Τον Γιάννη τον γνώρισα πρόσφατα, παρόλο που ανήκει στη δική μου γενιά, των Boomers, που γεννήθηκαν τα έτη 1946-1964. Είναι μάλλον η τυχερή γενιά, καθώς είναι η πρώτη που όσο μεγάλωνε είδε τον κόσμο να βελτιώνεται.
Είχα ακούσει πολλά γι αυτόν, από τις συμμαθήτριες και τους συμμαθητές του, την Τιτίκα, το Μπάμπη, τη Δήμητρα, την Αύρα, που τον ανέφεραν συχνά με θαυμασμό, ως τον πρώτο επιτυχόντα στην περίφημη σχολή των Ναυπηγών του ΕΜΠ και αργότερα υψηλόβαθμο στέλεχος του Νορβηγικού Νηογνώμονα (DNV).
Στη συνάντησή μας, που έγινε κυριολεκτικά στο πόδι, τυχαία μου ανέφερε για το βιωματικό του βιβλίο που κυκλοφορούσε ήδη σε δεύτερη έκδοση. Σκέφτηκα ότι καθώς αγοράζω ότι κυκλοφορεί από Καβαλιώτες, όφειλα να το διαβάσω.
Το αγόρασα, και το ξεκίνησα αυθημερόν, έτσι από καθήκον. Αυτό ήταν! Το διάβασα απνευστί ακολουθώντας τον σ’ ένα μοναδικό γύρο αλλά Ιούλιο Βέρν, σε πενήντα χώρες του κόσμου.
Έπρεπε αρχικά να γνωρίσω τους πρόσφυγες προγόνους του. Κι έτσι το ταξίδι μας ξεκίνησε από τη Χερσόνησο της Κυζίκου, από το χωριό Ανωχώρι του παππού Γιάννη Κουρματζή και της γιαγιάς του Δέσποινας Καραστεφάνου, συνεχίστηκε το 1922 στο άγνωστό μου Ελαφοχώρι, εικοσιπέντε χιλιόμετρα ΒΑ της Καβάλας και κατέληξε στην Καβάλα, όπου ο πατέρας του Σωτήρης Κουρματζής, δούλεψε ως στοιβαδόρος σε καπνομάγαζο μέχρι τη συνταξιοδότηση του το 1987. Η μητέρα του, η Δήμητρα Παπλωματά, ξεκίνησε απ΄ τα καπνά αλλά την κέρδισε η μοδιστρική.
Μέχρι τα δεκαοκτώ του, τον παρακολούθησα να φοιτά στο Αρρένων, έμαθα τους καθηγητές του, ήταν διαφορετικοί από τους δικούς μου στο Θηλέων, ξαναθυμήθηκα τους χαρακτηριστικούς τύπους της πόλης μας και ξανάνιωσα τη μυρωδιά του καπνού, με την οποία η δική μας η γενιά ποτίστηκε, περπατώντας στους δρόμους των καπνομάγαζων της. Τον άφησα να απολαύσει την φοιτητική του ζωή και τον ξαναβρήκα το Σεπτέμβρη του 1976, επιθεωρητή στον Νορβηγικό Νηογνώμονα (DNV), με δραστηριότητα σε 100 χώρες. Είναι μη κερδοσκοπικό ίδρυμα που ιδρύθηκε το 1864 με κύριο αντικείμενο τη ναυτιλία και αργότερα την ανακάλυψη υδρογονανθράκων και τη διαχείριση ανανεώσιμων μορφών ενέργειας.
Ήταν μόνο 23 χρονών, όταν ξεκίνησε την εκπαίδευσή του στην παγωμένη Νορβηγία με τα γνωστά προβλήματα που είχαμε όλοι στην αρχή της επαγγελματικής μας ζωής, όταν διαπιστώσαμε ότι η θεωρία του Πολυτεχνείου πόρρω απέχει από την πράξη. Επέζησε από το κρύο και την προσαρμογή, έμαθε νορβηγικά, θαύμασε τους Νορβηγούς για την αγάπη τους στη φύση και βρέθηκε μετά δύο χρόνια στα βαθιά στην Ολλανδία.
Και φτάνει το 1979, η ώρα του στρατού στην Ελλάδα, που τον πέρασε με δόξα και τιμή στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά για να καταλήξει μετά στο γραφείο του DNV στον Πειραιά. Από δω ως το 1985, ξεκινούν τα επαγγελματικά του ταξίδια στο Τσιμπουτί, στο Αλγέρι και στην Κωνστάντζα της Ρουμανίας. Ενδιάμεσα η ζωή του χαμογελά στο πρόσωπο της Άσης, της κοπέλας που θα τον συντρόφευε από δω και πέρα, ως σύζυγος και μητέρα των δυο παιδιών του αλλά κυρίως ως πραγματικός στυλοβάτης του, γιατί χωρίς οικογένεια σε τόσες ξένες χώρες, αμφιβάλλω πολύ αν θα άντεχε. Πράγματι, η επαγγελματική του επιτυχία του επεφύλαξε φρενήρεις ρυθμούς, καθώς εγκαταστάθηκε οικογενειακώς σε διάφορες χώρες:
Κόμπε Ιαπωνίας (1985-1990), στον παράδεισο του προγραμματισμού, του σεβασμού στους γονείς, στη δουλειά και στη συνέπεια. Από δω ταξίδεψε για επιθεωρήσεις πλοίων στην Κίνα και Κορέα, αλλά και για αναψυχή στο Γκουάμ του Ειρηνικού Ωκεανού, στο Μπαλί, στην Ινδονησία και στη Χαβάη.
Ρότερνταμ Ολλανδίας (1990-1993), στο βασίλειο της οικονομίας, όπου έμαθε και ολλανδικά.
Αμερική (1993-1998), ως περιφερειακός διευθυντής Βόρειας και Κεντρικής Αμερικής, με τον εφιάλτη των δικών, των εργασιακών σχέσεων και της σεξουαλικής παρενόχλησης, αλλά και της επιβίωσης εκεί της Ελλάδας των παιδικών του χρόνων, χάρις στις μεγάλες ελληνικές παροικίες. Με βάση την Αμερική έλεγχε με ταξίδια του τον Παναμά, τη Βενεζουέλα, το Πόρτο Ρίκο, την Κόστα Ρίκα.
Νορβηγία (1998-2000), στα κεντρικά γραφεία σε στρατηγικό ρόλο.
Ελλάδα (2000-2010), όπου έπρεπε να μοχθήσει για να ξαναποκτήσει την ταμπέλα του Έλληνα, καθώς στη δουλειά ήταν άλλοτε ο Νορβηγός, ο Αμερικάνος ή ο Ολλανδός, χάρις στην ευφυή απόφασή του να μαθαίνει τις γλώσσες της εγκατάστασής του και να προσαρμόζεται πλήρως στη ζωή και στην κουλτούρα της κάθε χώρας. Ίσως και αυτό να ήταν το μυστικό της επιτυχίας του…
Λονδίνο (2010—2016), ως εκτελεστικός αντιπρόεδρος και μέλος του επταμελούς ΔΣ του Νηογνώμονα, -ο μόνος μη Σκανδιναβός-, διοικητής Ευρώπης και Αφρικής με προσωπικό 1.200 άτομα και ετήσιο τζίρο 700 εκατομ. δολάρια! Οι δραστηριότητες του εκτός από τη ναυτιλία, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η εξόρυξη και μεταφορά υδρογονανθράκων. Εδώ όμως είχε και την ευκαιρία να επισκεφθεί μουσεία και ιστορικά μνημεία αλλά και την Ισλανδία.
Ελλάδα (2016-2018), εργασία για συγχώνευση Νορβηγικού με Γερμανικό Νηογνώμονα, εκπαίδευση διευθυντικών στελεχών σε τεχνικά θέματα αλλά και σε θέματα εργασιακής συμπεριφοράς. Και επιτέλους, μετά σαράντα δύο χρόνια, σύνταξη και μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα.
Και η απάντησή αυτού του πολίτη του κόσμου, μετά από το μεγάλο ταξίδι του, στο καίριο ερώτημα σε ποια χώρα από όλες αυτές που γνώρισε, θα ήθελε να ζήσει: η Ελλάδα με τα στραβά της, τις δυσμορφίες της και τα συστήματά της που όλοι κατακρίνουμε είναι μακράν η καλύτερη. Είναι μια κάποια παρηγοριά για εμάς που επιλέξαμε ή μας προέκυψε να μείνουμε και να εργαστούμε στη χώρα μας. Κι αν ταξιδέψαμε για αναψυχή στο εξωτερικό, μάλλον είμαστε και τυχεροί!
Τα εύσημα στον πιο επιτυχημένο της γενιάς μας, στο σεμνότατο Γιάννη Κουρματζή για την εξαιρετική επαγγελματική του πορεία από τη μικρή Καβάλα σε πενήντα χώρες, αλλά και για το ταξίδι που μας πρόσφερε με το βιβλίο του «Καβάλα… στον Κόσμο»!
Σαπφώ Αγγελούδη-Ζαρκάδα
