Συζητήθηκε την Πέμπτη 2 Ιουνίου, στην Ολομέλεια της Βουλής, η επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή Καβάλας Νίκου Παναγιωτόπουλου προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σχετικά με την υπαγωγή της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας σε ολοκληρωμένο σύστημα προστασίας από τις χαλαζοπτώσεις.
Είναι η τέταρτη φορά που ο κ. Παναγιωτόπουλος φέρνει το θέμα στη Βουλή, επιμένοντας στην ένταξη του συνόλου της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας, όχι μόνο της Δυτικής Καβάλας, σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα προστασίας από τις χαλαζοπτώσεις, καθώς δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο για έναν αγρότη από μια απότομη, δραματική καταστροφή της παραγωγής του μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας.
Η ΠΕ Καβάλας έχει τις προϋποθέσεις ένταξης στο Πρόγραμμα, με την εφαρμογή του οποίου οι αγρότες διασφαλίζουν την προστασία της παραγωγής τους από χαλαζοπτώσεις και ο ΕΛΓΑ εξοικονομεί χρήματα από τις αποζημιώσεις που δεν θα χρειασθεί να καταβάλλει.
Ο κ. Παναγιωτόπουλος πρότεινε την καλύτερη διαχείριση των διαθέσιμων μέσων σε συνδυασμό με ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης έντονων καιρικών φαινομένων, ενώ σε ό,τι αφορά το ζήτημα του κόστους τόνισε πως ακόμα και στην περίπτωση της πλήρους ένταξης για ολόκληρο το χρόνο της ΠΕ Καβάλας στο Πρόγραμμα, το κόστος δεν ξεπερνά το 1/3 από το ποσό που ο ΕΛΓΑ καταβάλει στους παραγωγούς της περιοχής μας για αποζημιώσεις λόγω χαλαζόπτωσης.
Ακολουθεί το σχετικό απόσπασμα από τα Πρακτικά της Ολομέλειας της Βουλής:
Πρακτικά συνεδρίασης Ολομέλειας Βουλής – 2/6/2016
Η με αριθμό 911/27-5-2016 Επίκαιρη Ερώτηση του Βουλευτή Καβάλας της Νέας Δημοκρατίας κ. Νίκου Παναγιωτόπουλου προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σχετικά με το ολοκληρωμένο σύστημα χαλαζικής προστασίας των παραγωγών της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας.
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Υπουργέ, ανακινώ το θέμα της υπαγωγής της περιοχής της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας στο εθνικό σύστημα αντιχαλαζικής προστασίας με εναέρια μέσα, αλλά και κατ’ επέκταση σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα αντιχαλαζικής προστασίας στην περιοχή, διότι πιστεύω ότι αφενός είναι ένα θέμα τεράστιας σημασίας για τον αγροτικό κόσμο της περιοχής, ιδίως, γιατί η περίοδος που διανύουμε είναι η ύποπτη περίοδος με κίνδυνο χαλαζοπτώσεων κι επομένως δεν αξίζει τον κόπο –πιστεύω- να αγωνιούν και αυτοί κι εμείς, να τρέμει το φυλλοκάρδι τους κυριολεκτικά κάθε φορά που εμφανίζονται μαύρα σύννεφα στον ουρανό και κίνδυνος χαλαζόπτωσης. Και αφετέρου, διότι εκτιμώ ότι αν διευθετηθεί αυτό το πρόβλημα, όπως έχει εκφραστεί θετική γνώμη τόσο από τον ΕΛΓΑ όσο και από σας σε προηγούμενες συζητήσεις –είναι η τέταρτη φορά που φέρνω αυτό το θέμα στης Βουλή, δεύτερη φορά με επίκαιρη ερώτηση- τότε θα εξοικονομηθούν χρήματα στον ΕΛΓΑ, λόγω των αποζημιώσεων που πληρώνει συστηματικά στους αγρότες της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας κάθε φορά που η παραγωγή τους πλήττεται από χαλαζόπτωση.
Τρία σημεία θα αναφέρω, για να κρατήσουμε και για τη δευτερολογία μερικά: Η περιοχή της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας είναι όντως πρόσφορη για ένταξη στο Πρόγραμμα, διότι σύμφωνα με τις προϋποθέσεις υπαγωγής κατά το Υπουργείο αρκεί να υπάρχουν: συχνότητα χαλαζόπτωσης, να υπάρχει σημαντική αξία καλλιεργειών και βέβαια το ύψος των καταβαλλόμενων αποζημιώσεων να είναι εύλογο.
Εδώ καταβάλλονται κατά μέσο όρο ετησίως, σύμφωνα με στοιχεία δεκαετίας 2000-2009, 1,6 εκατομμύρια κατά μέσο όρο στους αγρότες της περιοχής. Είναι η έκτη κατά σειρά ύψους αποζημιώσεων πανελληνίως.
Άρα, πληρούνται οι προϋποθέσεις. Να υπάρχουν υποδομές, δύο αεροδρόμια, δυναμικές καλλιέργειες και συχνότητα φαινομένου χαλαζόπτωσης, και αυτές οι προϋποθέσεις πληρούνται. Καλλιέργειες, τα λέω για να έχουμε μια πλήρη εικόνα περί τίνος πρόκειται: Τριάντα χιλιάδες στρέμματα, σε σύνολο πεντακοσίων σαράντα περίπου με αμπέλια στα δυτικά του Νομού, δεκαπέντε χιλιάδες στρέμματα με ακτινίδια -πέρυσι οκτώμισι χιλιάδες 100% εξαγωγικός προσανατολισμός- δέντρα που δεν μπορούν να προστατευτούν με το σύστημα προστασίας με δίχτυα -θέλουν άλλου είδους προστασία- περίπου δέκα χιλιάδες στρέμματα σπαράγγια, δεκαπέντε χιλιάδες στρέμματα με αμυγδαλιές, πέντε χιλιάδες στρέμματα με οπωροφόρα δέντρα και δυόμισι εκατομμύρια ελαιόδενδρα. Όπως καταλαβαίνετε, είναι τεράστια αγροτική παραγωγή, χρήζει προστασίας.
Νομίζω ότι εναλλακτικά οι προτάσεις –γιατί καλό είναι να ερχόμαστε με προτάσεις, μας το λέτε κι εσείς συστηματικά από την Κυβέρνηση, το ενστερνίζομαι- είναι οι εξής: Κατά πρώτον, να ενταχθεί και η Περιφερειακή Ενότητα στο υφιστάμενο πρόγραμμα εναέριας αντιχαλαζικής προστασίας. Δραστηριοποιείται κυρίως στις περιοχές της Κεντρικής Θεσσαλίας, υπάρχει περιθώριο.
Δεύτερη, να γίνει καλύτερη διαχείριση και κατανομή.
Και τρίτη πρόταση, εναλλακτική, σύμφωνη με μια πρόταση πανεπιστημιακών από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, εγκατάσταση ραντάρ καιρού νέας γενιάς στην περιοχή Νέστου για έγκαιρη προειδοποίηση του κινδύνου.
Γλιτώνει τελικά λεφτά ο ΕΛΓΑ και νομίζω ότι είναι μια καθ’ όλα συμφέρουσα λύση. Τα υπόλοιπα θα τα πω στη σύντομη δευτερολογία μου.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ (Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Όντως, κύριε συνάδελφε, έχουμε συζητήσει ξανά το θέμα, έχει απαντηθεί και από εμάς. Το πρόγραμμα χαλαζικής προστασίας με εναέρια μέσα, όπως και εσείς γνωρίζετε, κυρίως εφαρμόζεται σε δύο περιοχές στη Μακεδονία και στη Θεσσαλία. Η εφαρμογή έγινε σε αυτές τις περιοχές, διότι υπήρξε σχετική μελέτη, τα αποτελέσματα της οποίας λήφθηκαν υπ’ όψιν για την εφαρμογή του.
Το πρόγραμμα ειδικά για την Κεντρική Μακεδονία που αναφέρεστε εφαρμόζεται σε συνεργασία με την γνωστή ανάδοχο εταιρεία «3Δ». Στη σύμβαση εφαρμογής του προγράμματος προβλέπεται η δυνατότητα του ΕΛΓΑ να τροποποιεί ή να προσθέτει, όπως το αναφέρετε, περιοχές προστασίας αδαπάνως για τον ΕΛΓΑ, διατηρώντας το δικαίωμα να προσδιορίζει τις περιοχές εφαρμογής και μετά την υπογραφή της σύμβασης με την ανάδοχο εταιρεία.
Είναι όντως ο ΕΛΓΑ δέκτης πολλών αιτημάτων από τους αγρότες και από φορείς τους για την επέκταση του προγράμματος σε άλλες περιοχές. Παλιά είχαν γίνει συναντήσεις. Ειδικά, το 2015 κατέληξαν ότι θα έχουμε προβλήματα στην ήδη δυνατότητα να καλύπτει την περιοχή, αν πάμε σε καινούργια. Αυτό είχε γίνει το 2015. Παρ’ όλα αυτά, επειδή υπάρχει αυτή η επιμονή, ήδη έχουμε μπει σε μια διαδικασία αυτήν την ώρα ζητώντας και τη συμμετοχή του Κέντρου Μετεωρολογικών Ερευνών Εφαρμογών, για να μπορέσουμε να το στοιχειοθετήσουμε και να δούμε πώς θα προσδιορίσουμε και τις υπόλοιπες περιοχές αυτές που πλήττονται από χαλάζι και υπάρχει η δυνατότητα να επεκταθεί η αντιχαλαζική προστασία και στις άλλες περιοχές.
Στη δευτερολογία μου θα σας πω περισσότερα.
ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Υπουργέ, αν δεν κάνω λάθος, μόλις είπατε ότι εξετάζετε πλέον αυτήν τη δυνατότητα.
Έχουν ειπωθεί πολλά, αλλά δεν έχουν γίνει πολλά ή μάλλον δεν έχει γίνει τίποτα μέχρι τώρα. Ελπίζω από εδώ και πέρα να γίνει, διότι δεν υπάρχει νομίζω τίποτα χειρότερο για έναν αγρότη από μια απότομη, ξαφνική, δραματική καταστροφή της παραγωγής του μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας κυριολεκτικά από χαλάζι. Είναι καταστροφικό για την παραγωγή, είναι εξοντωτικό για το μέλλον, διότι η ζημιά που γίνεται λόγω χαλαζόπτωσης δεν καλύπτει μόνο την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο, αλλά για πολλά προϊόντα και επόμενες καλλιεργητικές περιόδους. Και βέβαια είναι και εξαιρετικά αποκαρδιωτικό για την προσπάθεια του αγρότη με όλες αυτές τις δύσκολες συνθήκες που βιώνει.
Είπατε και εσείς -και συμφωνώ μαζί σας- ότι ο ΕΛΓΑ διατηρεί το δικαίωμα χωρίς πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση να προσθέτει επιπλέον περιοχές προστασίας με τροποποίηση των περιοχών και τροποποίηση των όρων της σύμβασης. Αυτό είναι δυνατόν να γίνει. Επιμένω ότι ο ΕΛΓΑ εξοικονομεί χρήματα από μια τέτοια τροποποίηση, έτσι ώστε να ενταχθεί και η περιοχή της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας, όχι μόνο η Δυτική Καβάλα όπου κυρίως υπάρχουν αμπελοκαλλιέργειες, οι οποίες προστατεύονται από τα δίχτυα, το άλλο μέσο αντιχαλαζικής προστασίας ή ακόμα – ακόμα κι από τα «κανόνια», ένα πιο παρωχημένο, αλλά αποτελεσματικό σε περιορισμένο χώρο μέσο προστασίας, αλλά να ενταχθεί και η περιοχή της Ανατολικής Καβάλας μέχρι και τις εκτάσεις της Θράκης, δηλαδή η περιοχή του Νέστου, όπου εκεί αναπτύσσονται κυρίως δενδροκαλλιέργειες, τα ακτινίδια με 100% εξαγωγικό αντικείμενο, αλλά και οπωροφόρα δέντρα -είναι νέα τάση και πολύ αναπτυσσόμενη- και ως γνωστόν, οι δεντροκαλλιέργειες δεν μπορούν να προστατευθούν από το σύστημα με δίχτυα, το οποίο είναι και κοστοβόρο και πρέπει να επεκταθεί επομένως και στην Ανατολική Καβάλα, στην εύφορη και παραγωγική περιοχή του Νέστου το σύστημα προστασίας με εναέρια μέσα.
Προφανώς, υπάρχει ένα ζήτημα κόστους. Το καταλαβαίνω ότι δεν μπορεί να γίνει αυτό με μηδενικό κόστος. Θα μπορούσε όμως, πρώτον, να υπάρχει καλύτερη διαχείριση των υφισταμένων μέσων με ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης έντονων καιρικών φαινομένων, έτσι ώστε να διατίθεται στην επικίνδυνη περιοχή κάποιο μέσο, κάποιο αεροπλάνο με χειριστή, όταν ας πούμε στην άλλη περιοχή που καλύπτεται επίσης από το πρόγραμμα δεν υπάρχει πρόβλεψη επικίνδυνου καιρικού φαινομένου, άρα καλύτερη διαχείριση.
Και δεύτερον, όσο και να είναι αυτό το κόστος, εγώ ρωτάω: Μπορεί να ανέρχεται σε ύψος μεγαλύτερο από 1,6 εκατομμύρια ευρώ ανά έτος μέσο όρο, ποσό που καταβάλει στις αποζημιώσεις λόγω χαλαζόπτωσης ο ΕΛΓΑ, στην Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας;
Εγώ σας λέω ότι δεν είναι ούτε το μισό. Μάλλον το 1/3 είναι. Επομένως, συμφέρει την υπηρεσία να εξετάσει όλα τα δεδομένα, να τροποποιήσει τη σύμβαση, έτσι ώστε να υπαχθεί σε αυτό το δίχτυ προστασίας και η Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας.
Όπως σας είπα, ο ΕΛΓΑ θα εξοικονομήσει χρήματα, αλλά και οι αγρότες θα δείξουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη προς τον ΕΛΓΑ. Αυτήν τη στιγμή τον περιβάλλουν με δυσπιστία, διότι πιστεύουν ότι δεν θα τους καλύψει σε ενδεχόμενη ζημιά. Επομένως, συμφέρει όλους να γίνει αυτή η ενέργεια.
Σας ευχαριστώ.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ (Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Ενόψει της συνέχισης της εφαρμογής του προγράμματος για τον ΕΛΓΑ –διότι αυτό που έχουμε τώρα λήγει το 2018, άρα το 2019 πρέπει να μπούμε σε καινούργια σύμβαση- όντως σχεδιάζουμε, μέσα κι από μια πιλοτική εφαρμογή κατά την περίοδο 2017-2018 αλλά και με όλα τα στοιχεία που έχουμε, και θέλουμε να προχωρήσουμε όσο το δυνατόν στη χρήση των υπολοίπων όρων που υπάρχουν στη διάθεσή μας και να δούμε πώς θα ικανοποιήσουμε ζητήματα που αφορούν νέες περιοχές.
Όμως θέλω να ξεκαθαρίσω ένα πράγμα: Σε καμιά περίπτωση δεν θα παραβιαστούν οι διατάξεις της υπάρχουσας σύμβασης και δεν θα επηρεαστεί καθόλου η αποτελεσματικότητα εφαρμογής του προγράμματος στις περιοχές που σήμερα καλύπτει.
Αυτό που θέλω να σας πω, επιπλέον, είναι ότι στο πλαίσιο της ενεργητικής προστασίας για την αντιμετώπιση του χαλαζιού στις καλλιέργειες, ο ΕΛΓΑ επιχορηγεί με μεγάλη επιτυχία την προστασία με αντιχαλαζικά δίκτυα, με ικανοποιητική απορρόφηση, ιδιαίτερα στις περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας της Καβάλας. Επιπρόσθετα, από τον Οργανισμό είναι εγκατεστημένα και αντιχαλαζικά κανόνια ηχοβολής στην περιοχή του Παγγαίου Καβάλας για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Αγαπητέ συνάδελφε, πραγματικά η ανησυχία σας θα ληφθεί υπ’ όψιν, ιδιαίτερα όταν φαίνεται ότι έχουμε τη δυνατότητα να έχουμε καλύτερη και αποτελεσματικότερη αντιχαλαζική προστασία στην περιοχή.
