Κείμενο από την Σαπφώ Αγγελούδη Ζαρκάδα
Ήταν πριν ακριβώς εκατό χρόνια, όταν στην πόλη μας ιδρύθηκε «η Ιατρική Εταιρεία Καβάλας ο ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ» ένα σωματείο επιστημονικό, κοινωφελές, μη κερδοσκοπικό, πριν ακόμη ιδρυθούν οι Ιατρικοί Σύλλογοι. Ο κύριος σκοπός του ήταν η οικοδόμηση, συντήρηση και διεύθυνση του φθισιατρείου Καβάλας. Πρώτος του πρόεδρος ήταν ο γιατρός Ιωάννης Αστεριάδης και ο χώρος συνάντησης των μελών του το φαρμακείο Παναγιώτη Αινείτη στην γωνία Λεωνάτου-Ομονοίας.
Η υλοποίηση της οικοδόμησης του Σανατορίου επισπεύσθηκε μετά από μία συγκλονιστική εμπειρία του Ιωάννη Αστεριάδη, που την αφηγήθηκε ο ίδιος αργότερα σε δημοσιογράφο: «Κάποια μέρα στα 1922 κατέβαινα πολύ πρωί εις το Δημοτικό Νοσοκομείον της πόλεως μας όπου εργαζόμουν. Ήταν η αθλία εκείνη εποχή της προσφυγιάς, που δεν άφησε καπναποθήκη, σχολείο, παράπηγμα, αντίσκηνο άδειο. Ό,τι μπορούσε να στεγάσει την άστεγη προσφυγική δυστυχία είχε καλυφθεί. Το πρωί, λοιπόν, εκείνο μου επεφύλασσε μίαν τραγικήν έκπληξη: Ένα πτώμα στις σκάλες του Νοσοκομείου. Εκ των υστέρων, αφού μετεφέρθη εντός του Ιδρύματος, διεπιστώθη ότι ήτο ασθενής εν τη ζωή μεν ευρισκόμενος αλλ΄ όμως εις χειρίστην κατάστασιν με προχωρημένην φυματίωσιν των δύο πνευμόνων. Με τον μακαρίτη συνάδελφο Λαζαρίδη βρεθήκαμε σε πολύ δύσκολη θέση· δεν υπήρχε ειδικό δια την πάθησιν τμήμα. Εντός ολίγου κατέφθασε και η σύζυγος του ασθενούς δια να μάθωμεν από το στόμα της το μέγεθος της ανθρωπίνης δυστυχίας. Εντός σκηνής διεβίουν ο φυματικός πατέρας, η γυναίκα του, τα τέσσερα παιδιά τους και η φτώχεια. Ο κίνδυνος της μολύνσεως, όπως βλέπετε, ήταν μεγάλος. Μόνη λύσις ήταν ο θαυμάσιος αυτός ηθικός εκβιασμός. Ετοποθετήσαμεν τον ασθενή εις τον όπισθεν του οικήματος τότε κενόν θάλαμον. Αργότερα εδεχθήκαμεν και άλλους ασθενείς. Η επιτακτική ανάγκη λειτουργίας σανατορίου εις την πόλιν μας ήτο καταφανής. Εις την πρώτην συνεδρίασιν της νεαράς τότε Εταιρείας-μόλις διετούς – εισηγήθην την ίδρυσιν καταλλήλου ιδρύματος». Στη συνέχεια τα Δ.Σ. της Ιατρικής Εταιερείας και της Φιλοπτώχου Αδελφότητας Κυριών Καβάλας αποφάσισαν τη δημιουργία του Σανατορίου της Καβάλας, του οποίου η πρώτη φάση κατασκευάστηκε το 1925.
Η φυματίωση, που ήταν εξαιρετικά κολλητική νόσος, θέριζε τότε την Καβάλα, εξαιτίας των ανθυγιεινών συνθηκών εργασίας των καπνεργατών που υποχρεώνονται να εργάζονται πολλοί μαζί στις καπναποθήκες με κλειστά παράθυρα, για να μην ξηραίνονται τα καπνόφυλλα. Η νόσος προσέβαλλε κυρίως τους πνεύμονες, που αποτελούσαν και την πύλη εισόδου του βάκιλου του Koch, με αποτέλεσμα βήχα με ή χωρίς πτύελα, αιμόπτυση, πόνο στο στήθος, δύσπνοια. Σύντομα άλλος επιβαρυντικός παράγοντας ήταν η εισροή προσφύγων από την Ανατολική Θράκη, που αναγκάζονταν να συμβιώνουν πολλοί μαζί σε πρόχειρες παράγκες. Τόσες πολλές ομοιότητες με τη σημερινή πανδημία….
Συχνά οι συγγενείς εγκατέλειπαν τους συγγενείς τους στα σκαλιά των εκκλησιών, αλλά οι γιατροί της πόλης, ανέβαιναν στο κάρο του Δήμου για να φτάσουν στο Σανατόριο και να προσφέρουν εθελοντικά τη φροντίδα τους στους αρρώστους. Μεγαλειώδης προσφορά, που συγκρίνεται με την πρόσφατη απόφαση Ιταλών γιατρών που νοσούν από τον κορωνοϊό, να διασωληνώνονται όσο γίνεται λιγότερο και μόλις η υγεία τους βελτιωθεί, να ζητούν να επιστρέψουν στη θέση τους.
Δέος και βαθιά υπόκλιση στην πράξη τους, από μας τους μικρούς, που δυσκολευόμαστε να μείνουμε σπίτι ακόμη και σήμερα!
