Την Πρωτομαγιά του 2009, πενήντα μέλη της Θασιακής Ένωσης Καβάλας ξεκινήσαμε ένα πενθήμερο ταξίδι στην τότε ακόμη άγνωστη και ταλαίπωρη Αλβανία. Καθώς ο αρχιεπίσκοπος της Αναστάσιος, ήταν ήδη μύθος, εξάντλησα όλες μου τις επαφές, ώστε να τον προσεγγίσω για να τον επισκεφτούμε. Νάνε καλά ο καθηγητής Γ. Καραδέδος και ο σπουδαίος ομογενής αρχιτέκτονας Πύρρος Θώμος, που με εξασφάλισαν το προσωπικό του τηλέφωνο. Μίλησα μαζί του πολλές φορές στη διαδρομή για τα διαδικαστικά και φανταστείτε την έκπληξή μου όταν μας υποδέχτηκε, ήδη ογδόντα χρονών, χαιρετώντας τον καθένα μας, ο ίδιος, στην είσοδο της αρχιεπισκοπής.
Γεννημένος το 1929, αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και χειροτονήθηκε το 1964 Αρχιμανδρίτης. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στις Φιλοσοφικές Σχολές του Αμβούργου και Μαρβούργου και το 1972 χειροτονήθηκε σε επίσκοπο Ανδρούσης και αναγορεύθηκε καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και γενικός Διευθυντής της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδας. Το 1981 χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Ανατολικής Αφρικής όπου πραγματοποίησε τεράστιο ιεραποστολικό έργο. Τον Ιούλιο του 1991 εστάλη από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο ως Έξαρχος της Αλβανίας με σκοπό την επανασύσταση της Τοπικής Εκκλησίας μετά την κατάρρευση του Ιδιότυπου καθεστώτος του Εμβέρ Χότζα. Το ίδιο έτος επελέγη ως Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας.
Μορφή λιπόσαρκη, με υπέροχη φωνή μας παρουσιάζει με power point όλο το απίστευτο έργο των δεκαοχτώ χρόνων στην σκληρή και εξαιρετικά καχύποπτη μετακομμουνιστική Αλβανία, τονίζοντας ότι για το ποίμνιο του θέλει το καλλίτερο:
- 136 Αλβανοί ιερείς απόφοιτοι της Ορθοδόξου Θεολογικής Ακαδημίας,
- 52 νεανικά κέντρα,
- Οικοδόμηση 150 νέων καταπληκτικών ναών, αναστήλωση 60 μονών και επισκευή 160 εκκλησιών,
- Κατασκευή του περικαλλούς ναού της Αναστάσεως στα Τίρανα που τον είδαμε γιαπί και σήμερα λειτουργεί με καταπληκτικές τοιχογραφίες, ο πιο ενδιαφέρων σύγχρονος ορθόδοξος ναός στον κόσμο, στον οποίο και θα ταφεί.
- 425 κτίρια (νηπιαγωγεία, σχολεία, κέντρα υγείας, μητροπολιτικές έδρες, ξενώνες, εργαστήρια),
- Τυπογραφείο,
- Διαγνωστικό κέντρο «Ευαγγελισμός», το καλλίτερο της χώρας που δέχεται 6.000 ασθενείς το μήνα, κέντρα υγείας στην Καβάγια, Κορυτσά και Γεωργουτσάτες, κινητή οδοντιατρική μονάδα,
- Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης στα Τίρανα και Αργυρόκαστρο,
- Τεχνικό Λύκειο,
- Ορφανοτροφείο,
- Τρία εννιατάξια δημοτικά στα Τίρανα, Δυρράχιο και Αργυρόκαστρο, 15 νηπιαγωγεία στα οποία φοιτούν 800 παιδιά,
- Οικοτροφείο,
- Τεχνική Υποστήριξη στα Δημόσια σχολεία,
- Προγράμματα ανάπτυξης ορεινών περιοχών (δρόμοι, υδραγωγεία, κλπ),
- Ειδικό Γραφείο πολιτιστικής Κληρονομιάς, ίδρυση χορωδιών, εργαστήρια αγιογράφησης, ραδιοφωνικός σταθμός, επιστημονικές Εκδόσεις,
- Πρόγραμμα για την προστασία του περιβάλλοντος.
Εντυπωσιασμένοι τον προσφέραμε τους δεκατέσσερις ως τότε τόμους των Θασιακών, το βιβλίο «Η Καβάλα Πριν και Τώρα», και τον αποχαιρετήσαμε θερμά και ορισμένοι μονολόγησαν ότι πρώτη φορά προσκύνησαν χέρι ιερέα. Πράγματι ο Αρχιεπίσκοπος ακόμη και ως 2009, παρήγαγε μοναδικό έργο στην Αλβανία, ήταν αρωγός στους πρόσφυγες του Κοσσόβου και η όλη στάση του σε συνδυασμό με την ανεκτικότητα των θρησκειών που έχει καθιερωθεί στην χώρα, έχει οδηγήσει στο πρωτάκουστο που το έμαθα στην επιστροφή: Το Πάσχα γιορτάζεται από τους μουσουλμάνους περισσότερο από το Μπαϊράμι και προσέρχονται στις εκκλησίες μαζί με τους ορθόδοξους!
Φεύγοντας μας εξομολογήθηκε πόσο πολύ ήθελε να αναπαυτεί για μια βδομάδα κοντά στη θάλασσα, στη Θάσο. Τον προσκαλέσαμε όλοι, ιδιαίτερα οι παριστάμενοι ξενοδόχοι.
Στο σημείο αυτό επιτρέψτε με να αναφέρω και τη συνέχεια της συνάντησης. Ένα μήνα μετά την επιστροφή μας στην Καβάλα, έφτασε στο γραφείο της Θασιακής, επιστολή για την μετριότητά μου. Την άνοιξα με περιέργεια και φανταστείτε την έκπληξή μου όταν κατάλαβα ότι αυτός ο θρησκευτικός ηγέτης, στην πιο δύσκολη αποστολή, αφιέρωσε χρόνο για να διαβάσει ένα βιβλίο, να γράψει μία σύντομη θερμή κριτική και να ψάξει για το συγγραφέα του. Κι έτσι κατανόησα πλήρως αυτό που είπε προχθές, μετά την αποδημία του δακρυσμένος ο Πύρρος Δήμας: Ο αρχιεπίσκοπος μας θεωρούσε όλους παιδιά του, χαιρόταν προσωπικά για τον καθένα. Πράγματι, η επαφή μαζί του, σ’ έκανε να αισθανθείς ότι είσαι γι’ αυτόν μοναδικός!
ΚΑΛΗ ΑΝΑΠΑΥΣΗ ΜΑΚΑΡΙΩΤΑΤΕ, Η ΘΑΣΟΣ ΣΑΣ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΑ ΜΕ ΣΕΒΑΣΜΟ ΚΑΙ ΔΕΟΣ!
Σαπφώ Αγγελούδη-Ζαρκάδα
