόδωρος Μαρκόπουλος – Αντιπεριφερειάρχης Καβάλας
«Δεν έχουμε βιώσει κάποια αρνητική επίπτωση στη ζωή της πόλης, ούτε στη ραγδαία αυξούμενη τουριστική κίνηση στην Καβάλα και στη Θάσο. Η τοπική οικονομία στηρίζεται ισχυρά από τους μισθούς και από την επιχειρηματική δραστηριότητα της εταιρείας που αντλεί το πετρέλαιο, ενώ δεν έχουμε καμία περιβαλλοντική επίπτωση, παρά το γεγονός ότι το κοίτασμα έχει υψηλή περιεκτικότητα υδρόθειου. Από το 1974 έως και σήμερα και παρά το γεγονός ότι η δραστηριότητα αναπτύσσεται σε έναν κλειστό κόλπο και όχι σε ένα ανοιχτό πέλαγος, ουδέποτε υπήρξαν αντιδράσεις από τους επιχειρηματίες ή τους αλιείς».
Άγγελος Τσατσούλης – Πρόεδρος Επιμελητήριου Καβάλας
«Η συγκεκριμένη επένδυση έχει ωφελήσει πολύ την περιοχή μας. Οι αρχές της δεκαετίας του ‘80 που ξεκίνησε η εξόρυξη, σήμαναν και την ανανέωση και την οικονομική ανάπτυξη της πόλης μας. Είναι πηγή σημαντικών εσόδων, αφού οικονομικά στηρίζονται και πολλές επιχειρήσεις στην περιοχή. Ο τουρισμός ξεκίνησε να αναπτύσσεται στην Καβάλα σχεδόν ταυτόχρονα με την εξόρυξη. Μάλιστα, έχουμε προτείνει να ξεκινήσουν περιηγήσεις των τουριστών με σκάφος στις εξέδρες, αφού εκφράζουν ενδιαφέρον να δουν την διαδικασία εξόρυξης από κοντά. Θέλουμε να αξιοποιήσουμε τουριστικά τις εξέδρες. Να είστε σίγουροι ότι οι Επτανήσιοι μόνο οφέλη θα έχουν από αυτήν την δραστηριότητα».
Αντώνης Μιτζάλης – Πρόεδρος Συνδέσμου Ξενοδόχων Καβάλας
«Η εξόρυξη και ο τουρισμός έχουν παράλληλη ιστορία και πορεία στην Καβάλα, χωρίς συγκρουσιακή βάση. Θεωρώ ότι αυτό συνέβη επειδή ακολουθήθηκε η σωστή διαδικασία, υπήρχε τεχνογνωσία και φιλότιμο από την πλευρά του εργατικού δυναμικού. Έθεταν ως πρώτη προτεραιότητα την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και την ασφάλεια του τόπου τους. Ως τουριστικός προορισμός δεν δεχτήκαμε αρνητική επίδραση. Ενώ αυτή η δραστηριότητα αναπτύσσεται κανονικά, για τους επισκέπτες και τους επιχειρηματίες δεν λειτούργησε ποτέ αρνητικά ή αποτρεπτικά, αφού δεν υπήρχε οπτική ή περιβαλλοντική όχληση».
Δημήτρης Γόντικας – Αντιπρόεδρος – Δ/νων Σύμβουλος «Kavala Oil»
«Δραστηριοποιούμαστε σε έναν Νομό που το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του προέρχεται από τον τουρισμό. Η Θάσος είναι από τους μεγαλύτερους τουριστικούς προορισμούς στην Ελλάδα, ενώ και πολλές παραλίες της Καβάλας είναι βραβευμένες με «Γαλάζιες Σημαίες». Η εταιρεία μας για παραπάνω από 35 χρόνια έχει ένα εξαιρετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και ποτέ δεν σημειώθηκαν ατυχή συμβάντα. Είμαστε το ζωντανό παράδειγμα όπου αποδεικνύει ότι η βαριά βιομηχανίας παραγωγής και εξόρυξης υδρογονανθράκων μπορεί να συνυπάρξει με την τουριστική βιομηχανία».
Θανάσης Μητρόπουλος – Πρόεδρος ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης
«Το 1976 ιδρύθηκε στο ίδρυμά μας το Τμήμα Μηχανικών Τεχνολογίας Πετρελαίου και Φυσικού Αεριού, το οποίο προμηθεύει με επιστημονικό και στελεχιακό δυναμικό τη βιομηχανία πετρελαίου. Πολλοί απόφοιτοί μας εργάζονται στην Kavala Oil η οποία επιχειρεί στον κόλπο της Καβάλας, ενώ όλοι κάνουν εξάμηνης διάρκειας πρακτική άσκηση στην εταιρεία. Είναι πολύ σημαντικό ότι η εταιρεία είναι ελληνικών συμφερόντων, το προσωπικό είναι εκπαιδευμένο και αγαπά τον τόπο του, επομένως είναι δεδομένο ότι τηρεί τους περιβαλλοντικούς όρους. Αρκεί να σας αναφέρω ότι ο επικεφαλής του γεωτρύπανου είναι απόφοιτος της σχολής μας».
Αρτέμης Μπαρμπούνης – Μηχανικός Γεωτρήσεων «Energean Oil & Gas» – Απόφοιτος Τμ. Μηχανικών Τεχνολογίας Πετρελαίου & Φυσικού Αεριού
«Τα τελευταία χρόνια μένω στον Αλισσό στην Κάτω Αχαΐα. Ποτέ δεν φαντάστηκα ότι μία εταιρεία σαν την «Energean Oil & Gas» θα μου έδινε τη δυνατότητα να εργαστώ στη χώρα μου και στο εξωτερικό και να ασκήσω το επάγγελμα που σπούδασα. Πλέον το όνειρό μου είναι να επιστρέψω στη Δυτική Ελλάδα και να εργαστώ στον τόπο μου. Θέλω να αποδώσω την εργασιακή μου εμπειρία στο κοίτασμα του Κατακόλου. Οι νέοι της Δυτικής Ελλάδας μαστίζονται από την ανεργία. Μία επένδυση της Ενεργειακής Αιγαίου στο Κατάκολο θα δώσει σε πολλούς νέους τη δυνατότητα να εργαστούν στον τομέα της ενέργειας».
