Διεθνισμός, θρησκεία και πολιτική: ένα άρθρο μνήμης για τη Νικαράγουα της δεκαετίας του ’80
Γράφει ο Marco Consolo (*) πως
δεν είχα ιδέα ότι εκείνο το ταξίδι θα άλλαζε τη ζωή μου, για πάντα. Έτρεχε το έτος 1983, ήμουν 25 ετών. Ήξερα πολλά για την Ευρώπη, που την διέσχισα κατά μήκος και κατά πλάτος με ωτοστόπ και ταξίδια με τη Βέσπα. Αλλά το άλμα στην άλλη πλευρά της λακκούβας με το νερό, otro lado del charco θα μου άνοιγε μια ήπειρο και την ιστορία της. Η τραγωδία και η χαρά της απόπειρας κοινωνικής λύτρωσης εκατομμυρίων ανθρώπων, που άρχισα να γνωρίζω.
Προερχόμουν από το φοιτητικό κίνημα, μετά από τις κολεκτίβες γειτονιάς, από τη λεγόμενη ιταλική εξωκοινοβουλευτική αριστερά. Ήμουν ένας νεαρός ετερόδοξος κομμουνιστής. Παρόλα αυτά, δεν συμπαθούσα καθόλου τους παπάδες, »ήθελα να τους φάω», όπως λέγαμε αστειευόμενοι.
Όσο για την καθολική θρησκεία, στη Ρώμη γνωρίζαμε την πολυτέλεια του Βατικανού, την αντίφαση μεταξύ του λόγου και της δράσης και ήμασταν πολύ επικριτικοί προς τις ιεραρχίες και τα δόγματα της πίστης τους.
Φυσικά, και στην Ιταλία είχαμε την «θεολογία της απελευθέρωσης» μας, την εμπειρία «εργατών ιερέων», των «ιερέων των προαστίων», ομάδων όπως οι «Χριστιανοί για το σοσιαλισμό» οι οποίοι, ακριβώς στη Ρώμη, είχαν το δικό τους σημαντικό σημείο αναφοράς στην Βασιλική του Αγίου Παύλου.
Μερικοί από τους νέους (και όχι τόσο νέους) ανθρώπους μαζί με τους οποίους ήμουν στρατευμένος προέρχονταν από αυτή την εμπειρία, αλλά δεν ήταν η δική μου περίπτωση. Είχα περάσει την παιδική μου ηλικία ως «chirichetto-παπαδάκι», αλλά είχα απομακρυνθεί από την ενορία και την καθολική Εκκλησία στα 13, όταν άρχισα να παρακολουθώ και να συχνάζω στο φοιτητικό κίνημα και στα φτωχά προάστια της πόλης.
Φυσικά, ασχολούμουν με τη Λατινική Αμερική εδώ και λίγο καιρό. Έχω ακόμα ζωντανή την ανάμνηση για ένα τεράστιο και σιωπηλό πλήθος μιας φοιτητικής απεργίας στη Ρώμη, την ημέρα του πραξικοπήματος του Pinochet στη Χιλή. Ήταν το 1973, μια άλλη 11η Σεπτεμβρίου.
Και μετά η Αργεντινή, η Βραζιλία, η Ουρουγουάη, το ξεχασμένο Περού, τα πολλά πρόσωπα των εξόριστων που άρχισα να κάνω παρέα μαζί τους. Μια ανθρωπότητα που υπήρξε σχολείο για πολλούς, λόγω πνευματικής περιέργειας, πολιτικού πάθους και μοιράσματος. Όμως, όπως λένε στη Λατινική Αμερική, »no es lomismoverlavenir, quehablarconella, δεν είναι το ίδιο να έρθεις να την δεις, και να μιλάς γι’ αυτήν….” .
Λίγα χρόνια αργότερα, στις 19 Ιουλίου 1979, οι αντάρτες σαντινίστας μπήκαν στη Μανάγκουα, την πρωτεύουσα της Νικαράγουα, ανατρέποντας την αιματηρή δικτατορία της δυναστείας των Somoza. Καθώς η επαναστατική διαδικασία βαθαίνει, οι αντιφάσεις με τους γαιοκτήμονες και τα γεωπολιτικά συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών αυξήθηκαν.
Από την αρχή, η Νικαράγουα μετατράπηκε σε έδαφος αιματηρού πειραματισμού της νέας μορφής του «πολέμου χαμηλής έντασης» του Λευκού Οίκου: οικονομικό εμπάργκο, διπλωματική περικύκλωση, επικοινωνιακός πόλεμος, στρατιωτική επιθετικότητα, βία και καταστροφή ήταν τα συστατικά.
Στη Ρώμη ήρθα σε επαφή, σχεδόν φυσικά, με την Ένωση Ιταλίας-Νικαράγουα (AIN) και αμέσως άρχισα να βοηθώ. Η ΑΙΝ υποστήριζε τη Λαϊκή Σαντινιστική Επανάσταση με πολιτική αλληλεγγύη, με πληροφόρηση γι’ αυτό που συνέβαινε στη χώρα, με αναπτυξιακά έργα και αποστολή υλικής βοήθειας, με Ταξιαρχίες εργασίας που αποτελούσαν άτομα που αφιέρωναν οικειοθελώς τον χρόνο τους και τις διακοπές τους για να βοηθήσουν τον νικαραγουανό λαό με ανιδιοτελή τρόπο.
Ξεκινώ…
Έτσι, τον Δεκέμβριο του 1983, πήρα μια πτήση προς τη Μανάγκουα. Προσγειώθηκα, βρήκα μια πόλη χωρίς κέντρο, γεμάτη ερείπια, το φάντασμα μιας πόλης που καταστράφηκε από τον σεισμό του ’72 και τον πόλεμο απελευθέρωσης μέχρι τη νίκη της 19ης Ιουλίου, de Julio, το ’79.
Με υποδέχτηκε ένα σπίτι που ανήκε σε έναν νικαραγουανό σύντροφο που είχε βρεθεί στην Ιταλία.
Μία γαλλίδα θρησκευόμενη που εργάζονταν στο Υπουργείο Αγροτικής Μεταρρύθμισης ζούσε επίσης στο σπίτι αυτό. Η καλόγρια ήταν σύντροφος των LèoniDuquet και AliceDumond, δύο αδελφών desaparecidas, που εξαφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στην Αργεντινή. Το όνομά της ήταν IvonnePierrot και έπρεπε να φύγει στην εξορία για να σωθεί, μεταμφιεσμένη ως γιαγιά σε μια αναπηρική καρέκλα. Πολλά χρόνια αργότερα επέστρεψε στη Χώρα της, μαζί με τη δημοκρατία. Μου είπαν ότι στη συνέχεια επέστρεψε στην Αργεντινή, στην επαρχία Misiones, δίνοντας ζωή σε ένα καταφύγιο ξενώνα όπου υποδέχονταν τους φτωχούς και τους άπορους και στο οποίο ίδρυσε επίσης ένα σχολείο. Η Ivonne ήταν (και είμαι βέβαιος ότι εξακολουθεί να είναι) ένα εξαιρετικό άτομο και συνεργάστηκε ενεργά και με τη μέγιστη δέσμευση, με τη «διαδικασία sandinista». Μας άφησε το 2017.
Ήταν η πρώτη συνάντηση, ο πρώτος άμεσος αντίκτυπος με μια «ιδιαίτερη» καλόγρια, μακριά από τα κλισέ που είχα γνωρίσει στην Ιταλία, αυτό των θρησκευμένων συνηθισμένων στην άνετη ζωή των δυτικών μας Χωρών.
Μαζί της, γυρίσαμε τη Χώρα: μου έδωσε τη δυνατότητα να γνωρίσω lasbananeras και algodoneras de Chinandega-τα φυτά βαμβακιού και τις μπανανιές της Chinandega, lashaciendasganaderas- τα αγροκτήματα βοοειδών της Rivas, τα οποία έγιναν όλα «Area de PropriedaddelPueblo», όπως κλήθηκαν οι κρατικές εταιρείες, Περιοχή Ιδιοκτησίας του Λαού. Και μια μέρα η καλόγρια μας πήγε στα βόρεια, στα σύνορα με την Ονδούρα, στη μέση της πολεμικής ζώνης.
Μετά από ώρες τζιπ και δρόμων μέσα στη λάσπη, φτάσαμε σε μια finca, ένα κτήμα, «Η έκπληξη», ανάμεσα στις cafetales, στις φυτείες του καφέ που απλώνονταν μέχρι το βόρειο τμήμα της Jinotega. Εκείνο το απόγευμα, στη μέση των βουνών, θυμάμαι ένα «acto de solidaridad», μια πράξη αλληλεγγύης με τους Παλαιστινίους, με την παρουσία πολλών αγροτών από την περιοχή, στην πλατεία της hacienda. Ήταν η Νικαράγουα εκείνων των ετών. Με εντυπωσίασε πολύ, όπως loscafetales στην άνθιση, ένα θέαμα σπάνιας ομορφιάς.
Μετά από λίγες εβδομάδες να έρχονται και να φεύγουν, χωρίς ύπνο τις νύχτες μες τη ζέστη των τροπικών, ιστοριών, τρόμου και ελπίδας (που μερικές φορές φαινόταν σχεδόν αφελής), είχα αποφασίσει ότι θα επέστρεφα για να ζήσω στη Νικαράγουα, elhombroalproyecto, για «να βοηθήσω» και να μάθω.
Και το έκανα, με ενθουσιασμό και λογική. Πίσω στην Ιταλία, δούλεψα σκληρά για ένα χρόνο, ως ζωγράφος κτιρίων, «pintor de brochagorda«, για να μαζέψω μερικά δολάρια για τους πρώτους μήνες, ώστε να μην επιβαρύνω τη χώρα, να βρω δουλειά και κατάλυμα.
Και στο τέλος του ίδιου έτους επέστρεψα στη Νικαράγουα, αυτή τη φορά με ένα εισιτήριο χωρίς επιστροφή. Δεν είχα χρονικά όρια, νόμιζα ότι θα έμενα λίγους μήνες, ίσως ένα χρόνο. Δεν φαντάστηκα ότι θα ήμουν εκεί για 5 χρόνια τα οποία θα άλλαζαν τη ζωή μου για πάντα.
Entre cristianismo y revoluciòn no hay contraddiciòn!! o….. Μεταξύ χριστιανισμού και επανάστασης δεν υπάρχει αντίφαση!! ή…
Sin la participaciòn de la mujer no hay revoluciòn!! Δίχως την συμμετοχή της γυναίκας δεν υπάρχει επανάσταση!!
Έτσι έλεγαν δύο πολύ δημοφιλή συνθήματα. Και ποτέ δεν πίστευα ότι θα το ζήσω από τόσο κοντά, από μέσα.
Έχουν περάσει σχεδόν 40 χρόνια, αλλά αυτές οι αναμνήσεις είναι ανεξίτηλες.
Foto: Barricada
Η Managua, σαν πόλη, δεν μου άρεσε ποτέ. Και μετά από λίγες μέρες από την άφιξή μου, αποφάσισα ότι η πρωτεύουσα δεν ήταν για μένα. ήμουν ανήσυχος, ήθελα να φύγω.
Με φίλους της ιταλικής συνεργασίας γνώρισα ένα σχέδιο τους στο Matiguás, στο βόρειο τμήμα της Νικαράγουα, στο τμήμα Matagalpa. Ήταν μια δύσκολη συνοριακή περιοχή και η διεθνής συνεργασία δεν λειτουργούσε με ξένο προσωπικό, λόγω των κινδύνων του πολέμου. Αλλά εγώ δεν ήμουν συνεργάτης, ήμουν ένας νεαρός διεθνιστής, “comprometido”, «δεσμευμένος» που ήθελε να καταλάβει, να γνωρίσει, να μάθει, να μεγαλώσει. Ήμουν αρκετά περίεργος και ήθελα να ζήσω από κοντά την αγροτική πραγματικότητα, και έκανα μια επιλογή για την οποία δεν μετάνιωσα ποτέ.
Μετά από λίγες μέρες σκαρφάλωσα σε ένα παλιό λεωφορείο γεμάτο κότες και γουρούνια που κατευθύνονταν βόρεια, προς αυτό το χωριουδάκι που θα ήταν το πρώτο μου «επαναστατικό σχολείο».
Το Matiguás βρίσκεται σε μια πεδιάδα, enaslasprimerasestribaciones de lacordilleradariense, στους πρώτους πρόποδες της οροσειράς Darien. Ήταν ένα μικρό χωριό με λιγότερους από 5000 κατοίκους. Εκείνα τα χρόνια ήταν μια επικίνδυνη, πολεμική ζώνη, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για να με σταματήσει.
Mόλις κατέβηκα από το λεωφορείο, ζήτησα οδηγίες για το πώς να φτάσω στο σπίτι των μοναχών του λαού, «lasmonjasdelpueblo«. Το σπίτι των Ιεραποστόλων της Ιερής Καρδιάς του Ιησού, MisionerasdelSagradoCorazòn de Jesus, βρισκόταν μπροστά στο «Colegio» τους, ένα Τεχνικό Ινστιτούτο με αγροτική κλίση. Χτύπησα την πόρτα και μου άνοιξε η Matilde, hermanamayor, επικεφαλής της μικρής κοινότητας των «Cabrinians». Δεν είχα επιστολές που να με παρουσιάζουν, ούτε διαπιστευτήρια, ούτε σύσταση από καμία εκκλησιαστική ιεραρχία. Τίποτα.
Θυμάμαι ακόμα το γεμάτο απορία πρόσωπο της Matilde, μπροστά σε αυτό το αγόρι, με ένα σακίδιο πλάτης της συμφοράς στον ώμο του, ο οποίος, λίγο αμήχανος, με τα φτωχά ισπανικά του, προσπάθησε να της εξηγήσει ότι είχε αποφασίσει να έρθει και να βοηθήσει. Στην αρχή με κοίταξε σοβαρά, λίγο έκπληκτη από αυτή την εμφάνιση. Της εξήγησα τις προθέσεις μου και μετά από λίγα λεπτά ξεσπάει ενθουσιασμό από κάθε πόρο. Ακόμα δεν ξέρω αν αντιπροσώπευα ένα σημάδι θείας πρόνοιας γι’ αυτήν. Σίγουρα, με γενναιοδωρία, άνοιξε αμέσως τις πόρτες του σπιτιού τους για μένα, κάτι που με άφησε άφωνο. Έτσι ήταν που από νεαρός «κυνηγός των παπάδων», άρχισα να συζώ με 3 μοναχές που μου είχαν ανοίξει το σπίτι τους, την καρδιά τους και μου πρόσφεραν στέγη.
Lascabrinianas de Matiguaseranmonjasincludeometometidas, ήταν μοναχές στρατευμένες, Επαναστάτριες μέχρι το μεδούλι. Υπήρχε η AnaJilma, μια νεαρή από την Γουατεμάλα, η Nieves, μια σπανιόλα με χαρούμενο χαρακτήρα, και η Matilde, μια γηραιότερη αργεντινή, αλλά όχι λιγότερο «δεσμευμένη» με την επαναστατική διαδικασία, elprocesorevolucionario. Ήταν η ανώτερη μητέρα. Με την πάροδο του χρόνου ανακάλυψα ότι η Matilde είχε το επώνυμο Giovagnoli και ήταν φυσικά ιταλικής προέλευσης. Οι τρεις αδελφές συνεργάζονταν στενά με το FrenteSandinista στην περιοχή. Οι σύντροφοι συχνά έρχονταν να τις επισκεφτούν και να τις συμβουλευτούν, για να έχουν την άποψή τους.
Η Matilde ήταν η Directora του Colegio, και η κινητήρια δύναμη της μικρής θρησκευτικής κοινότητας. Η AnaGilma δίδασκε. Η Nieves εργάζονταν στο μικρό Κέντρο Υγείας όπου, μεταξύ άλλων, έφταναν οι τραυματίες και οι νεκροί από τον πόλεμο και τις ενέδρες της «contra»
Τρεις θαρραλέες γυναίκες που με δίδαξαν πολλά: τον αμοιβαίο σεβασμό, το θάρρος, την αφοσίωση, την επιμονή, την κοινότητα αξιών. Δούλευαν δίχως σταματημό δίπλα στον πληθυσμό.
Γη, υγεία, εκπαίδευση, μια υγιεινή διατροφή για όλους. Η επανάσταση των σαντινίστας ήταν συνεπής με την επιλογή της πίστης τους Όπως είναι γνωστό, τρεις υπουργοί της κυβέρνησης σαντινίστας ήταν καθολικοί ιερείς, στα υπουργεία Εξωτερικών, Πολιτισμού, Παιδείας, ιερείς που δεν είχαν υπακούσει τον Πάπα αποδεχόμενοι πολιτικές θέσεις. Μεταξύ χριστιανισμού και επανάστασης δεν υπάρχει αντίφαση, Entrecristianismo y revolucionnohaycontraddicion. Το άγγιξα με το χέρι για σχεδόν ένα χρόνο. Ένιωσα και κατάλαβα εκείνες τις στιγμές ότι υπήρχε κάτι μυστικιστικό, για μένα κοσμικό, για αυτούς θρησκευτικό, που μας ένωνε.
GasparGarcìaLaviana, ιερέας αντάρτης που έπεσε σε μάχη στις τάξεις του FSLN
Lasolidaridad es laternura de lospueblos, Η αλληλεγγύη είναι η τρυφερότητα των λαών
Η Matilde και οι άλλες αδελφές με φιλοξένησαν για μήνες στο σπίτι τους. Μετά ζήτησα να μου επιτραπεί να ζήσω στο πίσω μέρος του σχολείου, καθώς δεν ήθελα να τους επιβαρύνω με την παρουσία μου. Η Matilde κατάλαβε και μου το επέτρεψε.
Επίσης, με την υποστήριξη της Ένωσης Ιταλίας-Νικαράγουα της Ρώμης και της Μπρέσια, στο σχολείο τους χτίσαμε έναν μικρό ξενώνα για περίπου είκοσι, παιδιά αγροτών που έρχονταν να σπουδάσουν στο Γεωργικό Ινστιτούτο. Με τη βοήθεια ταξιαρχιών καναδών, ισπανών, ιταλών, μερικών γερμανών. Κανένας δεν προέρχονταν από θρησκευτικές κοινότητες, αλλά όλοι συνεργάζονταν με ενθουσιασμό. Αξίνα, σκαπάνη, σφυριά, καρφιά, αυτοσχέδιοι οικοδόμοι, υπό την καθοδήγηση ενός νεαρού nica, του Toño, που είχε κάποια περισσότερη εμπειρία. Στη λάσπη μέχρι τα γόνατα, να σκάβουμε, να χτίσουμε το όνειρο, κάνοντας επανάσταση με σάκους ζεστού τσιμέντου στους ώμους και λιγοστά τρόφιμα.
Η Matilde συντόνιζε, ενθάρρυνε, αναζητούσε υποστήριξη και έκανε το αδύνατο για να επιτύχει η πρόοδος του έργου.
Εγώ, ίσως για πρώτη φορά στη ζωή μου, πέρασα πολλούς μήνες στη σιωπή. Ρωτούσα και άκουγα, προσπαθώντας να ερμηνεύσω νέους κώδικες, σήματα, πλέγματα ανάγνωσης. Empapandome de aquello. Απορροφώντας τα πάντα,, εντρυφώντας. Τα γυαλιά άλλαξαν σίγουρα για να διαβάσουν μια πραγματικότητα που άρχισα αργά να αποκρυπτογραφώ.
Οφείλω πολλά στη Matilde, στα πολλά βράδια κατά τα οποία μιλούσαμε για ώρες, στο σχολείο, στο δρόμο, στο αίθριο του σπιτιού, κάτω από τα δέντρα μάνγκο και αβοκάντο. Η Ματίλντε μου μιλούσε για το ρόλο της εκκλησίας, στη Managua, στη Diriamba, για την εξέγερση του ιουλίου του ’79 και για τις ωμότητες του δικτάτορα Σομόζα. Για τότε που γνώρισε την Ιταλία, τη Ρώμη, την πόλη μου, με την οποία είχε μια αντιφατική σχέση.
Και όταν πήγα στη Ρώμη για να ψάξω χρήματα για το σχολικό πρόγραμμα, μου εμπιστεύτηκε μια επιστολή για την Ανώτερη Μητέρα του Τάγματος, την οποία πήγα να βρω στη ViaCortinad’Ampezzo. Σε αυτό το γράμμα, (φαντάζομαι) η Matilde μιλούσε για το ρόλο που είχε το Τάγμα υπέρ των κοινωνικών μετασχηματισμών, ενάντια στις επιθέσεις του πιο συντηρητικού τμήματος της εκκλησιαστικής ιεραρχίας που δεν έβλεπε ευνοϊκά την επιλογή για τους φτωχούς που ενσωματώνονταν από το ιεραποστολικό έργο, ως μαρτυρία της χριστιανικής πίστης. Η επίσκεψη του Πάπα Wojtyla στη Νικαράγουα ήταν ένα κακό σημάδι για την ‘εκκλησία των φτωχών’, «Iglesia de lospobres» που είχε επιλέξει να σταθεί δίπλα στην επανάσταση.
Θυμάμαι τον ενθουσιασμό της Ματίλντα, την ελπίδα της στην αλλαγή της χώρας της οποίας αυτές οι μοναχές ήταν ενεργό μέρος, τις αμφιβολίες και τις κριτικές της όταν οι σαντινίστας έκαναν λάθη, τη λεπτή ειρωνεία της που δεν άφηνε ποτέ χώρο στην απαισιοδοξία.
Θυμάμαι τις despedidas, τους αποχαιρετισμούς των ταξιαρχιών αλληλεγγύης, με τα μικρά δώρα που οι αδελφές αποφάσιζαν να δώσουν, σαν ένα σουβενίρ, μια μικρή απόλαυση και έναν απλό τρόπο να τους ευχαριστήσουν για την υποστήριξη που έλαβαν και αφήνοντας αυτήν την εμπειρία στην καρδιά του καθενός. Η AnaGilma ήταν υπεύθυνη για την προετοιμασία τους, με τη βοήθεια και την επίβλεψη της Matilde. Έμοιαζαν σχεδόν σαν παιδιά, χαμογελούσαν, με τη χαρά της έκπληξης που προετοίμαζαν.
Ana Gilma al lavoro, επίτοέργον….
Η διεθνής αλληλεγγύη πραγματοποιούσε ένα όνειρο που ήταν και το δικό τους, να εκπαιδεύσει τα παιδιά των φτωχών αγροτών, τους ίδιους που σε πολλές περιπτώσεις σχημάτιζαν τους γεωργικούς συνεταιρισμούς. Αυτοί οι συνεταιρισμοί που βρίσκονταν στην πρώτη σειρά και στη Matiguás, αποτελούνταν από τα καλύτερα αγροτικά στελέχη και τους εργάτες γης δίχως γη που είχε η επανάσταση των σαντινίστας. Ήταν οι πρώτοι που πέφτουν κάτω από τις επιθέσεις και τις ενέδρες της «contra», υπερασπιζόμενοι με τα όπλα τη γη που τους είχε εκχωρήσει η επανάσταση με ένα τίτλο ιδιοκτησίας, για πρώτη φορά στη ζωή τους. Η Matilde ήταν στο πλευρό τους, με τα λόγια και τις πράξεις. Δεν το αμφισβήτησε ποτέ και ωθούσε τα παιδιά να μελετήσουν, να προετοιμαστούν για ένα καλύτερο μέλλον.
Η Matilde στο κέντρο, στα αριστερά τα παιδιά κι αυτό που γράφει στο πίνακα…
Στη Matiguás, ζούσε εδώ και κάποιο χρόνο και ένας άλλος ιταλός, ο Tonino, ένας γεωπόνος. Ήταν ένας σύντροφος που προέρχονταν από την Καμπανία αν θυμάμαι σωστά. Είχε ταξιδέψει και έζησε στην Ευρώπη, αλλά μετά το «eltriunfo», τον ‘θρίαμβο’ μετακόμισε στη Νικαράγουα, στο Matiguás. Παντρεμένος με μια νικαραγουανή γυναίκα, με δύο παιδιά, είχε μια τραχιά ιδιοσυγκρασία, αλλά ήταν ένας έντιμος και αφοσιωμένος άνδρας. Ένας κομμουνιστής, δεν μιλούσε πολύ. Όπως η γη του, φτιαγμένη από σκληρή δουλειά. Κι αυτός σύχναζε στο ‘σπίτι των μοναχών’, «casa de lasmonjas» και γίναμε φίλοι. Μοιράζονταν όνειρα και ελπίδες με την Matilde και τις άλλες αδελφές. Λίγο καιρό αργότερα, δυστυχώς ο Tonino σκοτώθηκε σε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα κατά την επιστροφή του από τη Managua. Ήταν ένα σκληρό πλήγμα για όλους και ιδιαίτερα για την Matilde που τον αγαπούσε πάρα πολύ.
Ο πόνος μας συνόδευε, αξεπέραστος. Το τίμημα που πρέπει να πληρώσουμε για να κερδίσουμε το δικαίωμα στο μέλλον ήταν υψηλό. Ο πόλεμος μας το θύμιζε κάθε μέρα, με τις επιθέσεις εναντίον των αγροτών και τις ενέδρες στα βουνά. Η Ματίλντε υπέφερε για όλα αυτά και τα μάτια της γέμιζαν με δάκρυα, όταν δυστυχώς της μεταφέραμε τα άσχημα νέα χαμηλώνοντας τη φωνή.
Την θυμάμαι ως μια ρεαλίστρια γυναίκα, βαθιά ανθρώπινη, με μια ενέργεια ασυνήθιστη, ποτέ δεν σταματούσε, ήταν ένα ερέθισμα για όλους. Γεννήθηκε στην Αργεντινή, ένιωσε στη δική της σάρκα τον πόνο και τη χαρά του λαού της Νικαράγουα.
Μια μέρα, ο PeterMarchetti, ένας πολύ σεβαστός βορειοαμερικάνός θεολόγος ιησουίτης, ο οποίος συνεργάζονταν με την κυβέρνηση sandinista στην αγροτική μεταρρύθμιση και την αγροτική ανάπτυξη, ήρθε να μας επισκεφτεί. Για τiς «Cabrinians» (και για μένα) ήταν μια ξεχωριστή μέρα. Η Matilde ήταν ενθουσιασμένη, ετοίμασε χυμούς φρούτων και για τη σημαντική περίσταση εμφανίστηκαν και μερικά μπισκότα, που δεν βρίσκονταν εύκολα σε περιόδους πολέμου, ελλείψεων και bloqueo. Περάσαμε ώρες μιλώντας με τον Marchetti. Η Matilde άκουγε, ζητούσε απόψεις, περίεργη όπως πάντα, έψαχνε επιβεβαίωση της θρησκευτικής της πίστης και της επιλογής της υπέρ των φτωχών.
Και εκείνη τη φορά, στο τέλος της βραδιάς, ενθυμούμενοι τον GianniBosio, είπα στον εαυτό μου: «πήγαμε και σήμερα στο πανεπιστήμιο”.
Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε, αλλά ακόμη και σήμερα είμαι βαθιά ευγνώμων στη Matilde και τις καμπρινιανές καλόγριες που μου έδωσαν, μου έμαθαν πολλά, χωρίς ποτέ να ζητήσουν τίποτα σε αντάλλαγμα. Ειλικρινά ευχαριστώ που με βοηθήσατε στο δύσκολο έργο να χτίσω συνειδητοποίηση και να μην χάσω τη μνήμη
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ένα απόσπασμα αυτής της ανάμνησης δημοσιεύθηκε σε μια ειδική έκδοση ενός βιβλίου αφιερωμένου στη Matilde που πραγματοποίησε το τάγμα «MisionerasdelSagradocorazàn de Jesùs» με την ευκαιρία των 90ων γενεθλίων της
(*) Το αρχικό άρθρο δημοσιεύτηκε στο blog του MarcoConsolo http://marcoconsolo.altervista.org/
Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος labottegadelBarbieri
