Emilio Mentasti
Το βιβλίο Εκατό φωτιές. Ένοπλη πάλη και κίνημα του ’77 – Cento fuochi. Lotta armata e movimento del ’77, που εκδόθηκε από τον Derive Approdi τον οκτώβρη του 2022, αφηγείται την ιστορία του ένοπλου αγώνα το 1977. Όπως προαναφέρθηκε σε εκείνο το κείμενο, η έκρηξη του εκτεταμένου ανταρτοπόλεμου ήταν η πτυχή που χαρακτήρισε περισσότερο το ένοπλο φαινόμενο εκείνη τη χρονιά, απλά σκεφτείτε τον αριθμό των ένοπλων ενεργειών (2128) και των επιθέσεων (777), σε εκθετική αύξηση σχετικά με την προηγούμενη περίοδο. Στο βιβλίο, λοιπόν, λαμβάνεται υπόψη αυτή η διάχυτη πρακτική πολιτικής βίας, αλλά, για ευνόητους λόγους χώρου και αναγνωσιμότητας, δεν κατέστη δυνατό να απεικονίσουμε την πραγματική ένταση του διάχυτου αντάρτικου τόσο σε αριθμούς όσο και σε διάχυση εδαφική. Εξ ου και η ιδέα ενός παραρτήματος στο βιβλίο Εκατό Φωτιές που να περιέχει την τεκμηριωμένη χρονολογία αυτών των γεγονότων
Η διάχυση, η έκρηξη του ένοπλου αγώνα χαρακτηρίζει το 1977. Δίπλα στις οργανώσεις που τοποθετούν την ένοπλη πάλη ως διακριτική, ξεχωριστή πρακτική της πολιτικής τους δράσης (ερυθρές Ταξιαρχίες, Πρώτη γραμμή, Brigaterosse, Primalinea κ.λπ. 2), κατά τη διάρκεια του έτους δρουν ομάδες που ασκούν ένοπλες δράσεις χωρίς να είναι σχηματισμοί αφιερωμένοι στον ανταρτοπόλεμο, έχουν κυρίως τοπικό χαρακτήρα και σχηματίζονται τις περισσότερες φορές από λίγους συντρόφους, η ακριβής απογραφή είναι μάλλον αδύνατη.
1 Είναι προφανές ότι δεν πρόκειται για μια οριστική εργασία αλλά ενημερώνεται συνεχώς (και εδώ οι αναγνώστες καλούνται να συμμετάσχουν).
2 Η έρευνα δεν αναφέρει τι ςενέργειες που αποδίδονται στις ένοπλες οργανώσεις που δραστηριοποιούνταν το 1977: Brigate rosse, Nuclei armati proletari, Unità comuniste combattenti, Prima linea, Azione rivoluzionaria, Formazioni comuniste combattenti, Brigate comuniste, area Comitati comunisti rivoluzionari, Collettivi politici veneti (γιαυτέςδείτε E. Mentasti, Cento fuochi. La lotta armata nel ’77, Derive Approdi, Roma 2022).
Είναι το λεγόμενο «ευρέως διαδεδομένο αντάρτικο» που, σε όλη την εθνική επικράτεια, πραγματοποιεί εκατοντάδες ενέργειες, τις περισσότερες φορές χαμηλού τεχνικού επιπέδου, αλλά που εμπλέκει άπειρες μικρές ομάδες (τις «εκατό φωτιές») που ενεργούν χτυπώντας στόχους που εντοπίζονται κατά καιρούς μέσα στο μαζικό κίνημα. Δεδομένου του τεράστιου κατακερματισμού αυτής της εμπειρίας είναι αδύνατο να δώσουμε μια ομοιογενή εικόνα, γι’ αυτό αποφασίστηκε να χρησιμοποιηθεί ο χώρος που προσφέρει το διαδικτυακό περιοδικό «Machina» (www.machina-deriveapprodi.com) και να δημοσιευθεί αυτή η έρευνα που περιλαμβάνει το χρονολόγιο των δράσεων εκτεταμένου ανταρτοπόλεμου που ασκήθηκαν το 1977, με σύντομες περιγραφές, έτσι ώστε να τεκμηριωθεί η εξάπλωση της συζήτησης και της πρακτικής του ένοπλου αγώνα μέσα στο ιταλικό επαναστατικό κίνημα. Ειδικότερα, αυτό το έργο στοχεύει να καταδείξει την ικανότητα του επαναστατικού κινήματος να κινείται μέσα από εκστρατείες χωρίς την ανάγκη μιας συγκεντρωτικής οργάνωσης, αλλά με βάση μόνο την πολιτική συζήτηση που το διασχίζει.
Οι εκστρατείες έχουν συχνά εθνικό εύρος, σε όλη την Ιταλία ομάδες εντελώς αποσυνδεδεμένες από οργανωτική άποψη, αλλά που μοιράζονται πολιτικές κρίσεις, κινούνται χτυπώντας στρατιωτικά στόχους οι οποίοι συνδέονται με θέματα (περιοριζόμαστε στο 1977) όπως οι αργίες [στην εργασία] που έχουν κατασταλεί, η απάντηση σε κατασταλτικούς ελιγμούς (θάνατος του Francesc oLorusso και της Giorgiana Masi, σύλληψη δικηγόρων), ο ρόλος των δημοσιογράφων, η προβολή ταινιών που θεωρούνται αντιδραστικές όπως η Entebbe, η αύξηση των μεταφορικών, η μαύρη εργασία, οι νεοφασιστικές προκλήσεις (θάνατος του WalterRossi), κατά της χριστιανοδημοκρατίας Dc, ενάντια στον έλεγχο στην επικράτεια (καραμπινιέροι, αστυνομία, φυλακές). Πάνω απ’ όλες, το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα αντιπροσωπεύεται από την αντιγερμανική εκστρατεία που μέσα σε λίγες μέρες πλήττει τουλάχιστον εκατό δυτικογερμανικούς στόχους σε ολόκληρη τη χώρα την περίοδο αμέσως μετά το θάνατο τριών μαχητών της Raf (Baader, Ensslin, Raspe) στη γερμανική φυλακή του Stammheim.
Στην πορεία συγκρότησης σχηματισμών που προσδιορίζουν τον ένοπλο αγώνα ως κεντρικό στοιχείο της πολιτικής τους πρακτικής, πρέπει λοιπόν να προσθέσουμε εκείνο που αντιπροσωπεύεται από αυτούς που συνδυάζουν μια κυρίαρχη μαζική δραστηριότητα με ένοπλες πρωτοβουλίες. Αυτές οι ενέργειες, συχνά πολύ απλές από τεχνικής απόψεως, πραγματοποιούνται από μικρές ομάδες με μια απολύτως αυτοσχέδια μορφή, δηλαδή χωρίς ένα πραγματικό πολιτικό σχέδιο ένοπλης πάλης αλλά για καταστάσεις συγκυρίας (αντιφασισμός, κατά της καταστολής, υποστήριξη αγώνων στα εργοστάσια, στα σχολεία και στις γειτονιές, αλληλεγγύη στα εθνικοαπελευθερωτικά και αντιιμπεριαλιστικά κινήματα κ.λπ.).
Για τη μέτρηση του φαινομένου του «διάχυτου ανταρτοπόλεμου» και γενικότερα της προθυμίας στη χρήση της δύναμης εκείνης της περιόδου, αρκεί να πούμε ότι οι ένοπλες ενέργειες (όχι μόνο οι «επιθέσεις»), που αναφέρονται στην αριστερά, οι οποίες σημειώθηκαν το 1977 είναι συνολικά 21.283:
–– 553 κατά ιδιωτών και ιδιωτικής περιουσίας
–– 406 εναντίον ιταλικών και ξένων επιχειρήσεων
–– 407 εναντίον εδρών πολιτικών κομμάτων, εκ των οποίων Χριστιανοδημοκρατία 173, ιταλικό κοινωνικό Κίνημα- φασιστικό 124, ιταλικό κομμουνιστικό Κόμμα 70, ιταλικό σοσιαλιστικό Κόμμα 14, Κόμμα προλεταριακής ενότητας 11, ριζοσπαστικό Κόμμα 6, εθνική Δημοκρατία 3, ιταλικό φιλελεύθερο Κόμμα 2, ιταλικό σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα 2, προλεταριακή Δημοκρατία 2
–– 247 εναντίον διαφόρων οντοτήτων, μεταξύ των οποίων 65 εκκλησίες, 56 Sip-ΟΤΕ, 16 ιδιωτικά ραδιόφωνα, 14 Enel-ΔΕΗ, 13 δημαρχεία, 13 δικαστικά μέγαρα
–– 126 κατά αστυνομικών γραφείων, εκ των οποίων καραμπινιέροι 72, Κρατική αστυνομία 37, οικονομική αστυνομία 4, υπηρεσία πόλης 3, πυροσβεστική 2
–– 110 ενάντια σε έδρες πολιτικών κινημάτων, εκ των οποίων Comunione e liberazione 15, Lottacontinua 15
–– 108 εναντίον σχολείων
–– 50 κατά γραφείων συνδικαλιστικών οργανώσεων, εκ των οποίων Cisnal,[άκρα δεξιά] 15, βιομηχανική Ένωση 13
–– 22 κατά γραφείων εφημερίδων και περιοδικών
–– 19 ενάντια στα σωφρονιστικά ιδρύματα
–– 80 ενάντια σε άλλους στόχους
Οι ένοπλες ενέργειες που τεκμηριώνονται εδώ είναι μόνο εκείνες «πρωτοπορίας» (κυρίως εμπρησμοί ή εκρηκτικές επιθέσεις), εξαιρουμένων αυτών που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια των διαφόρων μορφών διαδηλώσεων στους δρόμους (δράσεις κατά τις πορείες 4, συγκρούσεις με την αστυνομία, απαλλοτριώσεις 2, αυτομειώσεις 5, μαζικές περιπολίες 6) ή «τιμωρίες» των νεοφασιστών 7. Ούτε οι δραστηριότητες αυτοχρηματοδότησης (ληστείες, απαγωγές ανθρώπων, κλοπές) και υλικοτεχνικής προμήθειας (ληστείες σε οπλοπωλεία, κλοπές ντοκουμέντων) 8.
3 Υπουργείο Εσωτερικών – γενική Διεύθυνση δημόσιας ασφάλειας, Έκθεση για την κοινοβουλευτική συζήτηση για τη σφαγή της Via Fani, την απαγωγή και τη δολοφονία του αξιότιμου Aldo Moro και την τρομοκρατία στην Ιταλία, Σεπτέμβριος 1978.
4 Οι πορείες του 1977 (ιδίως στο Μιλάνο και τη Ρώμη, αλλά και στη Μπολόνια και την Πάντοβα, σε μικρότερο βαθμό στο Τορίνο) χαρακτηρίζονται συχνά από ένοπλες ενέργειες που πραγματοποιούνται από πυρήνες οργανώσεων που εκμεταλλεύονται τη μαζική κινητοποίηση για να ενεργήσουν ως πραγματικές ένοπλες ομάδες.
Τα πιο σημαντικά παραδείγματα είναι: οι διαδηλώσεις μετά τη δολοφονία του Francesco Lorusso, ιδιαίτερα οι συγκρούσεις στη Μπολόνια που οδήγησαν στην επέμβαση του στρατού στους δρόμους της πόλης της Εμίλια. η πορεία της 12ης Μαρτίου στη Ρώμη με εκατό χιλιάδες διαδηλωτές και πολυάριθμες ένοπλες ενέργειες, αυθόρμητες και οργανωμένες, όπως επιθέσεις σε οπλοπωλεία, πολιτικά αρχηγεία, αστυνομικούς στρατώνες και καραμπινιέρων, ένοπλες συγκρούσεις με την αστυνομία. στο Μιλάνο η πορεία που φέρνει ένα τμήμα να επιτεθεί στο αρχηγείο της Ένωσης βιομηχάνων με πυροβολισμούς. η διαδήλωση της 21ης Απριλίου στη Ρώμη που κορυφώθηκε με το θάνατο του καραμπινιέρε Passamonti· εκείνη στο Μιλάνο της 14ης Μαΐου με τη θανάτωση του αστυνομικού Custra. πάντα στο Μιλάνο η επίθεση στην B-Ticino και την Magneti Marelli, στο Ινστιτούτο πρόληψης και ποινής. Μέσα στις πορείες αφοπλίζονται και αστυνομικοί, χτυπιούνται κέντρα μαύρης εργασίας και εργοστάσια όπου γίνονται υπερωρίες, πρακτικές που πραγματοποιούνται από ομάδες ανθρώπων λιγότερο ή περισσότερο οργανωμένες, αλλά πάντα σε επιθετική λειτουργία, δεν είναι πλέον πορείες όπου η βία έχει αμυντικό χαρακτήρα ενάντια στις επιθέσεις της αστυνομίας ή των φασιστών.
https://www.machina-deriveapprodi.com/post/la-guerriglia-diffusa-nel-1977
I cento fuochi, οι εκατό φωτιές
Όταν μιλάμε για ένοπλο αγώνα στην Ιταλία, ως επί το πλείστον ασχολούμαστε κυρίως μόνο με την ιστορία κάποιων «μαχόμενων κομμουνιστικών οργανώσεων», παραλείποντας να αναγνωρίσουμε ότι αυτό το φαινόμενο ήταν πολύ μεγαλύτερο σε μέγεθος, με συμμετοχή χιλιάδων αγωνιστών από ολόκληρο το ιταλικό επαναστατικό κίνημα.
Το μεγάλο μαζικό κίνημα του 1977, εκτός από τις ριζικές διαφορές με το 1968 και τη ρήξη με τις μεταρρυθμιστικές-ρεφορμιστικές οργανώσεις, χαρακτηρίστηκε και από τη σχέση του με τη θεωρητικοποίηση και την πρακτική της πολιτικής βίας.
Το βιβλίο καταγράφει την τεράστια εξάπλωση του ένοπλου φαινομένου το 1977, χρονιά κατά την οποία γνώρισε ένα πραγματικό ποιοτικό άλμα. Από τις ερυθρές Ταξιαρχίες στους ένοπλους προλεταριακούς Πυρήνες, από την επαναστατική Δράση στην Πρώτη γραμμή, στις κομμουνιστικές Μονάδες μάχης, τις κομμουνιστικές Ταξιαρχίες, τις ενετικές πολιτικές Κολεκτίβες, τις κομμουνιστικές επαναστατικές Επιτροπές και δεκάδες και δεκάδες άλλα αρκτικόλεξα (οι «εκατό φωτιές» ), προς επίδειξη της απεραντοσύνης ενός εκτεταμένου ανταρτοπόλεμου σε όλα τα εδάφη, τους χώρους εργασίας, σπουδών, κοινωνικότητας.
Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος machina deriveapprodi
