Κάθε φορά που κοιτάζω προς το φρούριο βλέπω την προχειρότητα, “τσαπατσουλιά”, της λεγόμενης αποκατάστασης του ρήγματος του κοιτώνα του Φρουρίου και αγανακτώ όπως και πολλοί άλλοι συμπολίτες μου.
Η Διοίκηση του Δήμου Καβάλας μας διαβεβαίωσε με υπερηφάνεια ότι οι εργασίες αποκατάστασης του ρήγματος τελείωσαν και ότι διέσωσαν επιτέλους το κάστρο από την ενδεχομένη κατάπτωσή του, που αναμένονταν εδώ και τρία χρόνια, χωρίς να έχουν κάνει την παραμικρή ενέργεια.
Απέκρυψε όμως έντεχνα την ζημιά που έχει προκληθεί. Αλήθεια που ήταν; Δεν αντιλήφθηκαν οι ιθύνοντες ότι το συνδετικό υλικό, που έπρεπε να αντικαταστήσει το προϋπάρχον αρχαίο σαθρό (προκειμένου να στερεωθούν οι πέτρες), χυνόταν ελεύθερα στην εξωτερική όψη του τείχους χωρίς να επιτυγχάνεται ο σκοπός της στερέωσης;
Αλήθεια, προηγήθηκαν αναλύσεις του υπάρχοντος παλαιού κονιάματος για να διαπιστωθεί η σύνθεσή του, έτσι ώστε το νέο να είναι συμβατό; Είδαν ότι οι πέτρες του τείχους και τα βράχια που είναι θεμελιωμένο το κάστρο έγιναν άσπρα;
Προφανώς έπρεπε να είχε προηγηθεί αρμολόγημα της εξωτερικής επιφάνειας του κάστρου, εκτός και αν η πληρωμή με το νέο συνδετικό υλικό (του ενέματος) γινόταν ανάλογα με την ποσότητα του; Εφόσον έτσι είχε η κατάσταση, γιατί δεν πάρθηκε απόφαση να σταματήσουν αμέσως οι εργασίες για να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα ώστε να αποφευχθεί η ζημιά;
Δεν υπήρχαν διευθυντές ή επιβλέποντες μηχανικοί του Δήμου; Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού που ήταν; Δύο τινά μπορεί να συνέβησαν: 1) είτε τις αγνόησαν οι δημοτικοί άρχοντες και δεν τις ενημέρωσαν, 2) είτε αδιαφόρησαν και οι ίδιες.
Τελικά, ποιος έχει την ευθύνη για την έγκριση μελετών και την επίβλεψη εργασιών όλων των μνημείων και πολύ περισσότερο των πλέον εμβληματικών και πολυφωτογραφημένων της πόλης μας, όπως είναι το φρούριο; Πως επέτρεψε η ΕΦΑ Καβάλας να συμβεί αυτό και σε τί ενέργειες έχει προβεί;
Αναλογίστηκαν άραγε οι αρμόδιοι το κόστος αποκατάστασης της ζημιάς και ποιος θα το πληρώσει; Μπορεί κάποιος να αποδείξει στους πολίτες ότι το νέο συνδετικό υλικό (το ένεμα) εισχώρησε ομοιόμορφα στην υφιστάμενη τοιχοποιία και δεν δημιούργησε δυνατές και αδύναμες ζώνες στο τείχος, με αποτέλεσμα το μνημείο να εξακολουθεί να κινδυνεύει με κατάρρευση τμημάτων του; Αν όχι, το αποτέλεσμα είναι ότι ‘’η αποκατάσταση” δεν συντελέστηκε ποτέ!
Αλήθεια ποιος θα άφηνε ποτέ να γίνει κάτι τέτοιο στο σπίτι του; Δεν θα επέβλεπε προσωπικά ώστε να εκτελούνται οι εργασίες με τρόπο που να εξασφαλίζει το αποτέλεσμα;
Για τους παραπάνω λόγους ζητούμε εγώ και οι συμπολίτες μου, μία δημόσια απάντηση από την Δήμαρχο της πόλης στα ακόλουθα ερωτήματα:
- Έγινε μελέτη, πότε και από ποιον μελετητή; Ποια διαδικασία ακολουθήθηκε κατά την ανάθεση;
- Ποιες υπηρεσίες ενέκριναν την μελέτη;
- Ο εργολάβος, που του ανατέθηκε το έργο ήταν πιστοποιημένος για τέτοιου είδους εργασίες;
- Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν τα προβλεπόμενα από την ενδεδειγμένη μελέτη;
- Ποιοι και ποιες υπηρεσίες επέβλεπαν τις εργασίες αποκατάστασης του κάστρου;
- Ενημερώθηκε και συμφώνησε με την μελέτη και την υλοποίηση των εργασιών αποκατάστασης η τοπική υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού, που είναι υπεύθυνη για την διαφύλαξη του μνημείου;
Για να διασώσουμε το Μνημείο και για να μην έχουμε γκρεμίσματα πρέπει άμεσα να προχωρήσουμε σε:
- Ολοκληρωμένη τεκμηρίωση της υπάρχουσας κατάστασης (ακόμη και με χρήση ψηφιακών μέσων), που αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση πριν από οποιαδήποτε επέμβαση. Αν υπήρχε η αποτύπωση (π.χ. των όψεων), θα γινόταν αμέσως αντιληπτή η ανάγκη αρμολόγησης πριν τις τσιμεντενέσεις!!!
- Ολοκληρωμένη μελέτη αποκατάστασης, που θα εντοπίσει τα προβληματικά σημεία του Κάστρου και θα υποδείξει τα ευαίσθητα σημεία του και τις διαδικασίες επισκευής, ανάκτησης, διάσωσής, και τέλος
- Ολοκληρωμένη μελέτη επανάχρησης και αποκατάστασης, που θα επιτρέψει επιτέλους τη συστηματική ανάδειξη του σημαντικού και μοναδικού αυτού μνημείου της πόλης μας.
Το Φρούριο της Καβάλας, ως διαχρονικό και εμβληματικό μνημείο της πόλης, κατά την άποψή μου πάντα, αξίζει τη διάθεση κάποιων χρημάτων για την οριστική διάσωση και ανάδειξη του. Μόνο έτσι θα αφήνατε το στίγμα σας στη πόλη κ. Δήμαρχε.
Αντ’ αυτού, εσείς προτιμήσατε έργα βιτρίνας με ανακοινώσεις βραβείων αρχιτεκτονικών, αμφιβόλου κατ’ εμέ αποτελέσματος και αισθητικής.
Ιωάννης Βύζικας
