Το μη αναστρέψιμο, ανεπιστρεπτί, είναι μια από τις λέξεις-κλειδιά που μπορούν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε την εποχή που ζούμε. Σύμφωνα με τον Φράνκο Μπεράρντι Μπίφο, Franco Berardi Bifo, είναι απαραίτητο να ξεκινήσουμε από το μη αναστρέψιμο των περιβαλλοντικών, πολιτικών ακόμα και ψυχικών διεργασιών, αν θέλουμε να φανταστούμε πώς θα ζήσουμε.
Αν και η κοινωνία είναι πιο σύνθετη από τις φωτογραφίες των εκλογών που μας επιστράφηκαν πριν μέρες, είναι προφανές ότι εδώ και αρκετά χρόνια «η νίκη του εθνο-εθνικισμού (ή φασισμού, ή κυριαρχισμού, πείτε το όπως θέλετε) έχει ουσιαστικά αγκαλιαστεί και από μη δεξιές πολιτικές κουλτούρες.
Ωστόσο, ακόμη και «η αγωνία του λευκού κόσμου» είναι με τη σειρά της μη αναστρέψιμη: το πρόβλημα είναι ότι η λευκή κουλτούρα δεν αποδέχεται την ιδέα της παρακμής και ως εκ τούτου κινδυνεύει να ασπαστεί τη φιλοσοφία του «ας πεθάνει ο Σαμψών με όλους τους φιλισταίους»…
Μεταξύ των αναρίθμητων καταθλιπτικών γεγονότων αυτού του έτους 2023, ίσως το πιο θλιβερό είναι η ολοκλήρωση της συνταγματικής διαδικασίας της Χιλής. Τόσο λυπηρό που μου φαίνεται ότι κανείς δεν θέλει να μιλήσει για αυτό, σαν να είχαμε ξεχάσει τι αντιπροσώπευε η Χιλή στο μακρινό και πρόσφατο παρελθόν: μετά το ξέσπασμα, l’estallido του φθινοπώρου του 2019 είχαμε (αδύναμα) ελπίσει ότι θα ήταν δυνατό να διαγραφεί η πινοσετική κληρονομιά του ναζι-φιλελευθερισμού.
Αλλά όπως κάθε άλλη απόπειρα δημοκρατικής μεταρρύθμισης, έτσι και αυτή του Μπόριτς-Boric αποδείχτηκε αποτυχημένη. Το βάρος της αποικιακής κληρονομιάς και του ρατσισμού, το βάρος της απελπισίας των περιθωριοποιημένων κατέστησαν αυτή τη διαδικασία αδιαχείριστη και παρέδωσαν τη νίκη στον πολιτικό απόγονο του Πινοσέτ-Pinochet.
Στη συνέχεια ήρθαν οι τουρκικές εκλογές στις οποίες το υπεραντιδραστικό έργο αποκατάστασης του Χαλιφάτου κέρδισε την αντιπολίτευση ενός αντιπάλου που παρουσιάστηκε ως δημοκράτης, αλλά στη συνέχεια πρότεινε ρατσιστικά μέτρα κατά των Σύριων προσφύγων.
Στη συνέχεια, οι ελληνικές εκλογές, στις οποίες κέρδισε πανηγυρικά ο Μητσοτάκης, εκπρόσωπος της συμμαχίας μεταξύ της ευρωπαϊκής οικονομικής δικτατορίας και της τοπικής ολιγαρχίας. Ο Τσίπρας πληρώνει το τίμημα για την απογοήτευση μετά το δημοψήφισμα του 2015, και με την ήττα του MEΡΑ25 βυθίζεται η ψευδαίσθηση του εκδημοκρατισμού της Ευρώπης, σαν να ήταν δυνατό να εκδημοκρατιστεί η καρδιά του σκότους του ρατσιστικού και αποικιοκρατικού σουπρεματισμού-suprematismo. Τέλος ο φρανκισμός ανακατέκτησε την Ισπανία.
Την άνοιξη του 2022, η κυβέρνηση Σάντσεθ υπέγραψε μια διαβόητη συμφωνία με το Μαρόκο: μια προδοσία του λαού σαχάραουι με αντάλλαγμα τον περιορισμό των Αφρικανών μεταναστών στη φυλακή. Ήλπιζε να κερδίσει την εύνοια των Ισπανών εθνικιστών, και ως συνήθως δεν πέτυχε.
Τώρα ο κύκλος κλείνει: η Ευρώπη μοιάζει όλο και περισσότερο με αυτήν που ονειρευόταν ο Χίτλερ, ακόμα κι αν οι σημερινοί εχθροί δεν είναι ίδιοι με εκείνους του Τρίτου Ράιχ. Τώρα είναι σαφές ότι ο πραγματικός θεωρητικός του πεπρωμένου της Ευρώπης δεν είναι ούτε ο Τόνι Νέγκρι ούτε ο Γιάνης Βαρουφάκης, αλλά ο Anders Breivik, ο οποίος απολαμβάνει την επιτυχία του Μανιφέστου του για την Ευρωπαϊκή Ανεξαρτησία σε μια άνετη φυλακή της Νορβηγίας.
Πριν σκοτώσει εβδομήντα επτά νέους στο νησί Utoya, είχε μάλιστα γράψει ότι δεν συμφωνούσε με τον Χίτλερ, γιατί ο γέρο Αδόλφος δεν είχε καταλάβει ότι εχθρός των Ευρωπαίων δεν είναι οι εβραίοι, αλλά οι μουσουλμάνοι. Και όλοι οι άλλοι με σκούρο δέρμα, φυσικά. Όπως πριν από ενενήντα χρόνια, το 1933, η δημοκρατία στην Ευρώπη καταλήγει να γεννά τέρατα.
Στο πλαίσιο αυτής της τραγωδίας, η εμπειρία του γαλλικού κινήματος ενάντια στην αύξηση του χρόνου ζωής/εργασίας -ένα κίνημα άνευ προηγουμένου πλάτους και ριζοσπαστικότητας- έχει δείξει ότι δεν υπάρχει πλέον καμία δυνατότητα μεσολάβησης μεταξύ της ναζιστικής-φιλελεύθερης δικτατορίας και της κοινωνικής διαμαρτυρίας.
Η εναλλακτική ανάμεσα σε φιλελεύθερους-δημοκράτες και εθνικιστές-κυριαρχιστές είναι μια μυθοπλασία για ανόητους: Ο Τζο Μπάιντεν απορρίπτει τους μετανάστες που προέρχονται από τα νότια σύνορα με όχι λιγότερο βίαια από ό,τι τους έστελνε πίσω με τη βία ο Ντόναλντ Τραμπ.
Οι κανόνες με τους οποίους οι Ιταλοί φασίστες απορρίπτουν τους μετανάστες θεσπίστηκαν από τον δημοκράτη Minniti, και οι κανόνες με τους οποίους οι Ιταλοί φασίστες κατέστησαν επισφαλή την εργασία υλοποιήθηκαν από τους δημοκράτες Treu, Renzi και τους συντρόφους τους. Όσο για τον πόλεμο, τέλος, οι δημοκρατικοί είναι η ηρωική εμπροσθοφυλακή που υπερασπίζεται το έθνος στα όπλα, ενώ παντού αυξάνονται οι στρατιωτικές δαπάνες.
Ο εξαιρετικός Πρόεδρος της ιταλικής Δημοκρατίας θυμάται τις δημοκρατικές αξίες του περασμένου αιώνα, ενώ η δεξιά πτέρυγα της κυβέρνησης τον ακούει με ένα χαμόγελο συμπόνιας: αυτοί γνωρίζουν ότι η εθνο-εθνικιστική νίκη είναι μη αναστρέψιμη.
Μη αναστρέψιμη είναι η λέξη κλειδί για να κατανοήσουμε τη φάση στην οποία έχουμε μπει: δεν θα υπάρξει ποτέ επιστροφή στη συνταγματική τάξη του παρελθόντος. Αντιμέτωπος με το κύμα μετανάστευσης και απελπισίας που έρχεται από το νότιο ημισφαίριο, ο λευκός πληθυσμός, που προορίζεται για δημογραφική και πολιτική παρακμή, αντιδρά με μια επιθετική επιστροφή του σουπρεματισμού: είναι ο σουπρεματισμός της παρακμής.
Όσοι υπερασπίζονται τις μορφές ζωής και διακυβέρνησης του περασμένου αιώνα δεν θα μπορέσουν να εφεύρουν μορφές ζωής που να είναι χαρούμενες και υποστηρικτικές, ακόμα κι αν είναι παράνομες, μειοψηφικές, και χωρισμένες από έναν αμετάκλητα αλλαγμένο κόσμο.
Επομένως, πρέπει να ξεκινήσουμε από το μη αναστρέψιμο των περιβαλλοντικών, πολιτικών και ψυχικών διαδικασιών, αν θέλουμε να φανταστούμε πώς θα ζήσουμε, πώς θα ζήσει η γενιά που αυτοπροσδιορίζεται ως η τελευταία.
Nαζισμός δίχως σβάστικα
Όταν στη δεκαετία του 1960 συνειδητοποίησε τις συνέπειες της ατομικής βόμβας στις γεωπολιτικές σχέσεις αλλά και στην ψυχολογία της ανθρωπότητας, ο Gunther Anders διατύπωσε την υπόθεση ότι η ταπείνωση που προκλήθηκε από την εξοντωτική τεχνολογία θα είχε οδηγήσει στην επιστροφή του ναζισμού.
Το Τρίτο Ράιχ του μέλλοντος, έγραψε σε μια επιστολή προς τον γιο του Άιχμαν, θα ξεπεράσει, θα κάνει να χλωμιάζει αυτό που γνωρίζαμε τη δεκαετία του 1930. Αντίθετα, για την ακρίβεια, έγραψε, το μεγάλο θέαμα του μέλλοντος θα κάνει το καθεστώς του Χίτλερ να μοιάζει με πρόβα σε επαρχιακό θέατρο. Τώρα το μεγάλο σόου ξεκίνησε.
Ο επιθετικός εθνο-εθνικισμός με στόχο την εξόντωση και ο πολιτικός ολοκληρωτισμός είναι τα δύο χαρακτηριστικά που καθορίζουν καλύτερα τον ναζισμό. και παρόλο που η λέξη «ναζισμός» αναφέρεται σε ένα ιστορικό πλαίσιο που δεν μπορεί να επαναληφθεί, τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά του μπορούν να επανεμφανιστούν με διάφορες μορφές, με διαφορετικές εντάσεις και διαφορετικούς συνδυασμούς.
Ο υπερ-εθνικιστικός αυταρχισμός του Πούτιν είναι αναμφισβήτητα ένα αναδυόμενο χαρακτηριστικό του ναζισμού. Το ίδιο ισχύει και για την καταπίεση, την συντριβή των ρωσικών μειονοτήτων από το ουκρανικό έθνος. το ισραηλινό απαρτχάιντ, ο ισχυρισμός, η αξίωση του Κράτους του Ισραήλ ως αποκλειστικού κράτους των εβραίων είναι η απόδειξη της ναζιστικής εξέλιξης του σιωνιστικού κράτους.
Η σκόπιμη και συστηματική εξόντωση των μεταναστών που επιχειρούν να περάσουν τη Μεσόγειο Θάλασσα είναι η απόδειξη του γεγονότος ότι ο ναζισμός είναι η βαθιά φύση του ευρωπαϊκού λαού στην εποχή της αγωνίας του λευκού κόσμου.
Μια παλιά καθησυχαστική ιστορία λέει ότι ο ναζισμός του Χίτλερ ήταν μια εξαίρεση στην ιστορία και ότι το απόλυτο κακό εκδηλώθηκε σε αυτόν. Αλλά το απόλυτο κακό δεν υπάρχει, γιατί το κακό είναι πάντα σχετικό με ένα πλαίσιο, τις περιστάσεις, το περιβάλλον.
Το φωτοστέφανο του σατανικού θρύλου που συνοδεύει τη φιγούρα του Χίτλερ εξυπηρέτησε τους νέους ναζί να διαφοροποιηθούν από εκείνον που νικήθηκε στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, εκείνον που τίναξε τα μυαλά του στον αέρα όταν το δηλητηριώδες όνειρό του κατέρρευσε μετά από δεκάδες εκατομμύρια θανάτους και μετά την καταστροφή της Ευρώπης.
Τώρα η καταστροφή ολόκληρου του πλανήτη έχει ξεκινήσει και όλοι εγγυώνται και υπόσχονται ότι είναι διαφορετικοί από τον Χίτλερ. Σημαίνει μόνο ένα πράγμα: εμείς δεν είμαστε (ακόμα) ηττημένοι. Για να μην χάσουμε τα προνόμια μας είμαστε έτοιμοι να εξοντώσουμε όλη την ανθρωπότητα.
Αυτό συμβαίνει.
Η επιφανειακή νίκη του γεροντο-φασισμού
Στην Ιταλία οι νικητές των εκλογών του ’22 προχωρούν προς την πλήρη φασιστοποίηση: καταλαμβάνουν όλες τις διαθέσιμες θέσεις και το αποκαλούν πολιτισμική ηγεμονία. Ποινικοποιούν τη διαφωνία από τους περιβαλλοντολόγους και την αποκαλούν οικολογική μετάβαση. Εμποδίζουν τα σκάφη να σώζουν ζωές στη θάλασσα και το αποκαλούν άμυνα των εθνικών συνόρων.
Κέρδισαν και δεν θα υπάρξει πολιτική δύναμη ικανή να ανατρέψει την κυβέρνησή τους.
Κέρδισαν; Αν σκεφτούμε με πολιτικούς όρους, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο εθνο-εθνικισμός κέρδισε στην ψήφο και την (σάπια) καρδιά του άσχημα γερασμένου πληθυσμού των ιταλών (και όλων των ευρωπαίων). Όποιος όμως σκέφτεται με πολιτικούς όρους σταματά στην επιφάνεια των πραγμάτων.
Κάτω από την επιφάνεια υπάρχουν δύο διαδικασίες που αγγίζουν την ανθρωπολογική, ψυχική και βιολογική διάσταση του γίγνεσθαι του κόσμου.
Η επίδραση πέντε αιώνων αποικισμού και εξορυκτισμού εκδηλώνεται ως μείωση του ζωτικού χώρου στον πλανήτη, ενώ ο παγκόσμιος πληθυσμός συνεχίζει (αν και για μικρό χρονικό διάστημα ακόμη) να επεκτείνεται.
Η πείνα, η δίψα, η κλιματική αλλαγή, εκτός από τους πολέμους που οπλίζουν οι μεγάλοι κατασκευαστές όπλων, ωθούν τεράστιες μάζες ανθρώπων να μετακινηθούν από τις περιοχές της Αφρικής, της Ασίας, της Κεντρικής Αμερικής προς τα βόρεια του κόσμου, ελκυσμένες από τη χαμογελαστή υπόσχεση των μέσων ενημέρωσης και της διαφήμισης. Ούτε η συστηματική εξόντωση δεν μπορεί να σταματήσει τη μεγάλη μετανάστευση, όπως φαίνεται από την αδιάκοπη εισροή σκαφών που προσπαθούν, χωρίς πάντα να τα καταφέρνουν, να διασχίσουν τη Μεσόγειο ή το Ρίο Γκράντε ή όλα τα άλλα σύνορα που προστατεύουν το λευκό φρούριο.
Παράλληλα, αυξάνεται η μέση ηλικία του πληθυσμού του βόρειου ημισφαιρίου. Από την Ιαπωνία μέχρι την Κίνα, από την Ιταλία μέχρι την Ισπανία, οι γυναίκες έχουν σταματήσει να γεννούν. Στη Νότια Κορέα, ένα φεμινιστικό κίνημα ξεκινά ένα πρόγραμμα που βασίζεται σε τέσσερα όχι:
Όχι ραντεβού, χωρίς σεξ, χωρίς γάμο, χωρίς παιδιά. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι οι οικονομικές συνθήκες, το κόστος των ενοικίων και το άγχος της επισφαλούς εργασίας εμποδίζουν κάποιον να κάνει παιδιά. Το ζήτημα είναι πιο ριζοσπαστικό.
Περισσότερο ή λιγότερο συνειδητά, άνδρες και γυναίκες από όλο το βόρειο του κόσμου αισθάνονται ότι ένα παιδί που γεννιέται σήμερα είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα μεγαλώσει σε έναν κόσμο που καταστρέφεται από τον πόλεμο, τη θανατηφόρα ζέστη, τη θλίψη και την κατάθλιψη.
Αλλά αν οι πολιτιστικοί και ψυχολογικοί λόγοι δεν ήταν αρκετοί, υπάρχει μια φυσική αιτία της πτώσης του ποσοστού γεννήσεων (ακόμα κι αν οι κυβερνήσεις προσέχουν να μην το αποκαλύψουν): η ανδρική γονιμότητα έχει καταρρεύσει τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες.
Σύμφωνα με την Shanna Swan αυτή μειώθηκε κατά 58 τοις εκατό. Σύμφωνα με αμέτρητες έρευνες που αναπτύσσονται για το θέμα, ο κύριος λόγος έγκειται στις ορμονικές δυσλειτουργίες που παράγονται από τη διάχυση μικροπλαστικών diffusione delle microplastiche στην τροφική αλυσίδα.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, η υπερσημειωτική επιθυμία εξελίσσεται όλο και λιγότερο σε σεξουαλική μορφή. Η συχνότητα της σεξουαλικής επαφής έχει πέσει κατακόρυφα, όπως δείχνουν πολλές έρευνες dimostrano numerose inchieste.
Η ψηφιακή οθόνη απορροφά το χρόνο και τη νευρική ενέργεια, και τα επίπεδα τεστοστερόνης livelli di testosterone εξακολουθούν να μειώνονται λόγω των μικροπλαστικών a causa delle microplastiche, και φυσικά οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο προσέχουν από το να μην απαγορεύσουν ή τουλάχιστον μειώσουν την παραγωγή αυτού του παράγοντα συστηματικής εξαφάνισης.
Συμπερασματικά, για να ολοκληρώσουμε: η νίκη του εθνο-εθνικισμού (ή φασισμού, ή κυριαρχισμού, πείτε το όπως θέλετε) είναι πολιτικά μη αναστρέψιμη. Αλλά είναι μια νίκη γραμμένη επάνω στο νερό, αν σκεφτούμε την ιστορική και ανθρωπολογική εξέλιξη της πλανητικής μετάλλαξης.
Πράγματι, η αγωνία του λευκού κόσμου, είναι άλλο τόσο μη αναστρέψιμη όσο και η επιφανειακή νίκη της πολιτικής δεξιάς. Αλλά δεν είναι αυτός λόγος για να χαίρεσαι: Η λευκή κουλτούρα δεν μπορεί να δεχτεί την ιδέα της παρακμής, και κάτι μας επιτρέπει να προβλέψουμε ότι θα καταφύγει στον πόλεμο της εξόντωσης ως αμφεταμίνη απαραίτητη για να αντιμετωπίσει την κατάθλιψή της, και ως εργαλείο για να επιβεβαιώσει ξανά την κυριαρχία της. Όπως είπε ο βιβλικός ήρωας που τυφλώθηκε από τους παλαιστίνιους: «Ας πεθάνει ο Σαμψών μαζί με όλους τους φιλισταίους».
Ο Giovanni Scavazza λέει: Δεν μπορούν να λένε ψέματα για πάντα. Αργά ή γρήγορα θα πρέπει να απαντήσουν με λογική στη λογική, στις ιδέες με ιδέες, στα συναισθήματα με συναισθήματα. Και τότε θα σιωπήσουν. Το κάστρο των εκβιασμών τους, του ψέματος, της βίας θα καταρρεύσει». (Πιερ Πάολο Παζολίνι)
Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος comune.info
