Η πρώτη εικοσαετία της τρίτης χιλιετίας που διανύουμε, δεν έχει κυλήσει όσο ομαλά θα επιθυμούσαμε ως κοινωνία.
Αν και μέχρι το 2009 η ευημερία κυριαρχούσε σε κάθε έκφανση της ζωής μας, από το 2010 μέχρι και σήμερα, οι κρίσεις που βιώνουμε είναι διαδοχικές και ιδιαιτέρως τραυματικές.
Οι επιπτώσεις αυτής της αντιστροφής είναι ορατές και στα ποσοστά συμμετοχής των εκλογέων στις Εθνικές Εκλογές από το 2000 μέχρι και το 2019, όπως καταγράφεται και στον κάτωθι πίνακα:
ΕΤΟΣ ΕΘΝΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ |
ΕΓΕΓΓΡΑΜΜΕΝΟΙ |
ΨΗΦΙΣΑΝΤΕΣ |
ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ |
| 2000 | 9.372.541 | 7.026.527 | 74.97% |
| 2004 | 9.897.626 | 7.571.601 | 76.49% |
| 2007 | 9.919.118 | 7.355.026 | 74.15% |
| 2009 | 9.928.972 | 7.044.606 | 70.95% |
| Μάϊος 2012 | 9.948.926 | 6.476.751 | 65.10% |
| Ιούνιος 2012 | 9.951.976 | 6.217.000 | 62.47% |
| Ιανουάριος 2015 | 9.991.986 | 6.330.786 | 63.87% |
| Σεπτέμβριος 2015 | 9.839.658 | 5.566.295 | 56.57% |
| 2019 | 9.984.934 | 5.769.644 | 57.78% |
Όπως γίνεται αντιληπτό, την δεκαετία της -έστω και επίπλαστης- κανονικότητας, η συμμετοχή κυμαινόταν από 70,95% μέχρι 74,97%. Στις Εθνικές Εκλογές του 2000, του 2004, του 2007 και του 2009 ψήφιζαν σταθερά πάνω από 7.000.000 εκλογείς.
Αντίθετα, την δεκαετία των κρίσεων και της αστάθειας, όσο κλιμακώνονταν η αγωνία, ο φόβος και η αγανάκτηση, τόσο αυξανόταν και τα ποσοστά αποχής, με αποκορύφωμα τις Εθνικές Εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 και του 2019, όταν τα ποσοστά της αποχής ανήλθαν σε 43,43% και 42,42%, αντίστοιχα.
Η άποψη που τείνει να επικρατήσει είναι πως τα υψηλά ποσοστά αποχής δεν είναι συγκυριακά αλλά αποτελούν συνειδητή πολιτική επιλογή μιας σημαντικής μερίδας ψηφοφόρων. Η παγιοποίηση των κοινωνικών ανισοτήτων, η αύξηση της ανεργίας και της υποαπασχόλησης, καθώς και η εμφάνιση και άλλων αρνητικών κοινωνικών φαινομένων, οδήγησε αναπόδραστα στην απαξίωση της πολιτικής εν συνόλω και συνακόλουθα στην μη συμμετοχή ως modus vivendi.
Ο αντίλογος στην πιο πάνω άποψη συμπυκνώνεται στην αμφιβολία αν τα ποσοστά αποχής είναι απολύτως ακριβή. Δυστυχώς, παρά την εξέλιξη της τεχνολογίας και την ψηφιοποίηση πολλών κρατικών υπηρεσιών, δεν έχει καταστεί εφικτή ούτε η εκκαθάριση των εκλογικών καταλόγων και κυρίως ούτε η εξ αποστάσεως ψηφοφορία.
Στους εκλογικούς καταλόγους περιλαμβάνονται και άνθρωποι που έχουν αποβιώσει, πολίτες με δικαίωμα ψήφου που έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό και δεν έχουν εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους των ομογενών, όσοι εργάζονται ή φοιτούν σε άλλη πόλη της Ελλάδας και δεν έχουν εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους ετεροδημοτών, ενώ κατά κάποιους εκλογικούς αναλυτές περιλαμβάνονται και νέοι ηλικίας έως 17 ετών, χωρίς δικαίωμα ψήφου, κάτι που δεν έχει επιβεβαιωθεί αλλά ούτε και διαψευσθεί από το αρμόδιο Υπουργείο Εσωτερικών.
Αν, λοιπόν, μπορούσαν να αποφευχθούν τα ως άνω σφάλματα στη διαδικασία σύνταξης των εκλογικών καταλόγων και υπήρχε μέριμνα για την παροχή δυνατότητας εξ αποστάσεως ψηφοφορίας, έστω στους φοιτητές και τους εργαζόμενους σε άλλες πόλεις, τότε τα ποσοστά αποχής θα ήταν πολύ χαμηλότερα.
Σε κάθε περίπτωση η συμμετοχή στις εκλογές είναι μονόδρομος. Είναι συνταγματική αλλά και ηθική υποχρέωση κάθε πολίτη. Ελπίζω και εύχομαι στις εκλογές της 21ης Μαΐου τα ποσοστά συμμετοχής να αποτελέσουν την ευχάριστη έκπληξη των εκλογών.
Παναγιώτης Σ. Μαμτσαδέλης, Δικηγόρος
