Υπήρξε μια εποχή που ήταν πολύ πιο εύκολο να απαντήσουμε σε αυτήν την ερώτηση. Κάτι που σε καμία περίπτωση δεν υπονοούσε ότι ήταν απολύτως σωστή, δηλ. αδιαμφισβήτητα ξεκάθαρη, αλλά αυτό κατά συνέπεια καθιστούσε εξαιρετικά εύκολο και ως εκ τούτου βιαστικό τον εντοπισμό των καλών: ήταν οι άλλοι, τελεία και παύλα.
Αυτό το σχήμα ήταν αδιαμφισβήτητο για όλους, δεν χωρούσε συζήτηση, σε αυτά τα γεωγραφικά πλάτη, ως επί το πλείστον σε κάθε ηλικία, εκτός από την περίπτωση που – χάρη στη μελέτη και την εμβάθυνση της Ιστορίας και τις πολλαπλές ερμηνείες της, η εξέταση με τις πιο ετερόκλητες προσωπικές εμπειρίες και όχι επί των διάφορων επίμαχων θεμάτων, και η ανάπτυξη της πνευματικής οπτικής του καθενός για τα σημαντικά γεγονότα της ανθρώπινης ιστορίας – φτάναμε στο σημείο να επικεντρωνόμαστε στις θεμελιώδεις όσο και διφορούμενες αποχρώσεις που χαρακτηρίζουν τις ιδέες και τις ενέργειες της κάθε πλευράς-παράταξης.
Αυτό το σενάριο μπορεί να τοποθετηθεί λίγο πολύ με ακρίβεια στην περίοδο αμέσως μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, μεταξύ της δεκαετίας του 1950 και τα επόμενα σαράντα, μέχρι την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, για να καταλαβαινόμαστε. Στο μεταξύ, ο κινηματογράφος και η λογοτεχνία, η πολιτική και γενικότερα ο κόσμος της πληροφορίας συνέβαλαν, όπως πάντα, στο να τροφοδοτούν την προαναφερθείσα συνοπτική όσο και καθησυχαστική αφήγηση.
Θα μπορούσαμε δικαίως να αναφέρουμε αμέτρητα γεγονότα και ανατροπές από οικονομική, βιομηχανική και κοινωνική άποψη στο δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα, αλλά, κατά την ταπεινή μου γνώμη, απλοποιώντας στα άκρα, όταν έφτασε το διαδίκτυο, όπως και για πολλά άλλα πλαίσια, πολλά ή όλα έχουν αλλάξει.
Για να συνοψίσω την εξέλιξή του τα τελευταία τριάντα χρόνια, βρίσκομαι συχνά να λέω ότι πρώτα ο άνθρωπος δημιούργησε τον ιστό και την τεχνολογία για να αλληλεπιδράσει με αυτόν τον τελευταίο, περισσότερο απ’ ότι μεταξύ μας, και μετά ο ιστός και η τεχνολογία με τη σειρά τους άρχισαν να μας διαμορφώνουν κατ’ εικόνα και ομοίωση.
Από εδώ μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη, ή το αντίστροφο, το βήμα δεν είναι σύντομο: έχει μηδενιστεί, αν το καλοσκεφτείτε Στην πραγματικότητα, είναι απολύτως λογικό.
Έτσι, στο βασίλειο των «ανοήτων» των υπολογιστών, που ορίζονται πιο σωστά ως «boomers», σε Χώρες όπως η δική μας η ζωή φαίνεται να έχει σταματήσει σε εποχές πολύ παλιές, ενώ στο διαδίκτυο έρχονται στη σκηνή από το τέλος της δεκαετίας του 1990 διάφορες και πάντα νέες διάλεκτοι και αναπαραστάσεις της κοινωνίας που είμαστε ή που θα γίνουμε σύντομα.
Ωστόσο, στο τέλος του ψηφιακού ουράνιου τόξου, όσοι σαν εμένα έχουν σπουδάσει πληροφορική, γράφει ο Alessandro Ghebreigziabiher, γνωρίζουν πολύ καλά πως για άλλη μια φορά υπάρχουν μόνο δύο πιθανότητες: 1 και 0, οι μόνες δυνατές τιμές ενός μόνο bit πάνω στο οποίο έχουμε χτίσει κάθε φαινομενικά πιο περίπλοκη δομή, καθεμία από αυτές να χαρακτηρίζεται από άπειρες εναλλασσόμενες διαδοχές «μηδενικών» και «μονών», υπενθυμίζοντας μας ότι στη βάση της σύγχρονης κοινωνίας, ακόμα σε πόλεμο με τον εαυτό της, η βίαιη πόλωση μεταξύ δύο αναπόφευκτων μετώπων δεν μας εγκατέλειψε ποτέ. Με άλλα λόγια, καλοί και κακοί, αλλά και άσπροι και μαύροι, πολίτες με ντοκουμέντα από τη μια και απανθρωποποιημένα ανθρώπινα όντα από την άλλη, αλλά και Ρώσοι και Αμερικανοί που δεν φεύγουν ποτέ από τη μόδα, χριστιανοί και όλοι οι άλλοι, μουσουλμάνοι ενός είδους και διαφορετικοί μουσουλμάνοι, πέρα ή από αυτήν την πλευρά ενός πραγματικού ή απλώς σημασιολογικού συνόρου που πρέπει να υπερασπιστούμε μέχρι θανάτου όλων μας, αυτό είναι γραμμένο στον ορίζοντα, αν κοιτάξετε πιο πέρα.
Για αυτούς τους λόγους, ποιοι είναι οι κακοί σήμερα; Αν και, όπως αναφέρθηκε, πλοηγούμαστε σε μια εικονική θάλασσα που αποτελείται από πλασματικές σταγόνες νερού, η ουσία της οποίας είναι η ίδια αφελής δυαδική οπτική του περασμένου αιώνα ή του όταν ήμασταν ακόμη νέοι και ανώριμοι, η αφήγηση έχει γίνει εξαιρετικά πιο περίπλοκη, για να μην πω μπερδεμένη, και η απάντηση στην ερώτησή μας έχει καταστεί πολύ πιο δύσκολη.
Στο web υπάρχει ολοένα και περισσότερος απόλυτος πλουραλισμός απόψεων, αλλά αν το σκεφτώ προσεκτικά, αυτό που μου έρχεται στο μυαλό δεν είναι η δημοκρατία με τη θετική της έννοια, αλλά μάλλον αυτή που περιέγραψε, che descrisse με απίστευτη εξυπνάδα ο αείμνηστος Gaber, όπου για οποιοδήποτε γεγονός, ακόμη και για το λιγότερο αμφιλεγόμενο για το οποίο δεν θα πρέπει να υπάρχει κάποια διαφωνία, όποιος νιώθει να δηλώσει τα πάντα και όλο το αντίθετο, όχι μόνο μπορεί να το κάνει, αλλά έχει ακόμη και άφθονες κρατικές και μη – χρηματοδοτήσεις για να καλύψει το δικό τους σημαντικό μέρος πληθυσμού.
Αυτό, είναι γνωστό, μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες και μπορεί να οδηγήσει σε φαύλες ενέργειες, αν όχι απλώς ντροπιαστικές όπως οι σημερινές ειδήσεις, τώρα φτάνω εκεί.
Κυρίως γιατί, εκ των υστέρων, θα έπρεπε τουλάχιστον να μπορούμε χωρίς καμία αμφιβολία να απαντήσουμε στο εξής ερώτημα: ποιοι ήταν οι κακοί χθες; Γιατί σε αυτή την περίπτωση βασιζόμαστε στις ενέργειες που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί και στις συνέπειές τους. Και όταν πρόκειται για τον αριθμό των νεκρών, τις γενοκτονίες και την καταστροφή ολόκληρων εθνών που καταλαμβάνουν σχεδόν ολοκληρωτικά τον πίνακα, οι αποχρώσεις περνούν σε δεύτερο επίπεδο.
Συνεχίζοντας, τυχαίνει capita αυτές τις μέρες στο καναδικό κοινοβούλιο οι εκπρόσωποι του λαού και οι διαχειριστές του Κράτους, που καίγονται να τοποθετηθούν στο πλευρό των ουκρανών – οι αδιαμφισβήτητοι καλοί που ορίζονται ως τέτοιοι στην πιο πρόσφατη αφήγηση – επιδίδονται σε ένα έντονο χειροκρότημα για να αποτίσουν φόρο τιμής στον ενενηνταοκτάχρονο Yaroslav Hunka-Γιάροσλαβ Χούνκα, που με την ευκαιρία χαρακτηρίζεται «ουκρανός και καναδός ήρωας», ενώ στην πραγματικότητα μόλις σε μια δεύτερη φάση αποκαλύπτεται ότι ήταν ένας βετεράνος ναζιστής των SS…
Λοιπόν, αυτό με κάνει να πιστεύω ότι υπάρχει κάτι απόλυτης προτεραιότητας πριν λύσουμε το προαναφερθέν δίλημμα σχετικά με το ποιοι είναι οι καλοί και οι κακοί ή υποστηρίξουμε κάποια θέση, που μπορεί να μας βοηθήσει να κάνουμε τις σωστές επιλογές: να μελετήσουμε σε βάθος την Ιστορία που προηγήθηκε ημών και, μόνο σε αυτήν την περίπτωση, να την χρησιμοποιήσουμε για να κατανοήσουμε πλήρως ποιον έχουμε απέναντί μας, μπροστά μας, ποιον επικροτούμε-χειροκροτούμε και ποιον πολεμάμε, και γιατί…
Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλοςstorieenotizie.com
