Για την προβολή της περιοχής μας σε διάφορες εκθέσεις τουρισμού, εξειδικευμένες ηλεκτρονικές σελίδες και λοιπές εκδηλώσεις ξοδεύονται κάθε χρόνο σημαντικά ποσά δημόσιου χρήματος.
Στο επίκεντρο βέβαια βρίσκονται εκείνα τα μνημεία που έχουν αναγνωρισθεί ως τέτοια από σημαντικούς οργανισμούς διεθνώς και προσφέρουν συγκριτικά πλεονεκτήματα. Ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων, δικαιωματικά βρίσκεται στην πρώτη θέση σε μία γεωγραφική περιοχή από την Θεσσαλονίκη μέχρι και το Δέλτα του ποταμού Έβρου.
Με ιστορία που ανάγεται στον 4ο ΠΚΕ/πΧ, η πόλη εξελίχθηκε σε σημαντική ρωμαϊκή αποικία, αποτελεί το πεδίο μίας εκ των μαχών του ρωμαϊκού κόσμου που άλλαξε την πορεία του και ως σημείο έλευσης του Απόστολου Παύλου γίνεται επισκοπική έδρα στους παλαιοχριστιανικούς αιώνες.
Αυτά όλα και σε συνδυασμό με τα ευρήματα μίας ενεργούς ανασκαφής (τα οποία ακόμη έρχονται στο φως και είναι εντυπωσιακά), δικαίως κατέταξαν την αρχαία πόλη στον πίνακα μνημείων που θεωρούνται από την UNESCO, μνημεία που ανήκουν στην παγκόσμια κοινότητα• δηλαδή θα πρέπει οι τοπικές κοινότητες οι οποίες πλαισιώνονται από αυτά,να κάνουν οτιδήποτε δυνατόν, ώστε να γίνουν κοινωνοί γνώσης μέσα από μία επίσκεψη και ξενάγηση, όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι από όλο τον κόσμο.
Φτάνουμε στον Απρίλιο 2023, λοιπόν, και ιδιαίτερα μετά από τα δύσκολα χρόνια της covid -19 όλοι οι άνθρωποι που είμαστε εμπλεκόμενοι και εμπλεκόμενες στον τουρισμό, εναγωνίως περιμένουμε την υπουργική εκείνη απόφαση μέσω ΦΕΚ, για το διευρυμένο ωράριο λειτουργίας των αρχαιολογικών μας χώρων, ώστε να οργανώσουμε τις επισκέψεις μας σε αυτούς με τον αρτιότερο δυνατό τρόπο.
Αντίθετα από κάθε άλλη χρονιά, αιφνιδίως το ΥΠΠΟΑ, εκδίδει απόφαση σύμφωνα με την οποία ο σημαντικός χώρος αλλά και το μουσείο των Φιλίππων, θα παραμένουν κάθε Τρίτη κλειστά καθ όλη τη διάρκεια της υψηλής τουριστικής σεζόν.
Στην αυξημένη παγκόσμια ζήτηση και ανάγκη για ταξίδια, οι αρχαίοι Φίλιπποι “παίζουν” σημαντικά: από τα δεκάδες κρουαζιερόπλοια που ήδη προσεγγίζουν το λιμάνι της Καβάλας, μέχρι τα πανεπιστημιακά προγράμματα, τα γκρουπ χριστιανικού προσκυνηματικού τουρισμού αλλά και – σε καθόλου ευκαταφρόνητη θέση – τα ελληνικά σχολεία, τα οποία ακολουθούν ένα συγκεκριμένο κύκλο μαθημάτων και καταφθάνουν από διάφορες γεωγραφικές ενότητες της Ελλάδας.
Με τον σάλο που δημιουργήθηκε πανελληνίως, λήφθηκε άκομψα και ερασιτεχνικά η απόφαση να ανοίγει ο χώρος τις Τρίτες κατόπιν συνεννοήσεως χωρίς να γίνεται σαφές τί θα ακολουθήσει. Η δημόσια συζήτηση σχετίζεται με το φλέγον θέμα της μή πρόσληψης εποχιακού προσωπικού φυλάκων, οι οποίοι θα επαρκούν ώστε να κρατήσουν τον χώρο ανοιχτό επτά ημέρες την εβδομάδα, όπως όλα σχεδόν τα προηγούμενα χρόνια.
Η “ευαισθησία” της υπηρεσίας προς τα ξένα γκρουπ και ιδιαίτερα προς αυτά ορμώμενα μέσω τουρισμού κρουαζιέρας (ίσως και υπό τον κίνδυνο απώλειας κερδών, οπότε και διασυρμού της χώρας και του χώρου διεθνώς;) επήλθε μετά από επιστολές ανθρώπων της τοπικής κοινωνίας.
Σε μία πόλη όπως η Καβάλα, με την τύχη να βρίσκεται κοντά σ αυτόν τον πλούσιο αρχαιολογικό χώρο,το ζητούμενο δεν είναι μόνο ένα αλλά πολλά. Είναι προβληματική η σχέση που έχει η τοπική κοινωνία με την γνώση του μνημειακού πλούτου και όχι απαραίτητα με την ευθύνη της πρώτης.
Η τοπική εφορεία αρχαιοτήτων, εκτός ελαχίστων παραδειγμάτων συγκεκριμένων ανθρώπων, δεν έχει καταφέρει τον μόνιμο διάλογο με το έμψυχο δυναμικό της Καβάλας και δεν φαίνεται να υπάρχει μεράκι ή ενθουσιασμός για κάτι παρόμοιο.
Αλλιώς δεν εξηγείται ότι, φαινομενικά, γίνεται αποδεκτή η πρόσφατη και απαξιωτική απόφαση της ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ. Δεν εξηγείται αλλιώς γιατί το αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης στερείται ένα συναρπαστικό απόθεμα εκθεμάτων στον χρόνια κλειστό δεύτερο όροφό του.
Είναι παράπονο, πόνος και θυμός. Αν οι άνθρωποι της Εφορείας αρχαιοτήτων Καβάλας ειλικρινά νοιάζονται για το κοινωνικό αποτύπωμα που αφήνει η σχέση της με τους ντόπιους, έμπρακτα μπορεί – κι αυτό επιτάσσει η συνθήκη που διαμορφώθηκε με τη δημοσίευση της απόφασης στο ΦΕΚ – να επαναπροσδιορίσει μετά από προσεκτική ενδοσκόπηση αλλά και διάλογο, τί είναι ωφέλιμο για το κοινό καλό.
Ιωάννης Κιουρτσόγλου
Διπλωματούχος ξεναγός και δημότης Καβάλας
