Το 457 π.Χ. έως το 430 π.Χ. άκμασε ο χρυσούς αιών των Αθηνών κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας του Περικλή.
Αυτή την περίοδο χτίστηκε ο Παρθενώνας, ενώ ο Αισχύλος, ο Αριστοφάνης και ο Σοφοκλής ανέβασαν τα έργα τους στο θέατρο δίπλα στην Ακρόπολη. Την ίδια περίοδο οι Έλληνες κυβέρνησαν μεγάλο μέρος της Μεσογείου και το εμπόριο άκμασε, χρησιμοποιώντας σίδερο για την κατασκευή εργαλείων, εξελιγμένων πλοίων, όπλων και μηχανών. Η Αθήνα αναπτύχθηκε και μεγαλούργησε εξάγοντας επίσης ασήμι και ελιές. Τα χρήματα, που κέρδισαν από αυτό το εμπόριο, χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή άλλων μεγάλων κτηρίων και για την υποστήριξη των Τεχνών και των Επιστημών.
Στην ανοδική ευμάρεια και ακμάζουσα Ελλάδα των αρχαίων χρόνων, εκτός από τον χρυσό αιώνα του Περικλή, συνετέλεσε και η εκμετάλλευση χρυσού. Αναφορές σχετικά με την εκμετάλλευση χρυσού κατά την αρχαιότητα έχουμε από πολλούς συγγραφείς.
Ο Όμηρος αναφέρει αρχαία εκμετάλλευση χρυσού για την περιοχή βόρεια της Μαρώνειας. Από τον Ηρόδοτο και τον Αριστοτέλη γίνεται αναφορά για την εκμετάλλευση χρυσού στον Εχέδωρο (σημερινό Γαλλικό), την αρχαία Παιονία και για τα μεταλλεία στο Δίσωρο. Μια άλλη γνωστή θέση από την αρχαιότητα είναι σύμφωνα με τον Στράβωνα η περιοχή του Στρυμόνα.
Εξέχουσα θέση στην αρχαία ελληνική γραμματεία έχουν τα μεταλλεία χρυσού της Θάσου και της Σκαπτής Ύλης. Ο Ηρόδοτος και ο Θουκυδίδης αναφέρουν ότι ο σημαντικότερος παράγων του πλούτου και της ανάπτυξης της Θάσου κατά την αρχαιότητα ήταν η «πρόσοδος από τα μεταλλεία της νήσου και της αντίπερα Θράκης».
Η ΛΕΞΗ
Χρυσούς, επιθ. -ή, -ούν
Χρύσεος και χρυσούς, λέξεις αρχαίες ελληνικές και χρυσός, μεσαιωνική ελληνική, λατ. aurum. Είναι ο χρυσός. Στη μεταλλουργία είναι το πολύτιμο μέταλλο με κίτρινο χρώμα που χρησιμοποιείται στη κατασκευή κοσμημάτων και στην αποταμίευση. Συνεκδοχικά έχει την έννοια του χρήματος, του πλούτου. Μεταφορικά σημαίνει κάθε τι πολύτιμο. Ως μετάλλευμα είναι γένους αρσενικού και μόνο στον ενικό αριθμό. Ως επίθετο, κυριολεκτικά και μεταφορικά, σημαίνει τον λαμπρό αλλά και τον πολύτιμο, (χρυσέη Ἀφροδίτη, ὦ χρυσοῖ θεοί).
Ο Σουίδας αναφέρει τις σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό τη λέξη «χρυσό» : χρυσόρραπις (αυτός που έχει χρυσή ράβδο), χρυσοτόρευτα (γλυπτά από χρυσό), χρυσοχάλινος (ο λαμπρός, ο τερπνός), χρυσοδαίδαλτος (ο τίμιος). Αναφέρει επίσης το γνωστό σε όλους «χρυσούν δέρας».
Ο Ομήρος στην Ιλιάδα λέει : χρυσὸς ἄπυρος (αχώνευτος) που είναι αντίθετο προς το : χρυσὸς ἄπεφθος (καθαρός, χωνευμένος χρυσός) και ο Ηρόδοτος : λευκὸς χρυσός, λευκόχρυσος, δηλαδή κεκραμένος χρυσός με ασήμι.
Αξίζει σ’ αυτό το σημείο να αναφέρω πως η λέξη Καράτι που είναι γνωστή παγκοσμίως ως ορολογία για την πιο μικρή μονάδα μέτρησης του χρυσού και των πολύτιμων λίθων έχει ελληνική καταγωγή από την αρχαία λέξη Κέρας.
Αξίζει επίσης να θυμηθούμε τα λαμπρά λόγια του Περικλή που είπε: «Το σύνταγμα μας ονομάζεται Δημοκρατία επειδή η εξουσία είναι στα χέρια του λαού, όχι σε μειονότητα. Όταν πρόκειται για επίλυση ιδιωτικών διαφορών, όλοι είναι ίσοι ενώπιον του νόμου.
Όταν πρόκειται για τοποθέτηση ενός ατόμου πριν από ένα άλλο σε θέσεις δημόσιας ευθύνης, αυτό που μετράει δεν είναι η συμμετοχή σε μια συγκεκριμένη τάξη, αλλά η πραγματική ικανότητα που διαθέτει ο άνθρωπος.
Κανένας, εφόσον έχει μια ικανότητα χρήσιμη για το κράτος, δεν μένει στην πολιτική αφάνεια εξαιτίας της φτώχειας. Αυτή είναι μια ιδιαιτερότητα μας : δεν λέμε ότι ένας άνθρωπος που δεν ενδιαφέρεται για την πολιτική είναι ένας άνθρωπος που νοιάζεται για τη δική του επιχείρηση, λέμε ότι δεν έχει καμία δουλειά εδώ». Και η έννοια αυτής της πανανθρώπινης αξίας, της Δημοκρατίας, διατυπώθηκε σαφέστατα στην Ελλάδα του 5ου αιώνα προ Χριστού με τα περίφημα λόγια του Περικλή.
ΠΗΓΕΣ
ΛΕΞΙΚΟ LIDDELL & SCOTT
ΛΕΞΙΚΟ ΣΟΥΙΔΑ Ή ΣΟΥΔΑ
ΑΡΧΑΙΟΣ ΧΡΥΣΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ – ΜΙΧΑΛΗ ΒΑΒΕΛΙΔΗ ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΗ Α.Π.Θ.
