Στο Συνέδριο ενάντια στην καταστολή ήρθαν λίγο απ’ όλα: τορινέζοι εργάτες, ναπολιτάνοι άνεργοι, Γάλλοι διανοούμενοι, Γερμανοί αυτόνομοι αγωνιστές, αλλά κυρίως χιλιάδες πολύ μικρά παιδιά
εξοπλισμένα με υπνόσακο για ύπνο παντού.
Στις πλατείες και στις μπολονιέζικες καντίνες ήταν σαν να υπήρχαν εκατό συνελεύσεις την ίδια στιγμή, και πολλοί παλιοί αγωνιστές του PCI-ΚΚΙ παρέμειναν για να συζητήσουν με τους «αντάρτες»: ήθελαν να καταλάβουν, να αντιληφθούν ποιον αντιμετώπιζαν αλλά και πού πήγαινε στραβά το κόμμα τους.
Στη σχολή της Παιδαγωγικής συναντιόνταν οι φεμινίστριες και οι ομοφυλόφιλοι, στην Piazza Maggiore υπήρχε μια τεράστια εργατική συνέλευση, πολλές ομάδες του θεάτρου δρόμου έδωσαν στη συνάντηση τη γεύση ενός παλιού λαϊκού πανηγυριού.
Δημοσιογράφοι ήρθαν από όλο τον κόσμο για να μαρτυρήσουν την ιταλική ανωμαλία. Το Palazzo dello Sport, ο μεγαλύτερος διαθέσιμος χώρος στη Μπολόνια, επιλέχθηκε ως κεντρικός χώρος για τη συζήτηση.
Αλλά, ακριβώς στη Μπολόνια, αυτή η ικανότητα της Αυτονομίας να κρατά μαζί τα διαφορετικά επίπεδα ισχύος έδειξε σημάδια κατάρρευσης, παρά την πομπώδη αισιοδοξία που επέδειξαν κάποιες αυτόνομες συνιστώσες οι οποίες νόμιζαν ότι ήταν τελικά σε θέση να οικοδομήσουν ένα «αληθινό» κόμμα της αυτονομίας σε εθνικό επίπεδο.
Στη μνήμη αυτών που πήγαν στη Μπολόνια όχι με οργανωμένο τρόπο, αλλά ως μοναδικότητα σε κίνηση, και μάλιστα από αυτούς, όπως ο Marshall McLuhan, που πήγαν για να καταλάβουν τι συνέβαινε στην Ιταλία, βρίσκουμε λαμπερές, ενθουσιώδεις περιγραφές μιας Μπολόνια στην οποίαν εισέβαλαν χαρούμενα δεκάδες και δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που απολάμβαναν το απλό γεγονός ότι ήταν εκεί, μαζί, στο τέλος ενός χρόνου κατά τον οποίον έζησαν επικίνδυνα.
Συναντήσαμε την περιγραφή μιας θετικής εμπειρίας που προφανώς δεν ταιριάζει με το κλίμα δέκα χιλιάδων «οργανωμένων» που συζητούσαν άγρια στο ημικύκλιο του Palacio de los Deportes boloñés, του κλειστού αθλητικού κέντρου.
Και τέλος πάντων, το πραγματικό πρόβλημα δεν ήταν καν στις μάχες μεταξύ των διαφορετικών ομάδων ούτε στην αυτόνομη πολεμική στις θέσεις της Lotta Continua: το πραγματικό ζήτημα βρίσκονταν μέσα στον ίδιο τον αυτόνομο χώρο, στον οποίο, λόγω της στρατηγικής αδυναμίας που επέδειξε εκείνη την εποχή, οι μαχητικές λειτουργίες είχαν λάβει ένα επικίνδυνο μονοπάτι διαχωρισμού.
Pianofortesobrelasbarricadas 239
Η μια μετά την άλλη εξερράγησαν αντιθέσεις μεταξύ των αιτημάτων οργάνωσης και εκείνων των απελευθερωτικών κινημάτων, ελάχιστα διατεθειμένων να θυσιάσουν τις πρακτικές τους και τις κατακτήσεις τους στο όνομα ενός συγκεντρωτισμού του Κινήματος.
Για τόσους πολλούς, που επέλεξαν ή αναγκάστηκαν να περάσουν στην παρανομία, η πιο δύσκολη δοκιμασία ήταν να αποκηρύξουν αυτήν την κοινή διάσταση που μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν το ήθος τους, το σπίτι τους, η ίδια η ζωή τους: Μόνο έτσι θα μπορούσα να ανακαλύψω τους νέους μου συντρόφους, σιγά σιγά, στις συναντήσεις των λειτουργικών πυρήνων, των δομών της Οργάνωσης, μεταξύ ενός ραντεβού και του επόμενου.
Και η ανακάλυψη ήταν πιο μυστική, βασανισμένη και κουραστική, δεν υπήρχε το φως και οι μεγάλοι καιροί των αγώνων, των διαδηλώσεων, των χώρων, των ανοιχτών τόπων όπου το κοπάδι συγκεντρώνονταν ως δια μαγείας, σε αυτό ή εκείνο το μέρος της πόλης, φωτίζοντας το ένστικτό μου και την ανάγκη μου για φυλή. Teresa Zoni Zanetti, Clandestina, Παράνομη, Derive approdi, Roma 2000.
Ήταν σαν να αποκαλύπτονταν η πιο κρίσιμη από τις διασπάσεις του Κινήματος, ανάμεσα σε ένα πολιτικό εύρος που κατακερματίζεται όλο και περισσότερο και διατρέχει τον κίνδυνο να καταστεί αυτοαναφορικό, και ένα τεράστιο στρώμα ανθρώπων που απλώς ζούσαν μέσα στο Κίνημα και που, παρ’ όλα αυτά, δεν θα μπορούσαν να συνεχίσουν να το κάνουν χωρίς τους «άλλους», που εγγυόντουσαν την ικανότητα και τη μαχητικότητα.
Ο Σεπτέμβρης της Μπολόνια έφερε μαζί του την πικρή αίσθηση πως η συλλογική, κοινή διάσταση, που ήταν η συγκεκριμένη αφήγηση του Κινήματος του ’77, έφτανε στο τέλος της. Οι ομάδες, αμέσως μετά, ίδρυσαν το κόμμα Democrazia Proletaria-Προλεταριακή Δημοκρατία, με μια μικρή κοινοβουλευτική ακολουθία, ενώ οι «επιθυμούντες» ακολούθησαν ο καθένας τον δρόμο του, σκορπίζοντας σε χιλιάδες μικροπρωτοβουλίες περισσότερο ή λιγότερο ενδιαφέρουσες.
Το παιχνίδι εντός της Αυτονομίας ήταν περισσότερο πολύπλοκο. Υπήρχε το νήμα που για κάποιο διάστημα ένωσε τους παδουανούς των βενετικών κολεκτίβων, τους ρωμαίους των Volsci και όσους μιλανέζους παρέμειναν συνδεδεμένοι με τον Rosso, οι οποίοι καλλιέργησαν το όνειρο της δημιουργίας ενός Κόμματος. από την αρχή, όμως, ήρθαν στο φως όχι μόνο οι παλιές διαφορές, αλλά και οι εντάσεις για την ηγεμονία της μιας συνιστώσας έναντι των άλλων.
Θα ήταν ούτως ή άλλως μια ψευδαίσθηση. λίγων μηνών, και ποτέ δεν ήταν κάτι άλλο πέρα από καλές ευχές. Στην πραγματικότητα, τόσο οι ρωμαίοι όσο και οι βενετοί επινόησαν δύο αρκτικόλεξα και δύο διαφορετικά σχέδια, το MAO (Κίνημα της Εργατικής Αυτονομίας) οι πρώτοι, και το MCO (Οργανωμένο Κομμουνιστικό Κίνημα) οι δεύτεροι, το καθένα με τη δική του εφημερίδα —I Volsci στη Ρώμη και Autonomia στην Padua-Πάντοβα—, προσποιούμενοι ότι «λειτουργούν ως κόμμα» μέσα στο Κίνημα.
240 Un comunismo más fuerte que la metrópoli
Στο Μιλάνο, μερικοί από τους επιζώντες του Rosso έδωσαν ζωή στο περιοδικό Magazzino, του οποίου η πρόθεση ήταν περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. να επιστρέψουν στο να κάνουν inchiesta [έρευνα], και από εκεί προσπαθούν να ανακατασκευάσουν μια οργανωτική υπόθεση: βγήκαν μόνο δύο τεύχη, μετά όλοι οι συντάκτες συνελήφθησαν στη διάρκεια της αντεξεγερτικής επιχείρησης που ακολούθησε στις 7 Απριλίου.
Οι Comitati Comunisti Rivoluzionari-Κομουνιστικές Επαναστατικές Επιτροπές, που ποτέ δεν θέλησαν να προταθούν ως «μικροκόμμα», μετά από μια έντονη δραστηριότητα μεταξύ 1977 και 1978, αποφάσισαν συνειδητά τη διάλυσή τους.
Οι Oreste Scalzone, Paolo Virno, Lucio Castellano, Franco Piperno και κάποιοι αυτόνομοι αγωνιστές προερχόμενοι από τον μετα-Potere Operaio χώρο δημιούργησαν το τελευταίο σημαντικό περιοδικό της Αυτονομίας, Metropoli. Per l’autonomia possibile, Μητρόπολη.
Για την πιθανή αυτονομία, όπου ο τόνος στέκονταν στο επίθετο «πιθανή». Το Metropoli συνέχισε να βγαίνει μέχρι τα πρώτα χρόνια ογδόντα, παρά το γεγονός ότι η μισή αίθουσα σύνταξης ήταν στη φυλακή ή στην εξορία και μάλιστα με επίγνωση των διαφορών, κράτησε ενωμένες όλες τις ψυχές της Αυτονομίας προσπαθώντας να καταλάβουν αυτό το τεράστιο πέρασμα —ήταν τα χρόνια της Θάτσερ και του Ρίγκαν— στον νέο τρόπο παραγωγής που πήρε το όνομα του μεταφορντισμού, μαζί με την εμβάθυνση, φυσικά, σε όλα τα δικαστικά ζητήματα και θεματικές που συνδέονταν με τις διαδικασίες κατά της Αυτονομίας, και στη φαινομενολογία του ένοπλου αγώνα.
Στους λίγους μήνες που καταναλώθηκαν μέχρι τα τέλη του ’77, συνέβη αυτό που τόσοι είχαν φοβηθεί, δηλαδή, τη μεταμόρφωση πολλών αυτόνομων συλλογικοτήτων σε «μπάντες» που πολεμούσαν ουσιαστικά για να επιβιώσουν: πουλούσαν ακριβά το πετσί τους.
Μια πληθώρα από μαχητικά ακρωνύμια εισέβαλε στην ιταλική μητρόπολη, και αν προσέξει κανείς τη χρονολογία στα τέλη του ’77 και μετά το 1978-1979 συναντιόμαστε με μια εύγλωττη αντιστροφή των παραγόντων: όσο λιγότερες μαζικές διαδηλώσεις και όσο συντομότερες είναι οι προθεσμίες των κινημάτων, τόσο περισσότερες είναι οι δράσεις που πραγματοποιούνται από αυτή τη μοριακή διαμόρφωση της ένοπλης επέμβασης.
Όπως έχει ήδη ειπωθεί, αυτό οφειλόταν προφανώς, όχι μόνο σε υποκειμενικούς παράγοντες, αλλά μάλλον στην παρενόχληση της κατασταλτικής επίθεσης, η οποία, την επόμενη μέρα της απαγωγής του προέδρου της Χριστιανοδημοκρατίας, Άλντο Μόρο, από μέρος των Ερυθρών Ταξιαρχιών, Brigate Rosse, μετατράπηκε πραγματικά σε έναν πόλεμο αφανισμού των κινημάτων. Το πρόβλημα με αυτή την εξάπλωση της «φωτιάς» ήταν, ωστόσο, ότι έλειπε μια επαρκής στρατηγική, πέρα από τη βούληση να απαντήσουν χτύπημα με χτύπημα στην κρατική επίθεση.
Σε αυτό το σενάριο κατακερματισμού και σύγχυσης, θεωρήθηκε δεδομένο ότι οι κύριες μαχόμενες οργανώσεις απορρόφησαν σιγά σιγά όλους τους αυτόνομους ένοπλους μικροσχηματισμούς, αν και μόνο λόγω των μέσων και της εμπειρίας που είχαν.
Pianofortesobrelasbarricadas 241
Αλλά η «στρατιωτική ανασύνθεση» που πραγματοποιήθηκε από τις BR ήταν από την αρχή λανθασμένη από μια εξωτερικότητα όχι τόσο φυσική σε σχέση με το Κίνημα, όσο ιδανικών, συναισθηματική και στρατηγική. τα κομμάτια της Αυτονομίας που πάνω σε αυτό το έδαφος πιέστηκαν να ανταγωνίζονται με αυτές κατάφεραν μόνο να γαντζωθούν σε μια μηδενιστική σπείρα ή, στην καλύτερη των υποθέσεων, να παράγουν κάποια ωραία »παράσταση».
Λόγω της σημασίας που, σε διαφορετικά επίπεδα, είχε στην ιταλική ιστορία, είναι χρήσιμο να σταθούμε περαιτέρω σε μερικές γραμμές της «υπόθεσης Moro», και γενικότερα στη συζήτηση μεταξύ των ερυθρών Ταξιαρχιών και των αυτόνομων κινημάτων.
Συνεχίζεται
Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος αέναη κίνηση
