Ο ΣΥΡΙΖΑ και γενικότερα ο χώρος της ανανεωτικής Αριστεράς, όπως συνήθως τον αποκαλούσαμε παλαιότερα (ΚΚΕ εσωτ., ΕΑΡ, Συνασπισμός, ΣΥΡΙΖΑ), ήταν ένα κόμμα που κατέγραφε στις εθνικές εκλογές ένα ποσοστό της τάξεως του 3% – 5%.
Η οικονομική κρίση που ξέσπασε στη χώρα το 2010, και η σύμπραξη λίγο αργότερα, του ΠΑΣΟΚ με τη Νέα Δημοκρατία στην κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου, η ένταξη στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η υπερψήφιση των δύο πρώτων μνημονίων από τους παραδοσιακούς μεταπολιτευτικούς εκπροσώπους του δικομματισμού στη χώρα, οδήγησαν εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ, να εγκαταλείψουν το «μνημονιακό» αυτό κόμμα και να μετακινηθούν προς τον πολλά υποσχόμενο ΣΥΡΙΖΑ και το γοητευτικό -τότε- νέο πρόσωπο τού αρχηγού του Αλέξη Τσίπρα, δίνοντάς του στις εκλογές του 2012 τη δεύτερη θέση, την ίδια στιγμή που το ΠΑΣΟΚ καταποντιζόταν.
Ο Τσίπρας πράγματι εκείνη την εποχή εξέπεμπε μια λάμψη και μια γοητεία καθώς ήταν ένας νέος άνθρωπος, άφθαρτος πολιτικά και προερχόμενος από μία κανονική, απλή ελληνική οικογένεια και όχι από ένα παραδοσιακό πολιτικό τζάκι.
Ο κόσμος θυμωμένος και απογοητευμένος από τα δύο μεγάλα κόμματα που κυβέρνησαν τον τόπο, εναλλασσόμενα στην εξουσία από το 1974 και μετά, στράφηκε προς τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ, προσδοκώντας καλύτερες μέρες και απαλλαγή από το αφόρητο βάρος και την απόγνωση που έφεραν τα μνημόνια και η κρίση.
Ήταν ένα πολύ τολμηρό βήμα της ελληνικής κοινωνίας να μετακινηθεί προς τα αριστερά από όπου τον κρατούσαν μακριά προκαταλήψεις και αναστολές πολλών δεκαετιών.
Στη στροφή αυτή συνέβαλλε, ως ένα βαθμό, τόσο η γλώσσα όσο και η επιχειρηματολογία του λαϊκισμού που επικράτησε εκείνη την εποχή, πράγμα ανεπίτρεπτο για ένα κόμμα της Αριστεράς, όπως τουλάχιστον θέλει να λογίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και όπως τον έχουν στο μυαλό τους και τον οραματίζονται οι χιλιάδες αγνοί αριστεροί πολίτες.
Δεν γνωρίζω αν ήταν ηθελημένη τακτική του ΣΥΡΙΖΑ ή άγνοια κινδύνου του Τσίπρα και των στελεχών του, σε κάθε περίπτωση πάντως ήταν απαράδεκτη.
Το «θα βαράμε τα νταούλια και θα χορεύουν οι δανειστές» και «θα καταργήσουμε τα μνημόνια με ένα νόμο και ένα άρθρο» και άλλα πολλά τέτοια που ακούστηκαν εκείνη την εποχή, αποτέλεσαν τα πρώτα μεγάλα λάθη του ΣΥΡΙΖΑ στο δρόμο προς την εξουσία που έδειχνε -τότε- να είναι ένας σχετικά εύκολος στόχος.
Ένα δεύτερο μεγάλο πολιτικό λάθος ήταν η βιαστική ενέργεια από πλευράς ΣΥΡΙΖΑ να προκαλέσει τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015, διότι με την δική του άρνηση το κοινοβούλιο δεν κατάφερε να εκλέξει πρόεδρο της δημοκρατίας κι έτσι, με βάση το σύνταγμα, έπρεπε να διαλυθεί η βουλή και να διεξαχθούν νέες εκλογές.
Μέγα πολιτικό λάθος και λάθος τακτικής του ΣΥΡΙΖΑ η ενέργεια εκείνη.
Διότι αν οι φωστήρες της παράταξης άφηναν να εξελιχθεί κανονικά η διαδικασία και να προέκυπτε νέος πρόεδρος της δημοκρατίας από εκείνη τη συγκεκριμένη σύνθεση της βουλής, η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου θα παρέμενε στην εξουσία για ένα περίπου χρόνο ακόμη, θα αναγκαζόταν εκ των πραγμάτων να υπογράψει η ίδια και το τρίτο μνημόνιο, η φθορά της θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη και ο ΣΥΡΙΖΑ θα εξασφάλιζε πιθανόν αυτοδυναμία στις επόμενες εκλογές και δεν θα αναγκαζόταν να σχηματίσει κυβέρνηση συμπράττοντας με το κόμμα του Πάνου Καμμένου.
Και η σύμπραξη αυτή με ένα κόμμα της υπερδεξιάς, μόνο ζημιά προκάλεσε στο ΣΥΡΙΖΑ και απογοήτευση στους φίλους του τη στιγμή που θα μπορούσε να επιζητήσει συνεργασία με το «Ποτάμι» του Σταύρου Θεοδωράκη με το οποίο άλλωστε ήταν πολύ πιο κοντά σε πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο.
ΚΙ ΑΛΛΑ ΛΑΘΗ
Άλλο λάθος επίσης ήταν η πρόταση στο πρόσωπο του Προκόπη Παυλόπουλου για πρόεδρο της δημοκρατίας. Έναν άνθρωπο που είχε συνδεθεί ως μέλος της κυβέρνησης Κώστα Καραμανλή, τόσο με τα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2008 όταν κάηκε η Αθήνα όσο και με τις δεκάδες χιλιάδες προσλήψεις στο δημόσιο που αποτέλεσε ένα μεγάλο πλήγμα στα δημοσιονομικά της χώρας. Το χλιαρό χειροκρότημα από την κυβερνητική πλειοψηφία τη στιγμή της αναγγελίας του ονόματός του από τον Αλέξη Τσίπρα στη βουλή των Ελλήνων, ήταν ένα ηχηρό καμπανάκι ότι η πλειοψηφία του κόμματος δεν συμφωνούσε μ’ αυτήν την επιλογή της ηγεσίας του.
Η τοποθέτηση Βαρουφάκη στο κρίσιμο πόστο του υπουργού οικονομικών και το πρώτο εξάμηνο διακυβέρνησης που οδήγησαν στην κρίση του καλοκαιριού του 2015 με τα capital controls και το αχρείαστο όσο και επικίνδυνο δημοψήφισμα, ολοκλήρωσαν τα σοβαρά και κεφαλαιώδη λάθη του ΣΥΡΙΖΑ και οδήγησαν την κυβέρνηση στον μεγάλο και ταπεινωτικό, ως ένα βαθμό, συμβιβασμό με τους δανειστές και το δικαίωμα στη Νέα Δημοκρατία και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης να αποδώσουν στον Αλέξη Τσίπρα τον καθόλου κολακευτικό τίτλο του «κωλοτούμπα».
Η κατάσταση στη συνέχεια μπήκε σε μια τροχιά ελέγχου, με την υπογραφή φυσικά και του τρίτου επώδυνου μνημονίου, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ απέφυγε περαιτέρω μεγάλα λάθη και μέχρι τα μέσα του 2019 που παρέδωσε την εξουσία στη νέα κυβέρνηση, κατάφερε να εξομαλύνει κάπως την κατάσταση και να βγάλει τη χώρα από τα μνημόνια δημιουργώντας μάλιστα και ένα απόθεμα 37 δισεκατομμυρίων ευρώ στα κρατικά ταμεία.
Η επί τρία χρόνια από τότε, συνεχής και διαρκής κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ από πλευράς της κυβέρνησης Μητσοτάκη και από τα φιλικά προς αυτήν ΜΜΕ, αποδεικνύει ότι το κόμμα αυτό παρά τα μεγάλα του λάθη και την απογοήτευση που έφερε σε σημαντική μερίδα του ελληνικού λαού που το εμπιστεύθηκε, εξακολουθεί να είναι δυνατό και να προκαλεί τον φόβο στους αντιπάλους του.
Ωστόσο μεγαλύτερο μίσος από τη Νέα Δημοκρατία για τον ΣΥΡΙΖΑ, εκφράζουν σε κάθε ευκαιρία τα στελέχη, τα μέλη και οι φίλοι του ΠΑΣΟΚ και αυτό θεωρείται φυσικό αφού από το κόμμα αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ άντλησε την συντριπτική μερίδα των ψηφοφόρων του που τον έφεραν στην εξουσία.
Άλλωστε αυτά είναι δανεικά στην πολιτική ζωή. Το ίδιο δεν έκανε και ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1974 όταν άλωσε την Αριστερά με τα ζιβάγκο του και με τα συνθήματα «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» και «Έξω οι βάσεις του θανάτου»; Τα οποία συνθήματα φυσικά τα πήρε πίσω όταν έγινε κυβέρνηση, έβγαλε και τα ζιβάγκο και φόρεσε πουκάμισο και γραβάτα αλλά δεν του αποδόθηκε ποτέ ο τίτλος του «κωλοτούμπα», έστω κι αν έπραξε ακριβώς τα ίδια που έπραξε και ο Τσίπρας.
Το ζήτημα για τον ΣΥΡΙΖΑ λοιπόν, αν θέλει να έχει μια κάποια τύχη για να επανέλθει στην εξουσία και να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη του κόσμου είναι να σοβαρευτεί και να περιορίσει στο ελάχιστο τα λάθη του.
Ο πρόεδρος του κόμματος και τα στελέχη του να είναι προσεκτικοί στις δηλώσεις τους και φειδωλοί στις εξαγγελίες τους και να αποφεύγουν την ροπή προς τον λαϊκισμό. Η μετριοπάθεια και η προσπάθεια συνεννόησης για το καλό του τόπου να είναι οδηγός τους. Ωστόσο να προβάλουν συγχρόνως και να πορεύονται με τις παραδοσιακές αξίες και τα οράματα της Αριστεράς με τις κοινωνικές ευαισθησίες και την αγωνιστικότητα που πάντα την χαρακτήριζαν και την οριοθετούσαν σε ένα ιδεολογικοπολιτικό χώρο μακριά και διακριτά απέναντι από τα αστικά -λεγόμενα- κόμματα.
Θόδωρος Θεοδωρίδης
