29/03/2025
Όταν αναζητούν δικαιοσύνη για τα παιδιά τους που εξαφανίστηκαν, όταν τα προστατεύουν από γενοκτονίες και πολέμους, όταν δεν παραιτούνται από τα εγκλήματα εκείνων που βρίσκονται στα ψηλά, οι μητέρες έχουν δίκιο.
Στην Κολομβία όπως στην Παλαιστίνη, στην Αργεντινή όπως στην Ελλάδα, στο Μεξικό όπως στα μεταναστευτικά καραβάνια.
Γνωρίζουν τους σκοτεινούς και αρχαίους φόβους της απόγνωσης, αλλά έχουν μάθει να σκέφτονται την ελπίδα, να επιβιώνουν στα εδάφη που κατέλαβαν οι ναζί, στα αποικιακά γκέτο, στα στρατόπεδα προσφύγων, στα εδάφη που έχουν κλαπεί από τους αυτόχθονες πληθυσμούς.
Παρόλο που τα δεινά τους είναι αόρατα για τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης, αγνοούνται από τους ιστορικούς, υποτιμώνται από τους παραδοσιακούς πολιτικούς και απαξιώνονται από ρατσιστές κάθε είδους, ο κόσμος έχει αρχίσει να τις ακούει.
Δεν συμβαίνει επειδή είναι γυναίκες περιορισμένες στον μητρικό τους ρόλο, όπως πολλοί θα ήθελαν ακόμα.
Η αυθεντική εξέγερσή τους τρέφεται από τη ζωή ως επιμονή της συλλογικής αξιοπρέπειας, παρά ως απλή βιολογική διαδικασία. “
Είναι αυτές που μπορούν να καταστήσουν τη γνωστή αδελφοσύνη του μότο της γαλλικής Επανάστασης μια καθημερινή εμπειρία – γράφει ο Σταύρος Σταυρίδης – Γιατί γεννούν αδέρφια όπως ακριβώς οι συλλογικοί αγώνες για έναν δίκαιο και από κοινού κόσμο γεννούν αδέρφια και αδελφές…”. Οι μητέρες έχουν δίκιο γιατί σήμερα αναζητούν ένα άλλο αύριο
«Οι μητέρες έχουν δίκιο». Αυτό ήταν γκράφιτι γραμμένο στους τοίχους του Μεντεγίν της Κολομβίας. Τον περασμένο ιανουάριο, τα λείψανα σφαγιασμένων ανθρώπων βρέθηκαν στη χωματερή La Escombrera στην Comuna 13.
Δολοφονήθηκαν βάναυσα από τον κολομβιανό στρατό και τους παραστρατιωτικούς κατά τη λεγόμενη ανταντάρτικη εισβολή σε αυτήν τη γειτονιά (Επιχείρηση Orion του 2002), στην οποία πολλοί εκτελέστηκαν επί τόπου ή εξαφανίστηκαν, όπως συχνά συμβαίνει με τα μαζικά εγκλήματα που παράγει η φρενιασμένη κρατική βία.
Οι μητέρες έχουν δίκιο. Ο δήμαρχος του Μεντεγίν διέγραψε τα γκράφιτι, υποστηρίζοντας ότι ήταν εκφράσεις αποπροσανατολισμού και ότι αμαύρωσαν την εικόνα της πόλης. Ωστόσο, αυτό απλώς έκανε το σύνθημα να εξαπλωθεί σε πολλές πόλεις σε ολόκληρη τη χώρα και να ενδυναμώσει τους διαδηλωτές.
Ήταν οι Mujeres Caminando por la Verdad («Γυναίκες που περπατούν για την αλήθεια») που έφεραν στο φως τα στοιχεία αυτής της ατιμώρητης βαρβαρότητας: «Η Γη άρχισε να μιλάει», λένε. Όλα αυτά τα χρόνια αγώνα ίσως ακούν τα λόγια της Μητέρας Γης, που τους μεταφέρει τη δύναμη της αλήθειας;
Οι μητέρες έχουν δίκιο. Όπως οι μητέρες της Plaza de Mayo, που εδώ και χρόνια διαδηλώνουν κάθε εβδομάδα μπροστά από το προεδρικό μέγαρο στο Μπουένος Άιρες ζητώντας δικαιοσύνη για τα «εξαφανισμένα» παιδιά τους, θύματα της δικτατορίας του Videla.
Οι μητέρες έχουν δίκιο στη σημερινή Παλαιστίνη όταν ζητούν προστασία για τα παιδιά τους ενάντια στη γενοκτονική και δολοφονική μηχανή του Ισραήλ. Η δική τους είναι η διεκδίκηση του δικαιώματος να ζουν στη γη όπου γεννήθηκαν. Δικό τους είναι το αίτημα να μπορούν να εγγυηθούν ένα ελεύθερο και δίκαιο μέλλον στα παιδιά τους.
Μια μητέρα έχει καταστεί επίσης η εμβληματική φιγούρα στην αναζήτηση της αλήθειας για το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα που σκότωσε 57 ανθρώπους πριν από δύο χρόνια στην Ελλάδα.
Η μικρή της κόρη ήταν μια από αυτούς. Αυτή η με πάθος αποφασισμένη μητέρα, είναι σήμερα μια επιφανής εκπρόσωπος της ένωσης που έχει σχηματιστεί από συγγενείς των θυμάτων αυτού που είναι αναμφίβολα ένα Κρατικό έγκλημα (συνδυάζοντας αμέλεια στις υποδομές ασφαλείας, αποφάσεις ιδιωτικοποιήσεων και διαφθορά).
Η φωνή της είναι ισχυρή: αναζητά δικαιοσύνη παρά την άμεση συμμετοχή κυβερνητικών στελεχών στην καταστροφή αποδεικτικών στοιχείων και τη συγκάλυψη, το θάψιμο εγκληματικών πράξεων.
Οι μητέρες ζητούν δικαιοσύνη και στο Μεξικό, καθώς προσπαθούν να εντοπίσουν ομαδικούς τάφους και να αποκαλύψουν μαζικά εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τα παραστρατιωτικά καρτέλ ναρκωτικών.
Ήταν μερικά μέλη των Guerreros Buscadores de Jalisco που ανακάλυψαν πρόσφατα σημάδια μαζικής δολοφονίας σε ένα ράντσο στο Jalisco-Γιαλίσκο, ένα μέρος που «καθαρίστηκε» σκόπιμα από τις αρχές μετά από συγκεκριμένες έρευνες και τη διατύπωση καταγγελιών για διερευνήσεις.
Οι μητέρες έχουν πάντα δίκιο όταν μάχονται τους πολέμους και όταν νοιάζονται για τη ζωή-την έχουν στην καρδιά τους, τη ζωή που συντηρεί τον κόσμο. Η αποφασιστικότητά τους έχει υποστηρίξει όλες τις κοινότητες της διασποράς.
Η επίμονη, σιωπηλή και ανεξάντλητη δύναμή τους κατέστησε δυνατά τα μεταναστευτικά καραβάνια και διατήρησε τους πόρους της συλλογικής επιβίωσης στις δύσκολες στιγμές και ενάντια σε σκληρούς ανθρώπους, βάναυσους.
Οι μητέρες έχουν δίκιο όταν ζητούν δικαιοσύνη. Όταν κατηγορούν τους ισχυρούς ότι ορίζουν τη δικαιοσύνη σύμφωνα με τα δικά τους συμφέροντα. Όταν αντιτίθενται σε αυτούς που διαστρεβλώνουν την αλήθεια, σε αυτούς που εξαπατούν την κοινή γνώμη και δυσφημούν αυτούς που αμφισβητούν την παντοδυναμία τους. Ωστόσο, το δικαίωμα των μητέρων δεν μπορεί να ταφεί.
Η δύναμή τους δεν βασίζεται σε γεωμετρίες ή ισορροπίες δυνάμεων, αλλά τρέφεται από την ίδια την ανεξάντλητη πηγή της ζωής. Ζωή που κατανοείται ως επιμονή και ανάγκη για συλλογική αξιοπρέπεια, παρά ως μια απλή βιολογική διαδικασία. Η ζωή ως αίτημα ελευθερίας για όλους όσους τη μοιράζονται. Η ζωή ως προϋπόθεση κάθε αγώνα κοινωνικής χειραφέτησης.
Οι μητέρες έχουν δίκιο γιατί είναι αυτές που κατάφεραν να επεκτείνουν τη φροντίδα σε μια δύναμη που υποστηρίζει την αλληλεγγύη. Διότι είναι αυτές που μπορούν να καταστήσουν τη γνωστή αδελφοσύνη του μότο της γαλλικής Επανάστασης καθημερινή εμπειρία. Επειδή γεννούν αδέρφια όπως ακριβώς οι συλλογικοί αγώνες για έναν δίκαιο και από κοινού κόσμο γεννούν αδέρφια και αδελφές.
Οι μητέρες ξέρουν τι σημαίνει ο θάνατος. Γνωρίζουν τις κραυγές της αγωνίας και τους σκοτεινούς φόβους της απόγνωσης. Παρόλα αυτά, επέζησαν στα εδάφη που κατέλαβαν οι ναζί, στα αποικιακά γκέτο, στα στρατόπεδα προσφύγων και σε εδάφη που έχουν κλαπεί από τους αυτόχθονες πληθυσμούς.
Είχαν παιδιά να φροντίζουν και να προστατεύουν σε αυτές τις σκληρές συνθήκες. Έπρεπε όμως να αντιμετωπίσουν τον θάνατο, την απελπισία. Γιατί το δικαίωμά τους δεν μπορεί να ακυρωθεί από τους ισχυρούς, όσο δυνατοί κι αν είναι ικανοί να εξαπατήσουν ή να παραπλανήσουν κάποιον με τις απατηλές υποσχέσεις τους.
Οι δυσκολίες των μητέρων συχνά περνούν απαρατήρητες. Αγνοημένες από τους ιστορικούς, υποτιμημένες από τους παραδοσιακούς πολιτικούς και απαξιωμένες από τους ρατσιστές κάθε είδους.
Γλιστρώντας επιδέξια ανάμεσα σε καταπιεστικά εμπόδια, συχνά πλαγιοκοπώντας και κόβοντας από το πλάι μπροστά σε φαινομενικά ανυπέρβλητα εμπόδια, οι μητέρες πάντα αναζητούν και βρίσκουν τρόπους να προστατεύσουν τις ζωές εκείνων που νιώθουν πως πρέπει να φροντίσουν.
Ωστόσο, όταν οι συνθήκες τις αναγκάζουν ή όταν αποφασίσουν ότι είναι απαραίτητο να βγουν μπροστά σε μια ανοιχτή αντιπαράθεση, δεν διστάζουν. Για να αρνηθούν την υποταγή, μπορεί ακόμη και να επιλέξουν να θυσιαστούν αυτές οι ίδιες.
Οι μητέρες που αναζητούν την αλήθεια και τη δικαιοσύνη έχουν δίκιο. Όπως εισηγείται ο εξεγερμένος ζαπατίστα Capitan Marcos: «Ψάξτε τις αναζητήτριες. Μου έρχεται στο μυαλό, δεν ξέρω, ότι ίσως ψάχνουν ένα άλλο αύριο. Και αυτό, φίλοι και εχθροί, είναι να αγωνίζεσαι για τη ζωή».
ο Stavros Stavrides, είναι καθηγητής στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Τεχνικού Πανεπιστημίου της Αθήνας, ασχολείται με αστικά δίκτυα αλληλεγγύης και αλληλοϋποστήριξης. Στο αρχείο της Comune, άλλα άρθρα του Σταύρου Σταυρίδη είναι αναγνώσιμα εδώ qui.
Δημοσιεύτηκε στο Desinformemonos (μετάφραση της Comune): Las madres tienen razón” (Cuchas tienen razón).
Μιχάλης ‘Μίκε’ Μαυρόπουλος Comune-info
