“Probability expresses our uncertainty about the evolution of phenomena”
(Soti Tyrologou)
Σίγουρα γίνεται κάποιου είδους ομφαλοσκόπηση με την Φωτογραφία. Παρ΄ όλα αυτά, εφόσον έχει κανείς συνειδητοποιήσει και κατανοήσει το κομμάτι της εσωτερικής διερεύνησης, θα πρέπει ν’ αρχίσει να κοιτάει και προς τα έξω. Προσωπικά θεωρώ πως με την ενασχόλησή μου με τη φωτογραφία έχω γίνει πιο εξωστρεφής. Πρόκειται για μια δυναμική διαδικασία αλληλεπίδρασης μεταξύ του φωτογράφου και του φωτογραφιζόμενου, μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ αυτογνωσίας και κοινωνικής επίγνωσης.
Το γοητευτικό απροσδόκητο στις φωτογραφίες σου ίσως στην πραγματική ζωή να είναι πιο συχνό; Η φωτογραφία το απαθανατίζει και προσφέρει πολλές ερμηνείες και ανακλήσεις. Στο project σου «Multiple Xmarkthespot» οι εικόνες σου έχουν νομίζω μια παιχνιδιάρικη κίνηση ειδικά στο σύνολό τους, που δημιουργείται και από το απροσδόκητο κλικ στον χρόνο. Περιμένουμε να δούμε το μετά ή ψάχνουμε για το πριν.
Το θέμα είναι πού κοιτάς κάθε φορά. Πιστεύω πως μέσω της φωτογραφίας, το βλέμμα μας εξασκείται στο να κοιτάει και να ανακαλύπτει το απροσδόκητο. Το απροσδόκητο ουσιαστικά το επινοεί ο φωτογράφος μέσα από τις εικόνες του, αν βέβαια είναι αυτός ο στόχος του. Η συγκεκριμένη σειρά είχε αυτό το στόχο, καθώς ήταν αποτέλεσμα μιας άσκησης πάνω στην πρακτική του ανοίκειου. Προέκυψε από ένα πολύ ενδιαφέρον σεμινάριο με την Ελένη Μουζακίτη και τον Κώστα Ιωαννίδη, το οποίο εστίαζε στις τεχνικές που ανοικειώνουν την πραγματικότητα. Πώς δηλαδή αναπλαισιώνοντας ένα αντικείμενο αλλάζεις το νόημά του. Η σειρά «Multiple Xmarkthespot» έχει την αναφορά του στο «Evidence» των Larry Sultan και Mike Mandel που είναι από τα αγαπημένα μου βιβλία.
Πώς αλλάζει η φωτογραφία τα πράγματα; Με τις πληροφορίες που μεταδίδει ή ξυπνώντας το συναίσθημα; Μιλώντας για αλλαγές στα πράγματα και στις καταστάσεις πιστεύεις ότι ο φωτογράφος ειδικά (όχι γενικά ο καλλιτέχνης) έχει ευθύνη με την θέση που παίρνει απέναντι στον θεατή ή ο ρόλος του είναι απλώς βοηθητικός;
Ένα φωτογραφικό έργο μπορεί να μεταφέρει κάποιο μήνυμα, να προκαλέσει τον κριτικό στοχασμό αλλά παράλληλα να συγκινήσει τον θεατή. Σήμερα θεωρώ πως η πληροφορία που μεταφέρει ο φωτογράφος με το έργο του έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα και αυτό αντανακλά τις ανάγκες της εποχής μας. Ζούμε στην εποχή της Εικόνας, εικόνες μας βομβαρδίζουν καθημερινά σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας και η φωτογραφία ως οικουμενική γλώσσα έχει το πλεονέκτημα να μπορεί να διεισδύει πιο εύκολα στον θεατή. Είναι πιο προσιτή.
Στη σειρά σου «Paggaion» φωτογραφίζεις εξαιρετικά τοπία. Μίλησέ μας για αυτήν σου την φωτογραφική -και όχι μόνο- προσέγγιση στην περιοχή.
Η σειρά ξεκίνησε ως μια διερεύνηση της σχέσης του ανθρώπου με το περιβάλλον του, σ’ έναν τόπο που κουβαλάει ένα ιδιαίτερα μεγάλο ιστορικό και πολιτισμικό φορτίο. Παράλληλα, ήθελα να δώσω και κάποιο «γεωγραφικό στίγμα» στο έργο μου. Αφορμή υπήρξε μια δημοσίευση για τις βραχογραφίες του Παγγαίου που μου κίνησαν την περιέργεια. Έκτοτε ξετυλίχτηκε μια σειρά από γεγονότα, γνωριμίες και αναβάσεις. Με το «Paggaion» διαπίστωσα πώς λειτουργεί το κομμάτι της έρευνας σ’ ένα φωτογραφικό έργο και θα έλεγα ότι η όλη εμπειρία ήταν πολύ ανταποδοτική. Χαίρομαι πολύ επίσης που η σειρά παρουσιάστηκε στην πλατφόρμα «The Provinces», τη θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό εγχείρημα.
Σε ενδιαφέρει το συναίσθημα στις εικόνες σου;
Στη φωτογραφία, χρησιμοποιώντας το φως, είτε αυτό είναι μουντό και επίπεδο, είτε δημιουργεί έντονες φωτοσκιάσεις, επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρινόμαστε, ερμηνεύουμε και κατανοούμε τα πράγματα. Όπως λέει και ο Robert Adams «το φως κουβαλάει μεγάλο φορτίο». Η μεταμόρφωση αυτή μπορεί να επηρεάσει και τη διάθεσή μας, και να γεννήσει συναισθήματα, αλλά για μένα δεν θα πρέπει να μένει εκεί.
Μίλησέ μας αν θέλεις για την «Χροναισθησία» και τις φωτογραφίες σου.
Η σειρά αυτή προέκυψε από ένα εντατικό σεμινάριο με τον Στράτο Καλαφάτη. Ήταν το πρώτο εντατικό σεμινάριο που είχα παρακολουθήσει στον Φωτογραφικό Όμιλο Καβάλας και στόχευε στη ανάπτυξη ενός φωτογραφικού πρότζεκτ. Καθώς με ενδιέφερε η πρακτική της αφήγησης, όπου μια σειρά εικόνων μπορεί να αφηγηθεί το «πριν» και το «μετά», η «Χροναισθησία» στόχευε σε έννοιες όπως η αυτοβιογραφική μνήμη, η φύση του ανθρώπινου νου σε σχέση με την έννοια του χρόνου, λ.χ. η ανάκτηση προσωπικών γεγονότων από το παρελθόν και η μελλοντική σκέψη.
Προσδιόρισε μας αν θέλεις την έννοια του πορτρέτου. Τι χρειάζεται τελικά να υπάρχει στο κάδρο;
Δεν πιστεύω ότι υπάρχουν ιδιαίτεροι κανόνες. Εξαρτάται κυρίως από τις ανησυχίες του φωτογράφου και τι θέλει να επικοινωνήσει. Στην πορεία της ιστορίας της φωτογραφίας, το πορτρέτο έχει αντιμετωπιστεί ανάλογα με τις συμβάσεις της εποχής. Η αλήθεια είναι ότι αγαπώ ιδιαίτερα το πορτρέτο. Η ανθρώπινη μορφή στη φωτογραφία έχει το ξεχωριστό στοιχείο του βλέμματος.
Με χαρά διάβασα στο site σου ένα ποίημα του Καβάφη «Τα τείχη». Και αναρωτήθηκα, αν τα τείχη γύρω μας τα βάζουν οι άλλοι ή εμείς οι ίδιοι τα χτίζουμε για εμάς. Είναι «μια κάποια λύση…» στο τέλος.
Αυτό το πολύ αγαπημένο ποίημα με «στοίχειωνε» την περίοδο του lock down τον Μάρτιο του 2020. Ήταν μια πρωτόγνωρη κατάσταση που αποκάλυψε πολλές και ποικίλες αντιδράσεις των ανθρώπων στον εγκλεισμό. Από τη μια η εικόνα της πόλης ως μια εγκαταλελειμμένη περιοχή, μια φουτουριστική εκδοχή της θα έλεγα και από την άλλη ό,τι έφτανε στ’ αυτιά μας «εντός των τειχών» με ταρακούνησε θα έλεγα. Νομίζω ότι το ποίημα του Καβάφη, πέρα από τον έντονο προβληματισμό που προκαλεί, εμπεριέχει κι ένα «αφυπνιστικό» μήνυμα.
Τι σε απασχολεί φωτογραφικά αυτόν τον καιρό;
Αυτόν τον καιρό προσπαθώ να διαβάζω. Έχω πάρει μεταξύ άλλων το βιβλίο “Why Photography matters as Art as never before” του Michael Fried το οποίο βρίσκω πολύ ενδιαφέρον. Είναι πολύ σημαντικό το θεωρητικό κομμάτι στην ενασχόλησή μας με τη φωτογραφία, κυρίως για μας που δεν έχουμε ακαδημαϊκή εκπαίδευση πάνω στην Τέχνη, και αναφέρομαι στις φωτογραφικές ομάδες. Χρειάζεται επομένως να αφιερώσει κανείς προσωπικό χρόνο πάνω σ’ αυτό, πράγμα το οποίο δεν είναι τόσο εύκολο όταν έχεις το επάγγελμά σου και τις υποχρεώσεις της καθημερινότητας. Γενικότερα πάντως αυτό που πιστεύω είναι ότι πρέπει να είμαστε ανοιχτοί σε πολλές και διαφορετικές καλλιτεχνικές πρακτικές, αφουγκραζόμενοι τις ανάγκες της εποχής μας. Έχω κρατήσει κάτι που είπε κάποτε η Λία Ναλμπαντίδου σε ένα από τα σεμινάριά μας για τον πειραματισμό «στη φωτογραφία θα πρέπει να τσαλαβουτάμε σε πολλά και διαφορετικά νερά».
Info:
Η Σώτη Τυρολόγου ζει και εργάζεται στην Καβάλα. Η σχέση της με τη φωτογραφία ξεκίνησε το 2011 μέσω του Φωτογραφικού Ομίλου Καβάλας. Έκτοτε έχει παρακολουθήσει εντατικά σεμινάρια καλλιτεχνικής φωτογραφίας με τον Στράτο Καλαφάτη, την Ελένη Μουζακίτη και τη Λία Ναλμπαντίδου. Η δουλειά της έχει δημοσιευτεί σε ηλεκτρονικά και έντυπα περιοδικά και έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις, μεταξύ των οποίων στη Thessaloniki PhotoBiennale, και Athens Photo Festival. Τη δουλειά της παρουσιάζει στο: https://sotityrologou.com
Πηγή: www.photologio.gr