Μέρες των φεστιβάλ ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ 2016 αλλά και ΗΛΙΟΣ ΚΑΙ ΠΕΤΡΑ 2016, έζησε για ακόμη μια χρονιά η Καβάλα. Και μπορεί το ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ να αδράνησε κάποια χρόνια και να επανήλθε δριμύτερο, όμως το ΗΛΙΟΣ ΚΑΙ ΠΕΤΡΑ για 36η συνεχόμενη χρονιά πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 23 Ιουλίου στο Ακόντισμα της Νέας Καρβάλης, διανθισμένο από τις συμμετοχές του ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ και οργανωμένο άριστα από την Στέγη Πολιτισμού της Νέας Καρβάλης σε συνεργασία φυσικά με τον δήμο Καβάλας. Πως όμως το ΗΛΙΟΣ ΚΑΙ ΠΕΤΡΑ έφτασε έως εδώ; Ας γνωρίσουμε κατ’ αρχήν τη Στέγη Πολιτισμού της Νέας Καρβάλης και τον οικισμό του Ακοντίσματος.
ΣΤΕΓΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΝΕΑΣ ΚΑΡΒΑΛΗΣ
Η Στέγη Πολιτισμού της Νέας Καρβάλης ιδρύθηκε το 1981 και αποτελεί συνέχεια του πρώτου «Φιλεκπαιδευτικού Συνδέσμου Ναζιανζός», που ιδρύθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1884. Κύριος στόχος του πολιτιστικού συγκροτήματος είναι η διάσωση και διάδοση της λαογραφίας και παράδοσης του τόπου. Διατηρεί ένα από τα μεγαλύτερα παραδοσιακά χορευτικά σχήματα, που αριθμεί περίπου εκατόν εβδομήντα μέλη και έχει διακριθεί με μετάλλια και βραβεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στο συγκρότημα λειτουργεί βιβλιοθήκη και τμήμα επιμόρφωσης σε θέματα παραδοσιακών τεχνών, ενώ στο «Μουσείο Υφάσματος» εκτίθεται μια μεγάλη συλλογή αυθεντικών λαϊκών φορεσιών από όλη την Ελλάδα. Σημαντικό γεγονός αποτέλεσε η ίδρυση του «Ιστορικού-Εθνολογικού Μουσείου των Ελλήνων της Καππαδοκίας», καθώς και του «Κέντρου Καπποδοκικών Μελετών». Το μουσείο βραβεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως το καλύτερο μουσείο της Ευρώπης για τη χρονιά 1997.
ΘΕΑΤΡΟ ΑΚΟΝΤΙΣΜΑΤΟΣ
Πρώτο μέλημα του νεοσύστατου συλλόγου ήταν η κατασκευή ενός υπαίθριου θεάτρου, με το σκεπτικό να λειτουργήσει ως χώρος πολυθεματικών εκδηλώσεων. Μετά από μεγάλες προσπάθειες 4 χρονών, χτίζετε τελικά το θέατρο στο παλιό λατομείο. Μόνα τους τα μέλη της Στέγης Πολιτισμού καθάρισαν το νταμάρι από τα σκουπίδια, μόνοι τους κουβάλησαν το χώμα και την άμμο για να πέσει το τσιμέντο. Στα εγκαίνια που πραγματοποιήθηκαν στις 8 Ιουνίου του 1985, η αείμνηστη Δόμνα Σαμίου μπροστά σε 2.500 θεατές, τραγουδάει «ας κρατήσουν οι χοροί». Είναι γεγονός, η Νέα Καρβάλη έχει το δικό της θέατρο και οι χοροί κρατούν εδώ και 36 χρόνια.
ΑΚΟΝΤΙΣΜΑ
Ξεκινώντας από το θέατρο ο πρόεδρος της Στέγης Καπλάνης Ιωσηφίδης το 1996 διεκδικεί ένα κοινοτικό πρόγραμμα για να προσθέσει τουαλέτες, αποδυτήρια κι ένα κυλικείο. Όμως, η τύχη του επιφύλασσε μια έκπληξη. Κατά τη διάρκεια της εκσκαφής ήρθαν στην επιφάνεια τα θεμέλια ενός μεσαιωνικού οικισμού. Το Τσιρπιντί, που στα τουρκικά σημαίνει «Ακόντισμα», ήταν το τσιφλικοχώρι του τραπεζίτη Ιωάννη Σισμάνολγου, το χάνι του οποίου δώρισαν τα παιδιά του στους πρόσφυγες το 1923. Μετά από σοβαρές επιστημονικές έρευνες, αποδεικνύεται ότι το Ακόντισμα ήταν μια μεγάλη πόλη. Ίσως ακόμη να πρόκειται για έναν από τους σταθμούς της αρχαίας Εγνατίας οδού, που πρέπει να περνούσε βορειότερα και γύρω του να αναπτύχθηκε ένας οικισμός. Ένας σταθμός που περιελάμβανε σπίτια, στάβλους, καταστήματα και εμπόρους, χάνια και αποθήκες, από το οποίο περνούσαν καθημερινά εκατοντάδες ταξιδιώτες και σταματούσαν να ξεκουραστούν οι ίδιοι και τα άλογά τους. Το πιο πιθανό είναι η πόλη να ιδρύθηκε από τους Θασίους και να επεκτάθηκε κατά την δημιουργία του Μακεδονικού κράτους από τον Φίλιππο. Βέβαια σύμφωνα πάλι με ευρήματα, είχε και νεώτερες επεμβάσεις κατά τα Ρωμαϊκά και Βυζαντινά χρόνια, ενώ λόγω της στρατηγικής θέσης της χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα. Ακόμα αξίζει να σημειώσουμε ότι τα τελευταία οχυρωματικά έργα στο στρατηγικό αυτό σημείο έγιναν το 1974. Πλέον, μετά και τις αρχαιολογικές έρευνες του 2005, που χρηματοδοτήθηκαν από τη Στέγη, επιβεβαίωσαν την ύπαρξη του αρχαίου Κάστρου στην κορυφή του ομώνυμου λόφου. Το 2000 ολοκληρώθηκε το λαογραφικό χωριό όπως είναι σήμερα. Ένα μνημείο πολιτισμού, με θέατρο, αρχαία ευρήματα, θρησκευτικά κειμήλια, το σκήνωμα του Αγίου Μάμα που εκτίθεται σε μια μικροσκοπική εκκλησία, εστιατόριο με Καππαδοκική κουζίνα και δωμάτια με παραδοσιακή διακόσμηση. Σήμερα η Στέγη Πολιτισμού συνεχίζει να ψάχνει χρηματοδότηση για να συνεχίσει τις ανασκαφές αλλά και να αναστηλώσει τα θερμά λουτρά που υπήρχαν στην περιοχή την αρχαιότητα.
ΗΛΙΟΣ ΚΑΙ ΠΕΤΡΑ
Δυο χρόνια πριν την δημιουργία της Στέγης Πολιτισμού της Νέας Καρβάλης, δηλαδή το 1980, ο κ. Ιωσηφίδης με την σύζυγό του Βάσω εμπνεύστηκαν και ξεκίνησαν στην κεντρική πλατεία της Νέας Καρβάλης το λαογραφικό φεστιβάλ «ΗΛΙΟΣ ΚΑΙ ΠΕΤΡΑ». Από τότε και μέχρι σήμερα, για 34 συναπτά έτη χωρίς να λείψει καμιά χρονιά, το φεστιβάλ αυτό ανοίγει τις πύλες του κάθε καλοκαίρι. Μάλιστα για την αρτιότητά του το 2010 πιστοποιήθηκε από την Unesco ως παγκόσμιο πολιτισμικό φεστιβάλ(CIOFF). Υπό το σύνθημα «οι λαοί μπορούμε να ζήσουμε μαζί», χορευτικές ομάδες από όλες τις μεριές του πλανήτη επισκέπτονται κάθε Ιούλιο την περιοχή και παρουσιάζουν στο θέατρο του Ακοντίσματος αλλά και σε άλλα σημεία του νομού Καβάλας την παράδοση τους. Χορός, τραγούδια, θρησκευτικά έθιμα και μαγειρική, κυριαρχούν σε αυτό το πανηγύρι των λαών, που έδωσε στη Νέα Καρβάλη παγκόσμια αίγλη, μετατρέποντάς την από αδιάφορο προσφυγικό οικισμό σε σταυροδρόμι πολιτισμών.
36Ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΗΛΙΟΣ ΚΑΙ ΠΕΤΡΑ 2016
Αποκλειστική η φετινή συνεργασία του ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ με το ΗΛΙΟΣ ΚΑΙ ΠΕΤΡΑ. Έτσι όσοι βρέθηκαν το Σάββατο 23 Ιουλίου στο θεατράκι του Ακοντίσματος, είχαν την τύχη να απολαύσουν όλες τις χορευτικές ομάδες του ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ συν τα χορευτικά της Στέγης Πολιτισμού της Νέας Καρβάλης. Στην ομιλία του ο κ. Ιωσηφίδης αφού ευχαρίστησε τους φορείς και τον κόσμο που γέμισαν το θέατρο του Ακοντίσματος επεσήμανε την ανάγκη να συνεχιστούν αυτές οι εκδηλώσεις που φέρνουν τους λαούς πιο κοντά. Ακόμη επεσήμανε το γεγονός ότι θα πρέπει ίσως και από του χρόνου να φιλοξενηθούν στο Ακόντισμα και κάποια δρώμενα ή παραστάσεις του Φεστιβάλ Φιλίππων, ώστε να απλωθεί περισσότερο σε όλο το νομό και να ολοκληρωθεί επιτέλους το Πάρκο του Ακοντίσματος και να γίνει προσβάσιμο για όλους. Χαιρέτησαν ακόμη η πρόεδρος της ΔΗΜΩΦΕΛΕΙΑ Αναστασία Ιωσηφίδου, ο περιφερειακός σύμβουλος Αλέξανδρος Ιωσηφίδης και ο πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου της Νέας Καρβάλης Νίκος Γκίκας.
Για το εντυπωσιακό ξεκίνημα φρόντισαν τα χορευτικά συγκροτήματα της Στέγης σε χορούς από την Καππαδοκία και την Θράκη. Στην συνέχεια από την σκηνή του Ακοντίσματος πέρασαν όλα τα χορευτικά που συμμετέχουν στο ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ. Χορευτές, χορεύτριες και μουσικοί από την Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας, από τον σύλλογο ΤΕΓΕΑ της Τρίπολη με χορούς από την Πελοπόννησο, από την Ταιβάν, από την Σαμψούντα της Τουρκίας, από την Σερβία, από την Μόσχα, από την Ιταλία και από την Χιλή χάρισαν στους παρευρισκομένους ανεπανάληπτες χορευτικές στιγμές. Το πιο δυνατό χειροκρότημα για την Αγία Πετρούπολη που με την ταχύτητα των χορών της εντυπωσίασε, για την Σαμψούντα όπου κυρίαρχο μουσικό όργανο ήταν η ποντιακή λύρα και η Χιλή που εκτός των δικών τους χορών χόρεψαν συρτάκι και στο τέλος σήκωσαν την Ελληνική σημαία.
Για το τέλος κρατάμε την υπόσχεση όλων να συνεχιστούν τόσο το ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΣ όσο και το ΗΛΙΟΣ ΚΑΙ ΠΕΤΡΑ. Είναι δυο δυνατοί θεσμοί που αποτελούν πόλο έλξης για χιλιάδες κόσμου. Είναι και τα δυο δικά μας δημιουργήματα και πρέπει να στηριχθούν από όλους ανεξαιρέτως τους φορείς.
Μάκης ΛΙΟΛΙΟΣ
—
