Είμαι άθρησκος. Συνειδητά. Αυτό όμως δεν μου απαγορεύει να αντιληφθώ τη σπουδαιότητα της θρησκείας στη ζωή των ανθρώπων. Ο φόβος του θανάτου, η ανάγκη για απαντήσεις, τα υπαρξιακά διλήμματα ωθούν τους ανθρώπους στις αγκαλιές των θρησκειών. Γι αυτό και μία δημοκρατία θα πρέπει να σέβεται και να προστατεύει τη διαφορετικότητα των ανησυχιών, των φόβων και να διαμορφώνει την κουλτούρα της ανοχής, της προστασίας και της ελεύθερης εκδήλωσης της πίστης των επιμέρους θρησκευτικών ομάδων και των μεμονωμένων ατόμων.
Παράλληλα, γίνεται ξεκάθαρο πως οι επιμέρους δομές της εκάστοτε οργανωμένης εκκλησίας είναι διακριτές, δεν παραβιάζονται, δεν χειραγωγούνται και δεν επιτρέπεται ουδεμία εμπλοκή αυτών στις πολιτικές δομές του πολιτεύματος. Όλα αυτά σε μία σύγχρονη αστική δημοκρατία με σύνταγμα, θεσμούς και ελευθερία.
Όλα τα παραπάνω είναι αυτονόητα στις σύγχρονες ευρωπαϊκές (κυρίως) χώρες. Μία σειρά από αυτές έχουν προχωρήσει στο διαχωρισμό εκκλησίας-κράτους. Δυστυχώς η χώρα μας βρίσκεται πολλά βήματα πίσω, όχι μόνο στο θεσμικό διαχωρισμό αλλά κυρίως στη νοοτροπία των πολιτών.
Τρανό παράδειγμα της σχετικής «παρερμηνείας» είναι η κουβέντα που έχει ανοίξει για τη θέση του Μητροπολίτη Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου. Δυστυχώς, συγκεκριμένα εκδοτικά συγκροτήματα, δεν σεβάστηκαν το πένθος των πιστών και της τοπικής εκκλησίας και λίγες μέρες μετά τον θάνατο του πρώην Μητροπολίτη, Προκοπίου, υπέγραφαν άρθρα επί αρθρών προωθώντας για τον μητροπολιτικό θώκο τον κατα τ’ άλλα άξιο, συμπαθή και αγαπητό στους πιστούς του, Αρχιμανδρίτη Παύλο.
Για να μην παρεξηγηθώ: δεν τον γνωρίζω τον κύριο οπότε δεν μπορώ να εκφέρω γνώμη. Επίσης, όπως τόνισα από την αρχή, είμαι πολίτης και όχι πιστός οπότε δεν με αφορούν οι εσωτερικές διαδικασίες της εκκλησίας.
Όμως, με αφορά το γεγονός ότι τα δημοτικά συμβούλια του Νέστου και της Καβάλας, εξέδωσαν ψήφισμα υπέρ της υποψηφιότητας του Παύλου. Προκύπτουν έτσι μερικά θέματα τα οποία χρήζουν συζήτησης. Ας κρατήσουμε λοιπόν μερικές σημειώσεις για να καταλήξουμε στο αν πρέπει ή όχι ένα πολιτικό όργανο να εκδίδει τέτοιου είδους ψηφίσματα.
Σημείωση πρώτη: Το δημοτικό συμβούλιο πρέπει να εκφράζει το λαό της πόλης. Ορθό. Μία λέξη όμως κάνει τη διαφορά: ΟΛΟ το λαό της πόλης! Ορθόδοξους, Καθολικούς, Μουσουλμάνους, Άθρησκους, Άθεους. Όλους! Το δημοτικό συμβούλιο εκλέγεται από ΠΟΛΙΤΕΣ, απευθύνεται σε πολίτες και λογοδοτεί σ’ αυτούς. Δεν απευθύνεται σε πιστούς καμίας θρησκείας. Άρα όχι, το δημοτικό συμβούλιο δεν εκφράζει το λαό της πόλης με τέτοια ψηφίσματα παρά μόνο ένα μέρος των πιστών.
Σημείωση δεύτερη: Έχει δικαίωμα ο λαός να έχει άποψη για τον Μητροπολίτη του. Σαφώς. Όπως πρέπει να ‘χει άποψη για τον πρόεδρο της ομάδας του, τον πρόεδρο της ΔΕΥΑ, τον πρόεδρο του Χ, Ψ, Ω σωματείου. Επαναλαμβάνω το εξής: ο πιστός είναι και πολίτης, ο πολίτης δεν είναι και πιστός. Το αν θα πρέπει να αλλάξουν οι διαδικασίες της εκκλησίας δεν αφορά ούτε το δημοτικό συμβούλιο, ουτε κάνενα συμβούλιο. Αφορά την εκκλησία. Και αν οι πιστοί έχουν πρόβλημα με τη δομή της εκκλησίας, μπορούν να εκφράσουν τις ενστάσεις τους και να καταθέσουν τις προτάσεις τους, πάντα εντός του θεσμού της εκκλησίας.
Σημείωση τρίτη: Ο Μητροπολίτης παιζει σημαντικό ρόλο στην τοπική κοινωνία. Ας μείνουμε λίγο εδώ. Αλήθεια, ποιες πολιτικές δυνάμεις επέτρεψαν στον εκάστοτε Μητροπολίτη να παρεμβαίνει σε πολιτικά όργανα, να επηρεάζει αποφάσεις, να ανεβοκατεβάζει διοικήσεις, να ασκεί επιρροή στο ποίμνιο του κτλ; Γιατί πρέπει να αποδεχτούμε ότι ο εκάστοτε Μητροπολίτης θα έχει την αντίστοιχη επιρροή και να μην παλέψουμε αυτό να ανατραπεί; Στο κάτω κάτω της γραφής, η αποστολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι να κηρύττει το λόγο του Χριστού. Όχι να παλεύει για τη δική της (κακώς εννοούμενη) εκκοσμίκευση. Αν πάλι εννοούμε πως ο ρόλος του Μητροπολίτη και της εκκλησίας είναι βαθιά κοινωνικός, τότε γιατί μας απασχολούν τα πρόσωπα, εφόσον, θεωρητικά πάντα, η κοινωνική ευθύνη της εκκλησίας (την οποία αναγνωρίζω) είναι στον…αυτόματο πιλότο βάσει αρχών;
Σημείωση τέταρτη: Πως επιλέγουμε κάποιον για μια θέση χωρίς να γνωρίζουμε τις άλλες «εναλλακτικές»; Δεν αμφιβάλλω για την πνευματικότητα του Αρχιμανδρίτη Παύλου. Ψέματα δεν θα πω, είναι καλή περίπτωση. Σε όσους έχω απευθυνθεί μου έχουν πει τα καλύτερα. Αλλά αναρωτιέμαι: τόσο σκάρτη είναι η εκκλησία που δεν έχει κάποιον αντάξιο γι’ αυτή τη θέση; Τι φοβούνται τόσο πολύ πιστοί τε και άπιστοι; Είναι τόσο κακές οι υπόλοιπες περιπτώσεις;
Καταλήγω. Όπως δεν θέλω η Μητρόπολη να βγάλει φιρμάνι για το ποιον δήμαρχο πρέπει να ψηφίσει το ποίμνιο, έτσι δεν θέλω και τα δημοτικά συμβούλια να επεμβαίνουν στις διεργασίες των εκάστοτε Εκκλησιών. Αναρωτιέμαι αν θα κάνει την αντίστοιχη διαδικασία η διοίκηση των δήμων Καβάλας και Νέστου για την εκλογή κάποιου άλλου τοπικού θρησκευτικού ηγέτη. Για μένα, η ανάγκη του ανθρώπου για πίστη σε κάτι ανώτερο είναι εξαιρετικά σοβαρή υπόθεση για να γίνεται αντικείμενο συζήτησης σε πρωτοσέλιδα και δημοτικά συμβούλια. Άλλη είναι η αποστολή αμφότερων.
Ευριπίδης Ταρασίδης, απλός πολίτης Καβάλας
