Πραγματοποιήθηκαν προχθές (17/5/16) με την παρουσία του πρωθυπουργού, τα εγκαίνια του αγωγού ΤΑP, που ως γνωστόν θα μεταφέρει αζεριανό φυσικό αέριο από τον Κασπία μέσω Τουρκίας, Ελλάδας, Αλβανίας και υποθαλάσσια της Αδριατικής στη Δυτική Ευρώπη. Το έργο χαρακτηρίστηκε από την κυβέρνηση σαν εξαιρετικά σημαντικό που σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εποχής για τη χώρα. H ιστορία του TAP ξεκινάει πριν από τρία περίπου χρόνια. Έγινε ευρέως γνωστή στην περιοχή μας κυρίως λόγω του απόλυτα δίκαιου αγώνα των αγροτών που μαζικοποιήθηκε εν καιρώ, όχι μόνο από το δίκαιο των αιτημάτων τους, αλλά και από την συγκινητική ειλικρίνεια και αγωνιστικότητα των ανθρώπων του Αγροτικού Συλλόγου Καβάλας. Ο ΤΑP, καθ’ όλο το μήκος του στο ελληνικό έδαφος, θα δεσμεύσει 210.000 στρέμματα γης, σε μεγάλο ποσοστό υψηλής παραγωγικότητας. Παρά τις υποδείξεις αγροτών και επιστημονικών φορέων, βάσει συγκεκριμένων προτάσεων για αλλαγή όδευσης, η συνολικότερη αλλαγή πλεύσης της κυβέρνησης, που μέχρι πέρυσι ήταν ενάντια στην κατασκευή, έκλεισε αυτή τη συζήτηση, δημιουργώντας τετελεσμένο σε όλους όσους τόλμησαν να προβάλλουν μια διαφορετική άποψη σχετικά με την χάραξη του αγωγού.
Ωστόσο, το πρόβλημα με τον ΤΑΡ δεν αρχίζει και τελειώνει με τη χάραξη και τη διέλευση του μέσα από αγροτική γη. Το πρόβλημα είναι ότι η εταιρεία, που πίσω της έχει ενεργειακούς κολοσσούς, όπως τη Socar, τη ΒΡ, τη Snam, τη Fluxys, κ.α., προφανώς αντιμετωπίζοντας τη χώρα σαν αυτό που είναι -δηλαδή αποικία-, δεν θα πληρώνει τέλη διέλευσης όπως γίνεται σε ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου, ακόμη και στην Τουρκία που θα τα αποδίδει ως φυσικό αέριο. Η εταιρεία η οποία απολαμβάνει πλήρη φορολογική ασυλία, ακόμη και στο αποδιδόμενο ΦΠΑ αγοράς εξοπλισμού όπως έχει δημόσια καταγγελθεί, θα πληρώσει μόνο εφάπαξ αποζημιώσεις για τις εκτάσεις που καταλαμβάνει –και αυτό θα δούμε πώς και πότε- και ούτε καν αντισταθμιστικά οφέλη, παρά μόνο θα δοθεί σε βάθος χρόνου με όρους και προϋποθέσεις, ένα ποσό ύψους 32 εκατομμυρίων στα πλαίσια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Για κάθε δηλαδή στρέμμα που θα δεσμευτεί από τη διέλευση του αγωγού, αν συνυπολογίζουμε τις επιβαρύνσεις που θα προκύψουν (ζώνες απαγόρευσης κατασκευών, κτλ) μαζί με την όποια πιθανότητα πρόκλησης μιας ζημίας (ας ελπίσουμε όχι καταστροφικής για την τοπική κοινωνία και το περιβάλλον), η εταιρεία θα δώσει -στην καλύτερη περίπτωση- το ιλιγγιώδες ποσό των… 152,38 ευρώ, πέραν των όποιων αποζημιώσεων. Τόσο αποτιμάται ανά στρέμμα η συνολική επιβάρυνση που θα προκαλέσει στις τοπικές κοινωνίες.. για πάντα. Καμία βέβαια σύγκριση με τη γνωστή ιστορία όπου οι αποικιοκράτες μοιράζουν καθρεφτάκια στους ιθαγενείς. Θα είχε ενδιαφέρον βέβαια να πληροφορούμασταν πόσα χρήματα ξόδεψε η εταιρεία εδώ και πάνω από ένα χρόνο στις διαφημίσεις, προκειμένου να κάνει το μαύρο, άσπρο. Αλλά αυτό είναι κάτι που μάλλον δε θα μάθουμε ποτέ.
Και δεν είναι μόνο αυτά. Το βασικό ζήτημα γύρω από τον ΤΑΡ έχει να κάνει με την περαιτέρω εμπλοκή της Ελλάδας στα γεωπολιτικά και ενεργειακά «παιχνίδια» της Δύσης. Ο ΤΑΡ αποτελεί μέρος του South Stream, του συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου στη Δυτική Ευρώπη μέσω του Νότου, στην προσπάθεια της πρώτης να αποδεσμευτεί ενεργειακά από την Ρωσία που μέχρι σήμερα αποτελεί τον βασικό πάροχο αερίου στην Ευρώπη. Οι διαδικασίες αυτές επιταχύνονται μετά την επάνοδο της Ρωσίας στη διεθνή σκηνή και κυρίως μετά τα γεγονότα στην Ουκρανία, την απόσχιση της Κριμαίας και το εμπάργκο εναντίον της Ρωσίας. Καθώς η Ελλάδα δέχεται να γίνει μέρος αυτού του σχεδίου, εμπλέκεται ακόμη περισσότερο στις επιδιώξεις της Δύσης και της Ε.Ε. που από χρόνια θέλουν τη χώρα και ιδίως την περιοχή της ΑΜ-Θ ενεργειακό κόμβο, με ό’τι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλεια των τοπικών κοινωνιών, του περιβάλλοντος και την ανεξαρτησία της εθνικής οικονομίας. Παράλληλα, απομακρύνεται η δυνατότητα μελλοντικών ενεργειακών συνεργασιών με τη Ρωσία, στα πλαίσια φυσικά μιας διαφορετικής, ανοιχτής ενεργειακής και εξωτερικής πολιτικής στην οποία η Ελλάδα θα επιδιώκει συνεργασίες επί ίσοις όροις και όχι -στην καλύτερη περίπτωση- τα νεοαποικιακά ψίχουλα. Αυτό βέβαια προϋποθέτει κυβερνήσεις που θέλουν μια Ελλάδα εθνικά, ενεργειακά και παραγωγικά ανεξάρτητη, με γνώση και όραμα για τη χώρα, στα πλαίσια μιας ανασυγκρότησης με αποδέκτες το λαό και όχι τα ξένα ιδιωτικά και εθνικά συμφέροντα. Αυτό είναι και το μεγάλο ζητούμενο σήμερα.
Πάνος Λεονταράκης
