ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΩΝ,
ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ & ΘΑΣΟΥ κ.κ. ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΔΙΑ ΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΙΝ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ
«Να ευφραίνεσθε οι δίκαιοι και οι ουρανοί να έχετε αγαλλίαση. να σκιρτήσετε τα βουνά επειδή γεννήθηκε ο Χριστός. Η Παρθένος κάθεται, και μιμείται τα Χερουβίμ βαστάζοντας στην αγκαλιά της τον Θεό Λόγο που σαρκώθηκε. Οι Βοσκοί δοξάζουν αυτόν που γεννήθηκε και οι Μάγοι προσφέρουν στον Δεσπότη δῶρα. Οι Άγγελοι ανυμνούν και λέγουν. Δόξα σε σένα Κύριε, που δεν μπορούμε να σε κατανοήσωμε».
Με αυτά τα λόγια, αγαπητοί πατέρες και αδελφοί, ο ιερός υμνογράφος, άγιος Ανδρέας, ο Ιεροσολυμίτης, αρχιεπίσκοπος Κρήτης, προκαταλαμβάνει την ανθρωπίνη λογική και την δυνατή σκέψη μας προκειμένου να μας παρουσιάση με τις θαυμάσιες αυτές συγκλονιστικές και χαρούμενες εικόνες το μέγιστο και ακατανόητο μυστήριο της Θείας Ενανθρωπήσεως. Ἐνα γεγονός το οποίο καθώρισε την ιστορία και τους διαφόρους πολιτισμούς της ανθρωπότητος. Ένα γεγονός το οποίο μέσα στον τότε γνωστό κόσμο της πολυθεΐας των ειδώλων και της πολιτισμικότητος των λαών της μεγάλης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, συνετέλεσε στην ριζική μεταλλαγή και μεταμόρφωση της κοινωνίας, προσδίδοντας σε αυτήν τον αληθινό νόημα της υπάρξεως της ανθρωπίνης ζωής, με την πρωτοφανή παρέμβαση του Θεού στις συνειδήσεις των ανθρώπων.
Τώρα πλέον μπορούν, οι άγγελοι, οι άνθρωποι, η φύση, ο ουρανός και τα βουνά, τα άλογα ζώα, η ανθρωπίνη σοφία και η τιμή, να συναντήσουν τον Σωτήρα και Λυτρωτή, και να τον προσκυνήσουν. Τώρα η αγάπη του Θεού επιβεβαιώνεται προς τους ανθρώπους. όπως ακριβώς την είχε εξαγγείλει ο Υιός και Λόγος του Θεού προς τους πρωτοπλάστους : «Τότε είπε ο Κύριος ο Θεός στο φίδι γι’ αυτό που έκαμες, καταραμένο να είσαι μόνο σύ από όλα τα ζώα της γής. Με την κοιλιά θα σέρνεσαι, και χώμα θα τρώς σε όλη σου την ζωή. Έχθρα θα βάλω ανάμεσα σε σένα και στην γυναίκα, κι΄ ανάμεσα στο σπέρμα σου και στο σπέρμα της. Εκείνος θα σού συντρίψει το κεφάλι και σύ θα τού πληγώσης την πτέρνα».
Αυτό, το λεγόμενο από τους αγίους Πατέρες της Εκκλησίας μας «πρωτευαγγέλιο», πραγματοποιείται σήμερα με την Γέννηση του Θεανθρώπου Κυρίου ημών Ιησού Χριστού επί της γής. Εγεννήθη ο Χριστός στη Βηθλεέμ από την Παρθένο Θεοτόκο και εσταυρώθη στον Γολγοθά με την συνεργία του διαβόλου, και ανεστήθη από του τάφου και συνέτριψε κατά κράτος το κεφάλι του διαβόλου. Την συγκλονιστική αυτή αλήθεια και την μοναδική στην ιστορία της ανθρωπότητος, ανέμεναν όλοι οι άγιοι προπάτορές μας και οι προφήτες για αιώνες. Και η μεγάλη αγαθότητα του τρισαγίου Θεού μας την χαρίζει σαν μεγιστο δωρο της φιλανθρωπίας του προς όλους μας.
Ο άγιος Γρηγόριος, ο Παλαμάς, γράφει επ΄ αυτού: «Γι΄ αυτό ο Θεός, πού κάθεται επάνω στα Χερουβίμ, ευρίσκεται σήμερα ως βρέφος επάνω στη γή, και αυτός πού είναι αθέατος από τα εξαπτέρυγα Σεραφίμ πού δεν μπορούν να δούν με τεταμένο το βλέμμα όχι μόνο την φύση του, αλλά ούτε την λαμπρότητα της δόξης του, γι΄ αυτό και επισκιάζουν τα μάτια τους με τις πτέρυγες. Αυτός, λοιπόν, βλέπεται αισθητά και υποπίπτει στους σαρκικούς οφθαλμούς, αφού έγινε σάρκα, και αυτός που ορίζει τα πάντα και δεν ορίζεται από κανένα, περιλαμβάνεται σε μία πρόχειρη και μικρή φάτνη. αυτός πού κατέχει και συσφίγγει το πάν μέσα στη φούχτα του περιτυλίσσεται μέσα σὲ μικρά σπάργανα και συσφίγγεται με απλά δέματα. Αυτός πού έχει τον πλούτο των ακενώτων θησαυρών τέτοια πτωχεία υφίσταται, με την θέλησή του, ώστε ούτε τόπο να μην ευρίσκη στο κατάλυμα. γι΄ αυτό και εισέρχεται σε σπήλαιο, και μάλιστα την ώρα πού γεννιέται, αυτός πού γεννήθηκε από τον Θεό αχρόνως και απαθώς και ανάρχως. Και, ώ τού θαύματος, δεν ενδύεται μόνον την κάτω ευρισκομένη φύση με την γέννησή του αυτός πού είναι της ιδίας φύσεως με τον ύψιστο Πατέρα του, ούτε υφίσταται αυτή την άκρα πτωχεία μόνον με το ότι γεννιέται σε ταπεινό σπήλαιο, αλλά καταδέχεται ευθύς εξ αρχής με την κυοφορία του, ακόμη, και την εσχάτη καταδίκη της φύσεώς μας και τοποθετείται και συμπεριλαμβάνεται μαζύ με τους δούλους, ο από την φύση του Δεσπότης του παντός, κάμνοντας όπωσδήποτε την δουλεία να μην είναι προς τίποτε ατιμότερη από την δεσποτεία, ή καλύτερα αναδεικνύοντας και τιμιωτέρους τους δούλους τού κάτω τότε δεσπότη, εάν βεβαίως το κατανοήσουν και δείξουν υπακοή στο μεγαλείο της χάριτος. επειδή δεν είχε συναριθμηθή με τον βασιληά των ουρανών αυτός που φαινόταν τότε να είναι δεσπότης της γής, αλλά μόνον όλοι οι υπόδουλοι σε αυτόν, και δεν συμπεριελήφθηκε με αυτούς ο τότε κυρίαρχος της γής (ο διάβολος), αλλά ο ουράνιος».
Ψάλλει και πάλι ένας σημαντικός υμνογράφος της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, ο Ανατόλιος, ο Στουδίτης: «Στο σπήλαιο μέσα εκατοίκησες, Χριστέ ο Θεός μας, και η φάτνη σέ υποδέχθηκε, οι βοσκοί και οι μάγοι σέ προσεκύνησαν. Τοτε, λοιπόν, συμπληρώθηκε το κήρυγμα των προφητών, και τοτε εθαύμαζαν οι δυνάμεις των αγγέλων, φωνάζοντας και λέγοντας. Δόξα στη συγκατάβασή σου, μόνε φιλάνθρωπε».
Μέσα, λοιπόν, σε αυτή την πνευματική ομορφιά και την παρουσία της αγιοπνευματικής ατμοσφαίρας, ευρισκόμεθα όλοι μας μπροστά στο μέγιστο αυτό μυστήριο της Θείας Οικονομίας. Γι΄ αυτό και ο άγιος Κύριλλος, αρχιεπίσκοπος Αλεξανδρείας καταγράφει: «Αυτός που ως Θεός είναι Μονογενής, ο Χριστός μας, δηλαδή, είναι σε εμάς Πρωτότοκος, με την κατ΄ οικονομία ένωση και μεαξύ πολλών αδελφών ώς άνθρωπος, ώστε και εμείς να είμεθα μέσα σε αυτόν, και χάρη σε αυτόν να γίνωμε παιδιά του Θεού κατά φύση και κατά χάρη. Κατά φύση μέσα σε αυτόν και μόνον, ενώ κατά μέθεξη και χάρη, εμείς μέσω αυτού με το άγιο Πνεύμα. Όπως λοιπόν τό ότι είναι Μονογενής έγινε γνώρισμα της ανθρωπίνης φύσεως με τον Χριστό, επειδή αυτή ενώθηκε με τον Λόγο με κατ΄ οικονομία συνάντηση, έτσι έγινε γνώρισμα του Λόγου και το ότι είναι μεταξύ πολλών αδελφών, και το ότι είναι Πρωτότοκος, επειδή ενώθηκε με την σάρκα. Έχοντας, λοιπόν, σταθερό το να είναι Θεός, και όντας πάντοτε ανώτερος από κάθε μεταβολή δεν εγκαταλείπει την δόξα του. Γι΄ αυτό, βέβαια, συγκαταλέγεται μαζύ με εμάς και η αγία και μακαρία στρατιά των ουρανίων πνευμάτων να τον προσκυνή».
Αυτό το συγκλονιστικό μήνυμα μέσα στην ιστορία του πεπερασμένου κόσμου μας διακηρύσσει και ο μέγας Απόστολος των Εθνών, Πρωτοκορυφαίος Παύλος στην προς Εφεσίους επιστολή του, γράφοντας: «Ο Θεός, ο Πατέρας του Κυρίου μας … μάς ελύτρωσε με το αίμα του Χριστού, συνεχώρησε τις αμαρτίες μας με την πλούσια χάρη πού μάς την εσκόρπισε περίσσια, μαζύ με κάθε λογής φρόνηση και γνώση. Μάς έκαμε γνωστό το μυστήριο του θελήματός του, πού με αγαθότητα προεσχεδίασε να πραγματοποιήση με το έργο του Χριστού στην καθωρισμένη στιγμή, δηλαδὴ να τα ενώση όλα, ουράνια και επίγεια στο πρόσωπο του Χριστού». Και επίσης, στην ιδία επιστολή του, παρακάτω τονίζει: «Αυτός πραγματικά για εμάς είναι η ειρήνη. Αυτός έκαμε τους δύο αντιμαχομένους κόσμους ένα λαό και εγκρέμισε με τον σταυρικό του θάνατο ό,τι σαν τείχος τούς εχώριζε και προκαλούσε έχθρα μεταξύ τους. Κατήργησε δηλαδή τον ιουδαϊκό νόμο των εντολών και των διατάξεων, για να δημιουργήση με το έργο του, από τα δύο εχθρικά μέρη, από τους Ιουδαίους και τους Εθνικούς, μία νέα ανθρωπότητα, φέροντας την ειρήνη. Και αφού εθανάτωσε με τον σταυρό του την έχθρα, ήνωσε τούς δύο πρώην εχθρούς σε ένα σώμα και τους συνεφιλίωσε με τον Θεό».
Ἀδελφοί μου και παιδιά μου,
Μέσα σε αυτόν τον ευλογημένο από τον Θεό κόσμο που ζούμε, ακόμη δεν έχομε, δυστυχώς, αντιληφθή ως άνθρωποι και ως λαοί το μεγάλο αυτό δώρο της παρουσίας του Χριστού μας μέσα στην ανθρωπίνη ζωή, και δυστυχώς ενώ ο Χριστός έφερε την απολύτρωση σε όλους μας, εμείς, μπλεγμένοι μέσα στις ελεύθερες επιλογές μας, οδηγούμε τον κόσμο μας στην καταστροφή, στον πόλεμο, στην μοναξιά, στην αποξένωση, στην απαξίωση, αλλά κυρίως στην κακία και στην απομάκρυνση από τον Θεό της αγάπης και της ειρήνης. Είθε να μετανοήσωμε και να επιστρέψωμε στον δρόμο που μάς προσφέρει ο νεογέννητος Χριστός στη Βηθλεέμ για να έχωμε μαζύ μας αληθινά και αιώνια ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ.
Με εγκάρδιες πατρικές ευχές και ευλογίες
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
V Ο ΦΙΛΙΠΠΩΝ, ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ & ΘΑΣΟΥ
ΣΤΕΦΑΝΟΣ