…………………………………………………Του Μιχάλη Χ. Μαυρόπουλου
Το περασμένο σαββατοκύριακο, ενώ συμμάζευα—άχαρι δουλειά—τα ατάκτως ερριμμένα εδώ κι εκεί προσωπικά αντικείμενά μου για το ετήσιο ταξίδι Παρίσι—Θεσσαλονίκη, και μετέπειτα οδικώς για Καβάλα, παιδικός φίλος από την γενέτειρα με πήρε στο τηλέφωνο για να μου πεί: Αφού γράφεις πότε—πότε ένα χρονικό στην Πρωινή, μπες στο ιντερνέτ και δες το άρθρο της 17ης Ιουνίου του δημοσιογράφου Θ.Θ που σχολιάζει την επέτειο των μέχρι τούδε εκδοθένων 20.000 φύλλων της καβαλιώτικης εφημερίδος. Μπήκα, το διάβασα, το βρήκα σαφές στην διατύπωσή του και κοινωνικοπολιτικώς χωρίς ακρότητες στρατευμένο. Η πρώτη αντίδρασή μου ήταν να πάρω χαρτί και μολύβι για να υπολογίσω πόσες εκδόσεις επραγματοποιήθησαν από το 1952, ημερομηνία εμφανίσεως της Πρωινής (εάν θυμάμαι καλά) μέχρι σήμερα που γράφω αυτό το σημείωμα: περίπου 290 ετησίως. Και τι δεν μου θύμισε αυτό το νούμερο και η ανάγνωση του σημειώματος του Θ. Θ (Θ.Θεοδωρίδη)…
Το 1952 ήμουν δέκα χρονών και κάθε πρωινό Κυριακής, άκουα την οξεία φωνή του ακούραστου και πανταχού παρόντος ανά τας οδούς και τας ρύμας εφημεριδοπώλη Δημητράκη και εκείνη, σβραχνή, του συναδέλφου του Χρήστου , (ο τελευταίος είχε στέκι τις καθημερινές μπροστά στον πρώην χειμερινό κινηματογράφο Ολύμπια). Και οι δυο διαλαλούσαν εναλλάξ τη πραμάτειά τους στα κοντινά δρομάκια που περιέβαλλαν την κεντρική οδό Ρούζβελτ , σήμερα Κ.Τσολάκη, κάνοντας μια στάση για να ξεκουρασθούν μπροστά στον στο φούρνο Κελβερίδη. ‘’Όλα τα νέα της Καβάλας’’, φώναζε ο ένας,’’έλα κύριος, Πρωινή και Ταχυδρόμος’’ προπαγάνδιζε το εμπόρευμά του ο άλλος. Ο Ταχυδρόμος ήταν η άλλη καθημερινή συντηρητική ανταγωνιστική εφημερίδα της πόλεως στην οποία άλλωστε εργάσθηκα για τέσσερα χρόνια. Ήταν η εποχή που τα πρωινά της Κυριακής, όταν ο καιρός τους το επέτρεπε, μερικοί εφημεριδοπώλες όργωναν τις γειτονιές για να πουλήσουν το έντυπο πνευματικό υλικό τους. Ο πατέρας, μου έβαζε στην χούφτα δυο ή τρείς δραχμές, λέγοντάς μου προσοχή μην τις χάσεις στο δρόμο και τρέχα να προλάβεις τον εφημεριδά για να αγοράσεις την Πρωινή και την Αυγή. Του τις έφερνα και πίνοντας τον καφέ του διάβαζε επιμελώς την Πρωινή και παρ όλον ότι δεν ήταν οπαδός του Πλαστήρα τον εκτιμούσε μεγάλως διότι απέλυσε πολλούς πολιτικούς εξόριστους από τα ξερονήσια. Την ανάγνωση της Αυγής την επεφύλασσε για την μεσημεριάτικη ξεκούραση.
Το θέαμα των αγοραστών στις συνοικίες της Καβάλας των τότε κυριακάτικων εφημερίδων με διασκέδαζε. Έβγαιναν από τις αυλές των σπιτιών τους με τις ριγωτές πυτζάμες τους στον δρόμο, τσιγάρο στο στόμα, κατηφόριζαν μερικά μέτρα την Ρούζβελτ, και περίμεναν μπροστά στον φούρνο Κελβερίδη (ακόμη και σήμερα σημείο αναφοράς για τους ταξιτζήδες), τους εφημεριδοπώλες για να αγοράσουν, εάν έφταναν εγκαίρως, τα φύλλα των Αθηνών, ποιός την Ακρόπολη, ποιός το Βήμα, ποιός την Αυγή, ποιος τον Ταχυδρόμο, αλλά οι περισσότεροι την Πρωινή προς οικονομική υποστήριξη της η οποία περνούσε εκείνη την εποχή άσχημες ώρες με τις συνεχείς δίκες που υφίστατο στα δικαστήρια της γειτονικής Δράμας . ‘’Να σώσουμε την Πρωινούλα’’ έγραφε τότε ο Περ. Μπακλαβάς, ιδρυτής και εμψυχωτής της .
Σταθεροί αγοραστές και αναγνώστες της εφημερίδος ήταν, εάν η μνήμη δεν με απατά, οι έμποροι αλιευμάτων, των οποίων τα στενά σαν τρύπες μαγαζιά, αραδιασμένα το ένα δίπλα στο άλλο, στο τμήμα της οδού που σήμερα καταλαμβάνουν τα καταστήματα με τα τουριστικά είδη και ενθύμια ως επίσης και η ταβέρνα Απίκο. Άλλοι, πιο διακριτικοί υποστηρικτές του εντύπου ήταν οι καπνεργάτες, πολυπληθείς εκείνη την εποχή, που έρριχναν μια ματιά στην Πρωινή είτε κατά την διάρκεια του μεσημεριανού διαλείμματος των καπνομάγαζων όταν κάποιος την έβγαζε με προφυλάξεις από την τσέπη του, είτε την διάβαζαν τα απογεύματα στο καφενείο . Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, ότι ο υπογράφων Ηώ.Ηώ μετέπειτα συντάκτης Γιάννης Ιωαννίδης της Πρωινής, έγραψε ένα βιβλίο για το καπνικό ζήτημα της Καβάλας. Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι στα γραφεία των καπνεμπορικών επιχειρήσεων υπήρχαν συνήθως η Πρωινή και ο Ταχυδρόμος προς πληροφόρηση των εργοδοτών για τις πιθανές κινητοποιήσεις των καπνεργατών, χαρακτηριζομένων ως τα εκκολαπτήρια των σοβιέτ της πάλαι ποτέ κόκκινης Καβάλας.
Άλλο αξιομνημόνευτο γεγονός της ιστορίας της Πρωινής είναι η 13η Δεκεμβρίου 1967, ημερομηνία της προχείρου και προετοιμασθείσης όπως—όπως, εκ των ενόντων, αντιδράσεως του παλατιού κατά του πραξικοπήματος των συνταγματαρχών. Άπό δημοσιογραφικό καθήκον , βρέθηκα το απόγευμα εκείνης της ημέρας μαζί με άλλους Καβαλιώτες στην πλατεία Ελευθερίας που από το μπαλκόνι του ξενοδοχείου Αστήρ (σήμερα Εθνική τράπεζα) ο εν φυγή τελευταίος απόγονος των Γκλύξμπουργκ Κωνσταντίνος όφειλε να εκφωνήσει ένα λογύδριο. Το εξεφώνησε χωρίς να ακουσθούν χειροκροτήματα. Ουδέποτε η Καβάλα υιοθέτησε την έκφραση των παλαιών αναφερόμενη στην διαμάχη βασιλιά Κωνσταντινου-Βενιζέλου: ‘’Ψωμί κι ελιά και Κώτσο βασιλιά’’. Μετά το πέρας της συγκεντρώσεως, απεφάσισα να επισκεφθώ τα γραφεία της Πρωινής ευρισκόμενα τότε στην οδό Κύπρου, κολλητά σχεδόν του πανέμορφου κτηρίου της Μεγάλης Λέσχης. Ήθελα να δώ το πρωτοσέλιδο της εφημερίδος. Ο ενθουσιασμός και η χαρά με κατέκλυσαν, ακούοντας τον ξεκωφαντικό θόρυβο του μεγάλου ρώσσικου ταχυπιεστηρίου διευθυνόμενο με ελαφρό μειδίαμα στα χείλη από τον τυπογράφο-πιεστή μεγαλόσωμο Παναγιώτη Αναστασιάδη , μετέπειτα χρονικογράφου τα της Καβάλας , ο δε διευθυντής Περ.Μπακλαβάς δεν έκρυβε την νευρικότητά του αλλά και την ευχαρίστησή του. Μόλις και πρόλαβα να αντιληφθώ την λέξη ‘’Δημοκρατία’’ του κυρίου τίτλου της πρώτης σελίδος, πλήν όμως η επικρατούσα ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα με παρεκίνησαν ότι καλόν θα ήταν να επανέλθω στο σπίτι για να ακούσω τα νεώτερες εξελίξεις από το βρετανικό ραδιόφωνο Μπι-Μπι-Σι. Σε λίγες ώρες θα κυκλοφορούσε η Πρωινή με λεπτομέρειες για τα λαβόντα χώρα γεγονότα, έλεγα στον εαυτό μου. Εσύ είσαι που το λές… Οι κέρβεροι της λογοκρισίας επενέβησαν άγρια ξημερώματα και κατέσχαν την εφημερίδα. Ποτέ δεν έμαθα πού και πώς κατεστράφησαν εκείνα τα φύλλα…
