Στο G8 του Ιουλίου 2001 η αστυνομία επέστρεψε να πυροβολεί στην πλατεία, τα βασανιστήρια ασκήθηκαν σε μεγάλη κλίμακα, οι συνταγματικές εγγυήσεις είχαν ανασταλεί.
Αλλά αυτή η κληρονομιά του αγώνα δεν ξεχνιέται. Και συνεχίζει. «Να δουλεύεις-να καταναλώνεις-να ψοφάς», εκείνο το σύνθημα των κινημάτων, κοροϊδευτικό, αποκαλύπτει ότι στην πραγματικότητα ψοφά ένα μοντέλο κοινωνίας. Η ιστορία δεν έχει τελειώσει, αλλά η συνωμοσία της σιωπής πρέπει να σταματήσει
Γένοβα, οδός Cadorna, 17 Ιουλίου 2001. Διαδηλωτής σε μια πορεία για την διαγραφή του χρέους που διοργάνωσε η Attac, Association for the Taxation of Financial Transactions and for Citizens’ Action. Σε αυτή την ρηχή χώρα που εύκολα ξεχνά, η μνήμη – το μάθημα – του G8 του 2001 στη Γένοβα δεν αποτελεί μέρος του δημόσιου λόγου. Κανείς δεν μιλά, δεν το συζητάμε.
Ωστόσο, το καυτό καλοκαίρι πριν από 19 χρόνια, καταναλώθηκε μια πολιτική εμπειρία με πολλά πρόσωπα, η οποία εξακολουθεί να λέει πολλά, πάρα πολλά για το παρόν και το μέλλον μας. Τον Ιούλιο του 2001, μια νέα, πρωτότυπη και πολλά υποσχόμενη εμπειρία διακόπηκε: ένα κίνημα κινημάτων που επέκρινε το νεοφιλελεύθερο μοντέλο με ικανά επιχειρήματα και σε παγκόσμια κλίμακα.
Ήταν η πρώτη μεγάλη κριτική για την ανεξέλεγκτη οικονομική παγκοσμιοποίηση. Προκειμένου να αξιοποιηθεί αυτή η εμπειρία που αναπτύσσονταν μεταξύ των ανθρώπων και διέσχιζε τα σύνορα, το κράτος δικαίου αποκλείστηκε.
Στη Γένοβα, οι αστυνομικές δυνάμεις επέστρεψαν να πυροβολούν στην πλατεία και ένας καραμπινιέρος σκότωσε ένα άοπλο αγόρι, τον Κάρλο Τζουλιάνι. τα βασανιστήρια ασκήθηκαν σε μεγάλη κλίμακα (διαβάστε την απόφαση του Δικαστηρίου του Στρασβούργου σχετικά με τα βασανιστήρια στη σχολή Diaz (leggi la sentenza della Corte di Strasburgo sulle torture alla Diaz) και για αρκετές ημέρες. οι συνταγματικές εγγυήσεις και το habeas corpus ανεστάλησαν [habeas corpus, η αρχή που προστατεύει το απαραβίαστο της ελευθερίας του προσώπου].
Συνεχίζει ο Lorenzo Guadagnucci
λέγοντας πως Ήταν μια φαινομενική νίκη των δυνάμεων του κατεστημένου, αλλά στην πραγματικότητα μια σκληρή ήττα της θεσμικής πολιτικής, ένα δραματικό σημείο πτώσης των δυτικών δημοκρατιών, οι οποίες στην Ιταλία στην Ελλάδα όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν άκουσαν τις επικρίσεις και μάλλον τις ποινικοποίησαν, πριν τις πνίξουν στο αίμα.
Εξακολουθούμε να πληρώνουμε γι αυτό το τραγικό λάθος. Η συνεχιζόμενη κλιματική κατάρρευση, οι αυξανόμενες κοινωνικές ανισότητες, το άδειασμα των δημοκρατιών και τώρα τελευταία η έκρηξη της πανδημίας του κοροναϊού – μια άμεση επίδραση της επίθεσης στα οικοσυστήματα και την αξιοπρέπεια της ζωής – καταδεικνύουν πόσο χρειαζόμαστε μια ριζική αλλαγή πλεύσης.
Νέων σκέψεων, διαφορετικών κοινωνικών μοντέλων, έξω από την αόριστη περίμετρο που έχει σχεδιαστεί από τη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία με τις φθαρμένες λέξεις-κλειδιά της: ανάπτυξη, αγορά, απορρύθμιση, αξιοκρατία, μεταφρασμένες στο κοροϊδευτικό και πικρό αντίθετο σύνθημα «δούλευε-κατανάλωνε-ψόφα».
Πραγματικά ψοφάμε. Ψοφάν «οι σκάρτοι» της ιστορίας, οι περίσσιοι, οι μετανάστες του πολέμου και οι περιβαλλοντικοί πρόσφυγες, ψοφάν οι αποκλεισμένοι από το συμπόσιο που οργάνωσαν οι χρηματιστές και οι τεχνοκράτες του κυρίαρχου αυτή τη στιγμή νεοφιλελευθερισμού, ακόμη και οι ατυχείς ψοφούν – μέχρι και στον πρώτο κόσμο – πιασμένοι στα πράσα από τη μόλυνση και λίγο ή πολύ κακομεταχειρισμένοι από άδεια και ιδιωτικοποιημένα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης.
Στην πραγματικότητα, ένα μοντέλο κοινωνίας ψοφά, και το γνωρίζουμε όλοι ή σχεδόν όλοι, αλλά μια προσπάθεια ανάνηψης βρίσκεται σε εξέλιξη. Οι ισχυρές δυνάμεις, δηλαδή οι πραγματικές εξουσίες, δεν σκοπεύουν να παραχωρήσουν τίποτα: θέλουν τα πάντα να συνεχίζονται όπως πάντα και η κάθε κρίση να ξεπερνιέται.
Ακόμη και με αντίτιμο της διάψευσης των δικών τους δογμάτων: σώζοντας τις ιδιωτικές τράπεζες με ποτάμια δημόσιου χρήματος το 2008, εξαλείφοντας τους περιορισμούς του προϋπολογισμού και οποιοδήποτε άλλο εμπόδιο κατά τη στιγμή της πανδημίας, προκειμένου να ξεκινήσουν ξανά όπως πριν και ακόμη περισσότερο από πριν, οπότε περισσότερη κατανάλωση, περισσότερα ταξίδια, περισσότερη ανάπτυξη, περισσότερες ανισότητες, περισσότεροι σκάρτοι της ιστορίας και στον διάβολο το κλίμα, οι ιοί, η φροντίδα της ζωής στον πλανήτη. Δεξιά και (πρώην) αριστερά στο σημείο αυτό συμφωνούν.
Γι αυτό δεν γίνεται λόγος, δεν μιλούν, δεν θυμάται κανείς το G8 στη Γένοβα. Επειδή εκείνη την εποχή, στα τέλη της χιλιετίας, το νεοφιλελεύθερο μοντέλο τελικά ξεγυμνώθηκε και εκατομμύρια άνθρωποι, σε όλες τις ηπείρους, βγήκαν στους δρόμους για να πουν ότι ένας άλλος κόσμος ήταν εφικτός.
Άρχισαν και να τον θέτουν στη πράξη, να τον πειραματίζονται, αυτόν τον κόσμο, και να προτείνουν συγκεκριμένες λύσεις, γιατί δεν ήταν – δεν ήμασταν – αφελείς ονειροπόλοι, πόσο μάλλον ανόητοι χούλιγκανς, όπως προσπάθησαν να κάνουν τους ανθρώπους να πιστέψουν.
Στη Γένοβα το 2001, για μέρες σε σεμινάρια και στις δημόσιες συναντήσεις, έλαβαν χώρα συζητήσεις για την κρίση του δημόσιου χρέους και των πιθανών λύσεων, για έναν φόρο επί της χρηματοοικονομικής κερδοσκοπίας, για τη συντριπτική δύναμη μιας «τρόικας» που ήταν άγνωστη τότε (παγκόσμια Τράπεζα – διεθνές νομισματικό Ταμείο – παγκόσμιος Οργανισμός για το εμπόριο), για κυριαρχία επί των τροφίμων και αγροτική γεωργία, δικαιώματα αποδημίας και μετανάστευσης, για τους επικείμενους πολέμους, το νερό ως κοινό αγαθό και τον αποκλεισμό των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας από βασικά φάρμακα για την αντιμετώπιση επιδημικών ασθενειών.
Αυτός ο πλούτος εμπειρίας και ιδεών είναι ακόμα διαθέσιμος. Νέα κινήματα θα είναι σε θέση – θα πρέπει – να τον εκτιμήσουν, σπάζοντας τη συνωμοσία της σιωπής που οι κυβερνώντες τάξεις επιβάλουν, πιο σκοτεινές και βίαιες από ποτέ, επάνω στη διαφορετική σκέψη.
Η ιστορία δεν τελείωσε, όλα πρέπει να αλλάξουν και ως εκ τούτου πρέπει να θυμόμαστε τα πάντα, ακόμα και πώς έληξαν: με τις δημοκρατίες που βάζουν κατά μέρος τα συντάγματα και τις πολιτικές ελευθερίες.
Τα υπόλοιπα, δηλαδή όλα, είναι πολιτικός αγώνας που πρέπει να διεξαχθεί στο επίπεδο των ιδεών και εκμεταλλευόμενοι όσα έχουμε μάθει αυτά τα χρόνια: τη δύναμη των κοινωνικών δικτύων, τη δημιουργικότητα των κινημάτων, τη γενναιοδωρία των ανθρώπων.
Η μνήμη, έλεγε ένα σύνθημα στη μόδα τα αμέσως επόμενα χρόνια του γενοβέζικου G8, είναι ένα συλλογικό γρανάζι. Σήμερα μπορούμε να προσθέσουμε: και ένας πολύτιμος πόρος.
* Comitato Verità e Giustizia per Genova, Επιτροπή Αλήθεια και Δικαιοσύνης για τη Γένοβα
Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος comune info