Κάλυμνος 1934, ιταλική κατοχή. Η Θεμελίνα και η Χριστίνα, συμμαθήτριες και αδελφικές φίλες, μοιράζονται τα πάντα: σκέψεις, όνειρα, φοβίες, τη στοργική μητέρα της Θεμελίνας, ένα ζευγάρι κίτρινα λουστρίνια, που τα φοράνε εναλλάξ, αλλά και ένα φρικιαστικό μυστικό που τις κατατρύχει.
Όταν κάποια στιγμή γίνονται μάρτυρες ενός βιασμού που καταλήγει σε φόνο, έρχονται τα πάνω κάτω στη ζωή τους, αφού δράστης είναι ο Ιταλός διοικητής του νησιού. Λίγο καιρό αργότερα η Χριστίνα εξαφανίζεται, αφήνοντας ως μοναδικό ίχνος το ένα από τα δύο αγαπημένα της κίτρινα λουστρίνια, το δεξί, ενώ η Θεμελίνα με τη μητέρα της ακολουθούν με άλλους συμπατριώτες τους τον δρόμο της μετανάστευσης.
Δεύτερη πατρίδα τους θα είναι στο εξής το Σαλέν ντε Ζιρό, στη Νότια Γαλλία, όπου οι συνθήκες εργασίας στις αλυκές είναι παραπάνω από σκληρές, ενώ όλοι οι ξένοι έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με τον ρατσισμό, τα στυγνά αφεντικά και την απόλυτη φτώχεια.
Νέες φιλίες, έρωτες και μικρές ευτυχισμένες στιγμές κάνουν τον καιρό να περνά γρήγορα, ώσπου ξεσπά ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και η ζωή της Θεμελίνας αλλάζει προς το χειρότερο. Εγκλήματα, δωσίλογοι, στρατόπεδα αιχμαλωσίας, κρεματόρια, Αντίσταση και ένας έρωτας γεννημένος μέσα στις φλόγες του πολέμου ατσαλώνουν τη θέλησή της για ζωή – ωστόσο… δεν παύει να νιώθει μισή. Μέχρι που ένα κίτρινο λουστρίνι βρίσκεται έξω από την πόρτα της.
Ένα βιβλίο για την αληθινή φιλία, τον ρατσισμό και την ξενοφοβία, το παράλογο της βίας και του πολέμου, τον θάνατο και τον έρωτα. Σημείο αναφοράς στην ξέγνοιαστη νιότη και την ελπίδα: ένα ζευγάρι κίτρινα λουστρίνια.»
(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Η Ιφιγένεια Τέκου γεννήθηκε και μεγάλωσε στις όμορφες γειτονιές της Άνω Κυψέλης. Σπούδασε Γαλλική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του
Πανεπιστημίου Αθηνών και αργότερα πήρε μεταπτυχιακό τίτλο από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Εργάστηκε ως διοικητική υπάλληλος για αρκετά χρόνια σε διάφορες πολυεθνικές εταιρείες, ενώ πλέον κάνει μεταφράσεις και παραδίδει ιδιαίτερα μαθήματα σε παιδιά. Το πρώτο της βιβλίο κυκλοφόρησε το 2014 με τίτλο Μνήμες χαμένες στην άμμο (Κέδρος). Την επόμενη χρονιά ακολούθησε το βιβλίο της Αγάπα το ή Παράτα το (Λιβάνης). Από τις Εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορούν τα βιβλία της Θάλασσες μας Χώρισαν και Να Ονειρευτώ Ξανά. Από τις Εκδόσεις Ψυχογιός κυκλοφορούν επίσης τα μυθιστορήματά της Το τελευταίο φως και Η μοίρα της Πηνελόπης, καθώς και το βιβλίο της για εφήβους YOLO – Ζεις μονάχα μια φορά.
ΕΝΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
Το «Δεξί κίτρινο λουστρίνι» είναι ένα ιστορικό κοινωνικό μυθιστόρημα, που διαδραματίζεται στην Κάλυμνο, στο Παρίσι και στον γαλλικό νότο και ξεκινά χρονολογικά από το 1934 καλύπτοντας την περίοδο μέχρι το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μέσα από την πορεία των ηρώων μου προσπάθησα να φέρω στο φως την άγνωστη σε πολλούς ιστορία μετανάστευσης ενός μεγάλου αριθμού Ελλήνων των Δωδεκανήσων αλλά και προσφύγων της Μικράς Ασίας, συμπεριλαμβανομένων και των Αρμενίων, που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να εργαστούν κάτω από δύσκολες και επικίνδυνες συνθήκες στις αλυκές της περιοχής Καμάργκ στο Δέλτα του Ροδανού. Οι λεπτομέρειες της εγκατάστασής τους, η δύσκολη καθημερινότητα και οι προσδοκίες που τους έτρεφαν με συγκίνησαν και παρόλο που η έρευνα που απαιτήθηκε ήταν δύσκολη και μακρόχρονη μιας και δεν υπήρχε σχετική βιβλιογραφία στην Ελλάδα, ωστόσο άξιζε τον κόπο για όσα μου πρόσφερε.
Οι ήρωές μου ξεκινούν το ταξίδι από την Κάλυμνο σε μια περίοδο κατά την οποία το νησί βρίσκεται υπό ιταλική κατοχή και σε κατάσταση απόλυτης φτώχειας, ενώ οι άντρες υποχρεώνονται σε μακρινά και πολύμηνα ταξίδια με τα σφουγγαράδικα αφήνοντας πίσω γυναίκες και παιδιά για να συνεχίσουν μετέπειτα στον γαλλικό νότο. Πολλών λογιών τα τέρατα που τους κατατρέχουν και θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουν. Το τέρας της φτώχειας και της ανέχειας, το τέρας που έχει το πρόσωπο του Ιταλού και αργότερα του Γερμανού κατακτητή, τα τέρατα των στρατοπέδων συγκέντρωσης, το τέρας που παίρνει το πρόσωπο μιας μάνας κι ενός πατέρα − πόσο παράδοξο! − το τέρας της ξενοφοβίας και του ρατσισμού – πόσοδιαχρονικό! − το τέρας της απελπισίας που σαρώνει τις φοβισμένες καρδιές και τέλος… ο άντρας-τέρας και θύμα, που σκορπά τον τρόμο κακοποιώντας μικρά αγόρια. (Ιφιγένεια Τέκου)
ΕΡ: Ποιο ήταν το κίνητρο για να επιλέξετε τις συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, του Μεσοπολέμου, της ιταλικής κατοχής στα Δωδεκάνησα και την κατοχή, σαν πεδίο στο οποίο εξελίσσεται η υπόθεση του βιβλίου;
ΑΠ: Όλα ξεκίνησαν από το άρθρο γαλλικής εφημερίδας που έπεσε τυχαία στην αντίληψή μου και το οποίο αναφερόταν σε μια πτυχή της ελληνικής ιστορίας μετανάστευσης άγνωστη μέχρι σήμερα τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Γαλλία. Ως εκείνη τη στιγμή δεν γνώριζα ότι ένας μεγάλος αριθμός Ελλήνων των Δωδεκανήσων αλλά και προσφύγων της Μικράς Ασίας, συμπεριλαμβανομένων και των Αρμενίων, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πατρίδα του και να εργαστεί κάτω από δύσκολες και επικίνδυνες συνθήκες στις αλυκές της περιοχής Καμάργκ στο Δέλτα του Ροδανού, στο νότο της Γαλλίας. Επρόκειτο πραγματικά για μια εξορία ανάμεσα στο αλάτι και τη θάλασσα, όπως χαρακτηρίστηκε από κάποιους. Από εκεί ξεκίνησαν όλα για μένα και μπήκαν οι βάσεις για τη συνέχεια, καθώς μου αποκαλύφτηκαν οι «χρονικές» συντεταγμένες της ιστορίας μου. Ανάμεσά του ήταν η ιταλική κατοχή στα Δωδεκάνησα, ο Β΄Παγκόσμιος Πόλεμος και η κατοχή, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης αλλά και τα σπίτια φιλοξενίας μικρών Εβραιόπουλων που πάσχιζαν να σωθούν από τα χέρια των Ναζί. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον και πλούσιο σε γεγονότα κομμάτι της ιστορίας που κρατούσε αμείωτο το ενδιαφέρον μου καθ’ όλη τη διάρκεια της συγγραφής.
ΕΡ: Ορίζετε το βιβλίο σαν ιστορικό μυθιστόρημα. Ποια είναι η αναλογία μεταξύ των πραγματικών ιστορικών γεγονότων και του φανταστικού. Στο βιβλίο ακολουθείτε αυστηρά την ιστορική εξέλιξη και πάνω σε αυτή τοποθετείτε τη ροή με τα δύο κεντρικά πρόσωπα, ή την “πλάθετε” ανάλογα με τις ανάγκες της ροής του βιβλίου;
ΑΠ: Όπως στα περισσότερα από τα βιβλία μου που έχουν ιστορικά στοιχεία έτσι και σε αυτό προσπαθώ να συνδυάζονται σε σωστές ποσότητες η μυθοπλασία με την πραγματικότητα, φροντίζοντας να τηρούνται ευλαβικά τα όρια μεταξύ τους. Αυτό σημαίνει ότι δεν παρεκκλίνω ούτε κατ’ ελάχιστον από τα ιστορικά δεδομένα, αλλά τα χρησιμοποιώ ως έχουν στην εξέλιξη της πλοκής μου εντάσσοντας μέσα σε αυτά τους ήρωές μου.
ΕΡ: Υπήρξαν πραγματικές ανθρώπινες ιστορίες από την Κάλυμνο, που σας “τροφοδότησαν” με πληροφορίες ώστε να τις αξιοποιήσετε στη συγγραφή του βιβλίου;
ΑΠ: Η έρευνα που έκανα και ήταν βασισμένη πρωτίστως σε βιβλία που προμηθεύτηκα από γαλλικά βιβλιοπωλεία θα ήταν ελλιπής αν δεν κατάφερνα να διασταυρώσω κάθε στοιχείο που περιείχαν με ζωντανές μαρτυρίες. Χάρη σε αυτές, μου ήταν πολύ πιο εύκολο να περιγράψω την Κάλυμνο του 1934 αποδίδοντας όσο πιο πιστά γίνεται το κλίμα που επικρατούσε στην καθημερινότητα των νησιωτών που ήταν σφουγγαράδες στην πλειοψηφία τους.
ΕΡ: Πώς προέκυψε ο τίτλος και τι συμβολίζει;
ΑΠ: Ο τίτλος του βιβλίου προέκυψε σχεδόν από μόνος του από την πρώτη κιόλας στιγμή που αποφάσισα ότι ο πρωταγωνιστής του νέου μου μυθιστορήματος θα είναι ένα ζευγάρι κίτρινα λουστρίνια. Αυτά αποτελούν το αντίβαρο στον φόβο, την υποταγή, το μίσος και όλα τα ποταπά συναισθήματα που αναδύονται στους χαλεπούς κι ανθρωποφάγους καιρούς που διαδραματίζεται η ιστορία μου. Ο λόγος που επέλεξα να τα “ντύσω” με το κίτρινο χρώμα ενώ θα μπορούσαν να είναι μαύρα, κόκκινα ή και άσπρα, είναι καθαρά συμβολικός. Θεωρώ ότι το κίτρινο είναι το χρώμα του ήλιου που διώχνει τη νύχτα και κατά συνέπεια το σκοτάδι. Είναι ο φάρος που δείχνει το δρόμο. Τα κίτρινα λουστρίνια μου που ξεκινούν την βόλτα τους από την Κάλυμνο, συμβολίζουν όλα όσα έχουν κάποια αξία∙ τη φιλία, την αγάπη και τον έρωτα, την αντίσταση στο κακό, την ελπίδα και την ανθρωπιά…την αρχή που ακολουθεί πάντα ένα τέλος.
Info
Συγγραφέας: Ιφιγένεια Τέκου
Εκδόσεις: Ψυχογιός
Σελίδες: 448
Ημ/νία έκδοσης: 20 Φεβ 2020
Τιμή: 16, 60 €
