Αγαπητοί πατέρες, αδελφοί και πνευματικά παιδιά μου, «Σύ, απόστολε Παύλε, έχεις βάλει στις ψυχές των πιστών, πανάκριβο, ακρογωνιαίο και θεμέλιο λίθο, τον Σωτήρα και Κύριο Ιησού Χριστό» (τροπάριο Όρθρου).
Με αυτό το τροπάριο, μέσα σε λίγες λέξεις, καταγράφει, ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, το μοναδικό και ουράνιο θείο δώρο, που με τους κόπους και τους αγώνες του, έβαλε μέσα στις ψυχές των πιστών χριστιανών, τον ίδιο τον Χριστό, τον Υιό και Λόγο του αληθινού Θεού μας.
Και βέβαια αυτή η πράξη του θείου αποστόλου έγινε μέσα στην αγία μας Εκκλησία, και με την εξ ολοκλήρου θυσιαστική μέριμνά του για τους χριστιανούς των πρώτων εκείνων χριστιανικών χρόνων. Μία πράξη του θεσπεσίου Παύλου, η οποία ουσιαστικά εθεμελίωσε την παρουσία και την λειτουργία του αγίου Ευαγγελίου σε ολόκληρο τον ειδωλολατρικό τότε γνωστό κόσμο.
Μία πράξη για την οποία πρέπει, ιδιαιτέρως, εμείς πού κατοικούμε και ευρισκόμεθα στον ευλογημένο αυτό τόπο να είμεθα ευγνώμονες προς αυτόν, διότι με την ίδρυση στους Φιλίππους, εκ μέρους του, της πρώτης χριστιανικής εκκλησίας στην Ευρώπη, στην Ελλάδα και στην Μακεδονία μας, μάς εχάρισε την πίστη στον Σωτήρα και Κύριο ημών Ιησού Χριστό.
Γράφει χαρακτηριστικά, ο ίδιος, στην προς Εφεσίους επιστολή του: «Δεν είσθε, λοιπόν, πια ξένοι και χωρίς δικαιώματα, αλλά ανήκετε στον λαό του Θεού, στην οικογένεια τού Θεού. Προστεθήκατε και σείς στο οικοδόμημα πού έχει θεμέλιο τους αποστόλους και τους προφήτες, και ακρογωνιαίο λίθο αυτόν τον ίδιο τον Χριστό.
Με αυτόν, ολόκληρο το οικοδόμημα δένεται και μεγαλώνει, ώστε να γίνη ναός άγιος για τον Κύριο. Ο Κύριος οικοδομεί και σάς, μαζύ με τους άλλους, για να γίνετε πνευματική κατοικία τού Θεού» (Εφεσίους 2, 19-22).
Το ότι ο Χριστός είναι η βασική πνευματική πέτρα της ακρινής γωνίας του μοναδικού πνευματικού οικοδομήματος στην ιστορία των ανθρώπων, πού είναι η αγία μας Εκκλησία, έχει καταγραφεί αρκετές φορές στην αγία Γραφή και έχει ερμηνευθεί από τους αγίους Πατέρες μας.
Μάς λέγει με πολύ εκφραστικό τρόπο ο άγιος απόστολος Πέτρος στην πρώτη καθολική επιστολή του: «Ελάτε, λοιπόν, κοντά σε αυτό πού είναι το ζωντανό λιθάρι, το οποίο, ενώ αποδοκιμάσθηκε από τους ανθρώπους, έχει εκλεγεί από τον Θεό και αποδείχθηκε ανεκτίμητο.
Ελάτε και σείς να χρησιμοποιηθήτε σαν ζωντανά λιθάρια στο χτίσιμο του πνευματικού ναού, στον οποίο θα υπηρετήτε ως ιερατείο άγιο, προσφέροντας θυσίες πνευματικές, ευπρόσδεκτες στον Θεό διά του Ιησού Χριστού.
Για όλα αυτά λέγει η Γραφή. ‘θα διαλέξω ένα πολύτιμο λιθάρι και θα το τοποθετήσω ακρογωνιαίο στη Σιών. Όποιος πιστεύει σε αυτό δεν θα ντροπιασθή ποτέ’ (Ησαΐου 28, 16). Για σάς, πού πιστεύετε, αυτό το λιθάρι είναι πολύτιμο. για όσους όμως δεν πιστεύουν, είναι το ‘λιθάρι πού οι κτίστες το παραπέταξαν σαν άχρηστο. aυτό, όμως, έγινε το πιο πολύτιμο αγκωνάρι.
Και σε αυτό το λιθάρι ο κόσμος θα σκοντάφτη, και θα είναι γι΄ αυτούς η πέτρα που θα τούς κάμη να πέφτουν’ (Ψαλμός 117, 22-23). Σκοντάφτουν όσοι δεν πιστεύουν στα λόγια του Θεού και έτσι ακολουθούν τον δρόμο του χαμού, πού μόνοι τους έχουν διαλέξει» (Α’ Πέτρου 2, 4-8).
Το έργο των αγίων πνευματοφόρων Αποστόλων, των πρωτοκορυφαίων Πέτρου και Παύλου, και των δώδεκα, είναι μοναδικό, διαχρονικό, αναντικατάστατο, παγκόσμιο, φιλάνθρωπο, μαρτυρικό, είναι το έργο της ίδιας της Εκκλησίας μας, είναι η επιτέλεση και η εφαρμογή των λόγων του Χριστού : «Πηγαίνετε, λοιπόν, και κάμετε μαθητές μου όλα τα έθνη, βαπτίζοντάς τους στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του αγίου Πνεύματος και να τους διδάξετε να τηρούν όλες τις εντολές πού σάς έδωσα.
Και εγώ θα είμαι μαζύ σας πάντα, έως την συντέλεια τού κόσμου. αμήν» (Ματθαίου 28, 19-20). To έργο τους είναι ενταγμένο μέσα στην πρόνοια της αγίας Τριάδος και μία συνεχής πραγματικότητα και επανάληψη τού συγκλονιστικού εκείνου μοναδικού μυστικού δείπνου, του μυστηρίου της θείας ευχαριστίας.
Γράφει ο άγιος και ευαγγελιστής Μάρκος. «και ενώ έτρωγαν, πήρε ο Ιησούς το ψωμί, το ευλόγησε, τό έκοψε κομμάτια και έδωσε στους μαθητές λέγοντας. ‘λάβετε και φάγετε, αυτό είναι το σώμα μου’. Ύστερα πήρε το ποτήριο, και αφού είπε ευχαριστήρια προσευχή, τους το έδωσε, και ήπιαν από αυτό όλοι.
Και τούς είπε. ‘αυτό είναι το αίμά μου, πού επισφραγίζει την νέα διαθήκη και χύνεται για χάρη όλων. Σάς βεβαιώνω ότι δεν θα ξαναπιώ από τον καρπό τού αμπελιού έως την ημέρα εκείνη πού θα το πίνω καινούργιο στην βασιλεία τού Θεού’» (Μάρκου 14, 22-25).
Το έργο των αγίων Αποστόλων είναι γεμάτο από την αγάπη τους για τον Χριστό και τους ανθρώπους. Γι΄ αυτό και με ασύγκριτη μεγαλοπρέπεια γράφει ο απόστολος Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή του: «Όπως λέγει η Γραφή. ‘όποιος πιστεύει σε αυτόν δεν θα ντροπιασθή (Ησαΐου 28, 16).
Καμμία διάκριση δεν γίνεται εάν είναι Ιουδαίος ή όχι, διότι ο ίδιος είναι Κύριος για όλους, πού σκορπά πλούσια την χάρη του σε όλους όσοι τόν επικαλούνται. Επειδή ‘οποιοσδήποτε επικαλεσθή το όνομα του Κυρίου θα σωθή’ (Ιωήλ 3, 5).
Πώς όμως θα τον επικαλεσθούν, εάν δεν τον πιστέψουν; Και πώς θα τον πιστέψουν, εάν δεν έχουν ακούσει γι΄ αυτόν; Και πώς πάλι θα ακούσουν γι’ αυτόν, εάν κάποιος δεν τούς τον κηρύξει; Και πώς θα κηρύξουν σωστά, εάν δεν τούς αποστείλει ο Κύριος;
Γι’ αυτό προεφήτευσε η Γραφή. ‘πόσο όμορφος είναι ο ερχομός αυτών πού φέρνουν την χαρμόσυνη είδηση για τα αγαθά τού Θεού! (Ησαΐου 52, 7). Μα το χαρμόσυνο αυτό μήνυμα δεν το δέχθηκαν όλοι. Όπως το έχει πεί ήδη ο Ησαΐας.
‘Κύριε, ποιος πίστεψε στο κήρυγμά μας;’(Ησαΐου 53,1) Επομένως, για να πιστέψη κάποιος χρειάζεται να ακούση το κήρυγμα, και το κήρυγμα γίνεται με τον λόγο του Θεού. Αναρωτιέμαι όμως. μήπως οι Ιουδαίοι δεν άκουσαν το κήρυγμα; Και βέβαια το άκουσαν. Επειδή, λέγει η Γραφή. ‘σέ όλη την γή αντήχησε η φωνή τους, στα πέρατα της οικουμένης τα λόγια τους’» (Ψαλμός 19,5), και (Ρωμαίους 10, 11-18).
Η τιμή, λοιπόν, και ο σεβασμός προς τους αγίους Αποστόλους, και ιδιαιτέρως προς τον άγιο Παύλο, τον ιδρυτή και πολιούχο της τοπικής μας Εκκλησίας από όλους εμάς, πού συνεχίζομε μέχρι σήμερα και αποτελούμε την αποστολική και πρώτη εκείνη χριστιανική Εκκλησία των Φιλίππων, είναι και θα είναι πάντοτε η απόδειξη και η απαραίτητη προϋπόθεση ότι έχομε την δυνατότητα να προχωρήσωμε μπροστά στην χριστιανική μας ζωή και να οδηγηθούμε στην σωτηρία των ψυχών και των σωμάτων μας.
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως (350 – 407 μ.Χ.) έγραψε για τον απόστολο Παύλο επτά (7) μοναδικές ομιλίες, και μία άλλη για την κλήση του από τον Χριστό στην πορεία για την Δαμασκό.
Μεταξύ τών άλλων γράφει για τον προστάτη και πολιούχο μας: «Τον εκάλεσαν, με σκοπό να τον δικάσουν, άλλοτε οι Ιουδαίοι και άλλοτε οι Αθηναίοι, και οι δικαστές έγιναν μαθητές του, οι αντίπαλοι έγιναν υπάκουοι σε αυτόν.
Και όπως ακριβώς η φωτιά που θα πέση σε διάφορα υλικά, μεγαλώνει περισσότερο και βοηθείται από το υλικό πού καίει, έτσι και η γλώσσα τού Παύλου, με όσους οπαδούς του, και όσοι τον πολεμούσαν, αφού αιχμαλωτίσθηκαν από τα λόγια του, έγιναν γρήγορα τροφή στην πνευματική φωτιά, και με αυτούς πάλι το κήρυγμα αυξανόταν και προχωρούσε σε άλλους.
Γι’ αυτό έλεγε. ‘είμαι φυλακισμένος, αλλά το κήρυγμα τού ευαγγελίου δεν είναι δεμένο’ (Β’ Τιμόθεον 2, 8-9). Τον ἐξόριζαν, και το μεν πράγμα βέβαια ήταν διωγμός, στην πραγματικότητα όμως ήταν αποστολή διδασκάλων.
Και εκείνο που θα έκαμαν οι φίλοι και όσοι συμφωνούσαν μαζύ του, αυτό έκαμαν οι εχθροί, μην επιτρέποντας να εγκατασταθή σε ένα τόπο, αλλά με τις επιβουλές και τις εξορίες περιφέροντας παντού τον ιατρό, ώστε όλοι να ακούσουν το κήρυγμα του.
Τον έδεσαν και πάλι τον ερέθισαν περισσότερο. Εξόρισαν τους μαθητές και τους έστειλαν σε αυτούς που δεν είχαν διδάσκαλο. Τον ωδήγησαν σε μεγαλύτερη πόλη. Γι’ αυτό και με θλίψη για τους αποστόλους οι Ιουδαίοι έλεγαν. ‘
Τί θα κάνωμε με τους ανθρώπους αυτούς;’ (Πράξ. 4, 13-17) Με αυτά, λέγουν πού θέλομε να κάνωμε, με αυτά τούς πληθαίνομε. Τον παρέδωσαν στον δεσμοφύλακα, για να τον κρατήση με ασφάλεια. αυτός όμως δέθηκε ασφαλέστερα από τον Παύλο.
Με δεσμοφύλακες τον έστειλαν, για να μη δραπετεύση. αυτός όμως κατήχησε τους δεσμοφύλακες. Τον έστειλαν από την θαλασσα, για να τον κάμουν και χωρίς την θέλησή τους να τελειώση γρήγορα τον δρόμο. και το ναυάγιο που συνέβη, έγινε αφορμή διδασκαλίας σε αυτούς που ταξείδευαν μαζύ του.
Απειλούσαν με πάμπολλες τιμωρίες για να σβύση το κήρυγμα, αυτό όμως αυξανόταν περισσότερο. Και όπως έλεγαν για τον Κύριο. ‘ας τον θανατώσωμε, για να μην έλθουν οι Ρωμαίοι και καταλύσουν την πόλη μας και το έθνος’ (Ιωάννου 11, 48), και έγινε το αντίθετο, γιατί, επειδή τον εθανάτωσαν, γι’ αυτό κατέλυσαν οι Ρωμαίοι και το έθνος τους και την πόλη. και εκείνα που θεωρούσαν ότι είναι εμπόδια, αυτά έγιναν βοηθήματα του κηρύγματος. έτσι και όταν ο Παύλος εκήρυττε, εκείνα που ανέφεραν αυτοί για να σταματήσουν το κήρυγμα, αυτά το αύξησαν και το εξύψωσαν σε απερίγραπτο ύψος».
Αγαπητοί μου και αγαπητές μου, μέσα σε αυτήν την πνευματική και ζωντανή ατμόσφαιρα της λειτουργικής ζωής της αγίας μας Εκκλησίας, που εορτάζει αυτές τις ημέρες τους πρωτοκορυφαίους των αγίων Αποστόλων, τον άγιο Πέτρο και τον άγιο Παύλο, καλούμεθα από τον ίδιο τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό, εδώ στην τοπική μας Εκκλησία, να τιμήσωμε και εφέτος τον πολιούχο και προστάτη μας, τον «ουράνιο άνθρωπο και επίγειο άγγελο», τον ουρανοβάμονα απόστολο των Εθνών και όλης της οικουμένης άγιο Παύλο.
Σας προσκαλούμε, ιδιαιτέρως, στις προς τιμή του εορταστικές εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν στον καθεδρικό ιερό μας Ναό:
α) την ΤΕΤΑΡΤΗ 28η ΙΟΥΝΙΟΥ στις 7 το απόγευμα στον Μέγα Αρχιερατικό ΕΣΠΕΡΙΝΟ και στη συνέχεια στις 8.30 στην ιερὰ ΛΙΤΑΝΕΥΣΗ της σεπτής Εικόνος του στα Βήματα του αγίου Αποστόλου, από τον ιερό Ναό μέχρι το μνημείο της αφίξεώς του στην αρχαία Νεάπολη, στο κέντρο της Καβάλας, όπου θα τελεσθή η αρτοκλασία και θα επακολουθήση το θείο Κήρυγμα,
β) την ΠΕΜΠΤΗ 29η ΙΟΥΝΙΟΥ το πρωΐ στον Όρθρο, στην Αρχιερατική Θεία Λειτουργία και στην Δοξολογία για την απελευθέρωση της πόλεως μας, και
γ) το απόγευμα της ιδίας ημέρας στις 9 μ.μ. στην ιερά Αγρυπνία που θα πραγματοποιηθή και πάλι, μετά από πολύ καιρό, στην πρώτη εκκλησία του αποστόλου ΠΑΥΛΟΥ στην αρχαία πόλη των Φιλίππων, η οποία για λόγους αρχαιολογικούς μέχρι τώρα δεν ήταν προβάσιμη.
Σας περιμένομε με μεγάλη χαρά και πνευματική αγαλλίαση. Ευχέτης προς τον εν αγίοις αποστόλοις θαυμαστόν Κύριον.
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
V Ο ΦΙΛΙΠΠΩΝ, ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ & ΘΑΣΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΣ