Πριν ακόμη τα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης και των μνημονίων, αρκετοί Έλληνες επιχειρηματίες ξεκίνησαν να μεταφέρουν τις επιχειρήσεις τους σε γειτονικές χώρες της Ελλάδας ή να ιδρύουν εκεί νέες, με σκοπό να αποκομίσουν φορολογικό όφελος μέσω των χαμηλότερων φορολογικών συντελεστών.
Το φαινόμενο αυτό έφτασε στο αποκορύφωμά του κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, αλλά ακόμη και σήμερα είναι πολλοί οι «σωτήρες» που διαφημίζουν την ίδρυση μιας εταιρίας σε χώρα του εξωτερικού έναντι αδράς , πάντα, αμοιβής. Στις μέρες μας, μάλιστα, το φαινόμενο αυτό έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις που οι προτεινόμενες χώρες έχουν ξεφύγει απ’ τα στενά όρια των γειτόνων μας και έχουν φτάσει μέχρι και στις Η.Π.Α..
Πόσο ασφαλής φορολογικά είναι όμως μια τέτοια επιχειρηματική επιλογή;
Από 01/01/2024 και με βάση οδηγία που έχει εκδώσει η Ε.Ε., έχουν ενταθεί οι έλεγχοι και οι διασταυρώσεις σε χώρες με προνομιακό φορολογικό καθεστώς. Τέτοιές χώρες είναι όσες ο ισχύον φορολογικός τους συντελεστής είναι μικρότερος κατά 60% από τον αντίστοιχο της Ελλάδας, για παράδειγμα η Βουλγαρία και η Κύπρος.
Τι προβλέπει η Ελληνική φορολογική νομοθεσία;
Σύμφωνα με την ελληνική φορολογική νομοθεσία, βασικό κριτήριο επιβολής φόρου είναι το κράτος στο οποίο βρίσκεται η φορολογική κατοικία της εταιρίας. Βασικό κριτήριο της φορολογικής κατοικίας ενός νομικού προσώπου είναι η χώρα από την οποία ασκείται η διοίκηση του. Η ελληνική νομοθεσία έχει θεσπίσει ορισμένα κριτήρια, για να εξακριβώσει τον τόπο διοίκησης μιας εταιρίας, τα οποία είναι τα εξής:
- τον τόπο άσκησης καθημερινής διοίκησης,
- τον τόπο λήψης στρατηγικών αποφάσεων,
- τον τόπο ετήσιας γενικής συνέλευσης των μετόχων ή εταίρων,
- τον τόπο τήρησης βιβλίων και στοιχείων,
- τον τόπο συνεδριάσεων του διοικητικού συμβουλίου ή όποιου άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης,
- την κατοικία των μελών του διοικητικού συμβουλίου ή όποιου άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης
Σε περίπτωση που ο επιχειρηματίας – μέτοχος του νομικού προσώπου δεν μπορεί να αποδείξει κάτι από τα παραπάνω κατά τη διάρκεια του φορολογικού ελέγχου, τότε θα κληθεί να καταβάλει φόρο στην Ελλάδα για την εταιρία του στο εξωτερικό. Αυτό μάλιστα μπορεί να συμπαρασείρει και την φορολόγηση του ίδιου εφόσον και αυτός δεν έχει φορολογηθεί εντός της χώρας ήδη.
Συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας
Πριν ο επιχειρηματίας λάβει οποιαδήποτε απόφαση, και με δεδομένο ότι η φορολογική κατοικία του ίδιου και τα ζωτικά του συμφέροντα παραμένουν στην Ελλάδα, θα πρέπει να έχει υπόψιν του τα όσα προβλέπει η σύμβαση που έχει συνάψει η Ελλάδα με την χώρα στην οποία θα μεταφέρει ή θα ιδρύσει την επιχείρησή του. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι συμβάσεις αυτές μεταξύ των χωρών υπερισχύουν της υφιστάμενης εσωτερικής φορολογικής νομοθεσίας τόσο της Ελλάδας όσο και της χώρας στην οποία έχει επιλέξει να μεταφέρει την επαγγελματική του δραστηριότητα.
Φοροαποφυγή – Τεχνητή Διευθέτηση
Με το άρθρο 39 του κώδικα φορολογικής διαδικασίας περιγράφεται η έννοια της φοροαποφυγής (tax avoidance). Φοροαποφυγή ορίζεται ως η μέθοδος με την οποία κάποιος προσπαθεί να μειώσει την φορολογική του επιβάρυνση χωρίς όμως να παραβαίνει ευθέως τον νόμο. Πρόκειται ουσιαστικά για μία «νόμιμη» ενέργεια η οποία όμως συντελείται έξω από το πνεύμα του νόμου εκμεταλλευόμενη ίσως κάποιο νομοθετικό κενό. Η διεύθυνση επίλυσης φορολογικών διαφορών με την απόφαση 3167/2022 έκρινε ότι η ίδρυση εταιρίας στην Βουλγαρία η οποία δεν δικαιολογείται με εμπορικούς λόγους αλλά έγινε μόνο για την απόκτηση σημαντικού φορολογικού πλεονεκτήματος, συνιστά φοροαποφυγή και ζήτησε την καταβολή φόρου στην Ελλάδα για την δραστηριότητα της Βουλγάρικης εταιρίας.
Βάσει των ανωτέρω λοιπόν, μονομετοχικές εταιρίες, χωρίς προσωπικό, χωρίς καμία πραγματική εγκατάσταση στην χώρα που εδρεύει η εταιρία και με τόπο κατοικίας της διοίκησης τους στην Ελλάδα, θα πρέπει να έχουν στο μυαλό τους τους κινδύνους που θα αντιμετωπίσουν σε πιθανό έλεγχο που θα γίνει από τις φορολογικές αρχές της Ελλάδας, ο οποίος θα ξεκινήσει είτε από το φυσικό πρόσωπο – μέτοχο της αλλοδαπής εταιρίας, είτε από κάποια συνδεδεμένη εταιρία της στην Ελλάδα.
Ελεγχόμενες Αλλοδαπές Εταιρίες (Ε.Α.Ε.)
Με το άρθρο 66 του κώδικα φορολογίας εισοδήματος (Κ.Φ.Ε.) έχει εισαχθεί στην Ελληνική φορολογική νομοθεσία η έννοια της Ελεγχόμενης Αλλοδαπής Εταιρίας (Ε.Α.Ε.). Με τον όρο Ελεγχόμενη Αλλοδαπή Εταιρία κατά την ελληνική φορολογική νομοθεσία νοείται η εταιρία του εξωτερικού στην οποία:
- Φυσικό πρόσωπο κάτοικος Ελλάδας κατέχει ποσοστό άνω του 50%.
- Άνω του 30% του εισοδήματος προκύπτει από:
- τόκους ή οποιοδήποτε άλλο εισόδημα που παράγεται από χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία,
- δικαιώματα ή οποιοδήποτε άλλο εισόδημα που παράγεται από πνευματική ιδιοκτησία,
- μερίσματα και εισόδημα από την εκποίηση μετοχών,
- εισόδημα από χρηματοδοτική μίσθωση,
- εισόδημα από ασφαλιστικές, τραπεζικές και άλλες χρηματοοικονομικές δραστηριότητες,
- εισόδημα από εταιρείες τιμολόγησης που αποκομίζουν έσοδα από πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών και υπηρεσιών που αγοράζονται και πωλούνται σε συνδεδεμένες με αυτήν επιχειρήσεις και δεν προσθέτουν καμία ή προσθέτουν ελάχιστη οικονομική αξία.
- Ο πραγματικός φόρος που έχει καταβάλει για τα κέρδη της είναι μικρότερος από τη διαφορά μεταξύ του φόρου που θα οφειλόταν σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία και του πραγματικού εταιρικού φόρου που έχει καταβάλει.
Σύμφωνα με τα ανωτέρω, το Ελληνικό κράτος δύναται να φορολογήσει την αλλοδαπή εταιρία με βάση τον ισχύοντα φορολογικό συντελεστή στην Ελλάδα.
Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, πως οι παράμετροι οι οποίες θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν όταν σχεδιάζουμε μια τέτοια κίνηση, όπως την ίδρυση εταιρείας στο εξωτερικό, είναι πάρα πολλές και η ενδεχόμενη χαμηλότερη φορολογία θα πρέπει να είναι από τις τελευταίες. Πολλή προσοχή, επομένως, στους καλοθελητές που κυκλοφορούν εκεί έξω και υπόσχονται φορολογικές απαλλαγές με…το αζημίωτο!
Επικοινωνήστε μαζί μας για να σας κατευθύνουμε κατάλληλα σε όλες τις φορολογικές σας αποφάσεις!
Επικοινωνήστε μαζί μας για να εξετάσουμε την περίπτωση σας και να σας συμβουλέψουμε ανάλογα!
https://www.optimustax.accountant/el/
Τσελίκης Δημ. Πασχάλης
Φοροτεχνικός Σύμβουλος – Λογιστής Α΄ Τάξης
ΜSc Εφαρμοσμένων Οικονομικών ΠΑ.ΜΑΚ.
Ιδρυτής της “Optimus Tax”
